To kolejny przypadek, w którym poprzez Europejski Trybunał Praw Człowieka próbuje się wymóc na Polsce wprowadzenie niezgodnych z polskim systemem konstytucyjnym ułatwień w dostępie do aborcji – mówi o sprawie profesora Bogdana Chazana Karolina Pawłowska, dyrektor Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris.
Wesprzyj nas już teraz!
W Europejskim Trybunale Praw Człowieka toczy się postępowanie przeciwko Polsce, zapoczątkowane skargą kobiety, której prof. Bogdan Chazan odmówił przeprowadzenia aborcji. ETPC dopuścił Instytut Ordo Iuris do postępowania w charakterze „przyjaciela sądu”. Prof. Chazan w 2014 r. nie zgodził się na zabicie nienarodzonego dziecka, powołując się na klauzulę sumienia. Zdaniem kobiety, miało to naruszać jej prawo do prywatności oraz zakaz poniżającego i nieludzkiego traktowania.
W 2014 roku kobieta w 10. tygodniu ciąży zgłosiła się do stołecznego Szpitala Specjalistycznego Świętej Rodziny. Po upływie kilku tygodni, w trakcie których przeprowadzono serię badań, okazało się, że dziecko prawdopodobnie cierpi na poważną wadę rozwojową, która zagraża jego życiu. Matka wyraziła wówczas życzenie poddania się tak zwanej aborcji. Prof. Bogdan Chazan, który był wówczas kierownikiem placówki, odmówił jej przeprowadzenia, powołując się na klauzulę sumienia. Kobieta została wówczas skierowana do Szpitala Bielańskiego, gdzie po kolejnych badaniach potwierdzono wadę rozwojową u dziecka. Tam również jednak odmówiono wykonania aborcji, ponieważ ciąża była już na tyle zaawansowana, że dziecko było w stanie samodzielnie przeżyć poza organizmem matki.
Aborcja byłaby więc niedopuszczalna z punktu widzenia polskiego prawa. Wkrótce po narodzinach dziecko zmarło.
W 2017 roku kobieta wniosła skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, wskazując, że brak możliwości przeprowadzenia aborcji eugenicznej miał stanowić naruszenie jej prawa do prywatności oraz zakazu poniżającego i nieludzkiego traktowania. W 2020 roku Trybunał nadał sprawie dalszy bieg, formalnie zawiadamiając rząd polski o wniesieniu przeciwko niemu skargi.
Instytut Ordo Iuris przystąpił do postępowania przed ETPC w charakterze „przyjaciela sądu”. W przedłożonej opinii amicus curiae przypomniał, że art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka nie gwarantuje „prawa do aborcji”. Przepisy polskie natomiast chronią prawo do życia we wszystkich fazach jego rozwoju i dlatego tak zwana aborcja, co do zasady jest przestępstwem, a jedynie w wyjątkowych sytuacjach nie podlega karze.
– Jest to kolejna sprawa, w której poprzez ETPC próbuje się wymóc na Polsce wprowadzenie niezgodnych z polskim systemem konstytucyjnym ułatwień w dostępie do aborcji – zauważa Karolina Pawłowska, Dyrektor Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris.
– Choć zawarte w polskim systemie prawnym przesłanki dopuszczające aborcję w wyjątkowych sytuacjach mają charakter kontratypu, Trybunał w swoich dotychczasowych orzeczeniach przedstawia je jako prawo podmiotowe, co budzi zasadnicze wątpliwości. Mimo to, władze polskie w celu wykonania tych wyroków wprowadziły w 2009 r. instytucję sprzeciwu od decyzji lekarza, także dotyczącej odmowy wykonania aborcji. Skarżąca z tego sprzeciwu nie skorzystała, co w ogóle poddaje w wątpliwość zasadność jej skargi. Omawiane postępowanie jest jednak realną szansą na uzyskanie korzystnego wyroku potwierdzającego prawo państw członkowskich do chronienia życia w prenatalnej fazie rozwoju – dodaje prawnik.
Źródło: Ordo Iuris
RoM
