Na razie nie chodzi jeszcze o prawo do zawarcia w Polsce związku małżeńskiego przez osoby tej samej płci, ale podejście urzędów do osób pragnących wejść w taki związek poza granicami naszego kraju. W ocenie Rzecznika, piętrzone w takich przypadkach przez polską biurokrację problemy są niezgodne z prawem UE.
Sprawa dotyczy odmowy wydania zaświadczenia o możności zawarcia związku małżeńskiego za granicą przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego m. st. Warszawy. Powód? Przyszły małżonek wnioskodawcy jest tej samej płci co wnioskodawca.
Wesprzyj nas już teraz!
Sprawa trafiła do sądu, a Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich postanowił dołączyć kierowany przezeń urząd do postępowania i stanąć w obronie praw mniejszości seksualnych.
Sprawę rozpatrywał Sąd Okręgowy w Warszawie. Prawnicy RPO przekonywali, że „takie przepisy prawa krajowego, które uniemożliwiają wydanie wnioskodawcy zaświadczenia wyłącznie z tego powodu, że zamierza on zawrzeć związek małżeński z partnerem tej samej płci, są niezgodne z prawem Unii Europejskiej.” Jak wskazano, takie działania ograniczają swobodę przemieszczenia się oraz naruszają przepisy Karty Praw Podstawowych i Europejską Konwencję Praw Człowieka.
RPO stanął na stanowisku, że odmowa jakiej doświadczył wnioskodawca nie miała uzasadnienia i sąd ma podstawy ku temu, by poprzeć takie stanowisko. W ocenie Rzecznika, takie orzeczenie sądu „mogłoby być wskazówką nie tylko dla kolejnych sądów rozpatrujących tego typu sprawy, ale również dla kierowników urzędów stanu cywilnego”.
– Jak wynika z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, nie tylko sądy, ale również organy administracji zobowiązane są bowiem do stosowania zasady pierwszeństwa prawa unijnego i tym samym zapewnienia jego pełnej efektywności – napisano w komunikacie.
Stąd też Rzecznik poparł wniosek o skierowanie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o zakres zastosowania prawa unijnego w tej sprawie. Gdyby sąd zdecydował się na zadanie tego pytania, odpowiedź Trybunału w zakresie wykładni prawa unijnego byłaby dla tego sądu wiążąca.
Marcin Austyn
