Przegłosowana we wtorek przez Parlament Europejski dyrektywa oznacza istotne zmiany dotyczące kształtu internetu. Prezentujemy odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące regulacji znanych potocznie jako „ACTA 2.0”.
Wesprzyj nas już teraz!
O co chodzi w artykule 11?
Artykuł 11 zakłada, że autorzy artykułów czy wydawcy uzyskają możliwość negocjowania licencji komercyjnych z platformami udostępniającymi ich treści. Bezpłatne wykorzystywanie fragmentów tekstów zostanie więc ograniczone. Jak podaje TVP.info, linki i krótkie opisy pozostaną jednak legalne.
Czy na You Tube będzie mniej treści?
Celem artykułu 13 (w ostatniej wersji 17) jest to, by serwisy udostępniające cudzą twórczość – takie jak You Tube – we współpracy z posiadaczami praw autorskich podejmowały kroki przeciwko piractwu. Wiązać się z tym ma użycie oprogramowania automatycznie usuwającego treści uznane za sprzeczne z prawem. Przeciwnicy obawiają się, że będzie tu dochodzić do pomyłek. Zapewne na You Tubie znajdzie się mniej materiałów niż do tej pory.
Czy od surowych zapisów chroniących prawo autorskie są jakieś wyjątki?
Tak – dyrektywa zakłada wyjątki w ochronie praw autorskich przeznaczone dla edukacji, badań naukowych i ochrony dziedzictwa kulturowego. Pozwoli to muzeom, organizacjom edukacyjnym i naukowcom w szerszym zakresie korzystać z cudzych utworów, bez obaw o sankcje.
Kto popierał dyrektywę, a kto był jej przeciwny?
Przegłosowany projekt budził sprzeczne opinie. Popierała go prasa wysokonakładowa i niektóre organizacje zrzeszające twórców, na przykład Europejska Federacja Reżyserów Filmowych. Z drugiej strony przeciwko opowiadały się takie organizacje jak Electronic Frontier Foundation, a także mniejsze portale informacyjne. Jeśli chodzi o państwa, to wypracowanego kompromisu nie poparły Polska, Holandia, Włochy, Finlandia i Luksemburg.
Czemu o przyjętej dyrektywie mówi się jako o ACTA 2.0?
Nie jest to w ścisłym sensie kontynuacja ACTA. Jako ACTA 2.0 określają dyrektywę przeciwnicy wskazujący na to, że również jest ona naruszeniem wolności w internecie.
Jak przebiegały prace nad ACTA 2.0 do chwili głosowania?
Projekt dyrektywy zaprezentowała Komisja Europejska w 2016 roku. W 2018 europarlament go odrzucił. W lutym 2019 za regulacjami opowiedziała się komisja prawna europarlamentu, a 26 marca 2019 poparł go europarlament.
Kiedy dyrektywa w sprawie praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym zacznie obowiązywać ?
Na wdrożenie dyrektywy kraje członkowskie UE, w tym Polska, mają 24 miesiące. Najpóźniej za dwa lata nowe przepisy zaczną więc obowiązywać w naszym kraju.
Czy dyrektywa oznacza koniec internetu jaki znamy?
Wiele na to wskazuje. W publikacjach na YouTube istotnie zdarzały się nadużycia. Dochodziło do udostępniania filmów czy nagrań bez wiedzy twórców, w efekcie czego tracili oni część swych dochodów. Niemniej jednak wątpliwe, by dobrym rozwiązaniem były maszyny cenzurujące. Istnieje ryzyko, że również legalna treść będzie usuwana.
Pamiętajmy, że internet w dotychczasowym kształcie stanowi swego rodzaju oazę wolności. Pozwala nie tylko autorom pracującym dla wielkich mediów, ale także niezależnym środowiskom czy osobom prywatnym na wyrażanie swych poglądów. Nie jest zaś tajemnicą, że czołowe koncerny medialne reprezentują zazwyczaj lewicowy lub liberalny światopogląd. Nowe regulacje zapewne okażą się dla nich korzystne.
Walka tychże koncernów (często wydawców papierowych)oznacza mniej czy bardziej świadome dążenie do ograniczenia swobody w sieci. To zatem walka przeciw technologii, która dokonała przeobrażenia świata. W tym sensie przypomina batalię producentów świec o zakaz produkcji żarówek. Na krótszą metę można coś ugrać, jednak długofalowo to batalia niemająca wielkich szans powodzenia – o ile nie zostaną wprowadzone działania o znamionach totalitaryzmu.
Marcin Jendrzejczak
