Decyzja papieża Franciszka o zmianie paragrafu Katechizmu dotyczącego kary śmierci wywołała liczne komentarze w zagranicznych mediach. Część komentatorów uważa działalność papieską w tym zakresie za sprzeczną z wcześniejszym Magisterium. Inni podkreślają zaś, że dokonana zmiana była dopuszczalna i wynika z właściwie rozumianego rozwoju doktryny.
Dr Alan Fimister na portalu Life Site News [02.08.2018] zauważa, że wcześniejsze nauczanie papieskie jednogłośnie twierdziło, że kara śmierci jest etycznie uzasadniona. Jako uzasadnienie zmiany Katechizmu podaje się trzy powody:
Wesprzyj nas już teraz!
1. rosnąca świadomość godności ludzkiej,
2. nowe rozumienie sankcji karnych wymierzanych przez państwo,
3. powstanie nowych systemów karnych umożliwiających wystarczającą obronę społeczeństwa przed mordercą, bez konieczności wykonywania wyroku śmierci.
Zdaniem dr Alan Fimistera argumenty 1. i 2. są trudne do pogodzenia z nauczaniem Soboru Watykańskiego I. Zgodnie z nim bowiem postępy wiedzy nie mogą uzasadniać innego rozumienia doktryny Kościoła.
Ponadto, jeśli chodzi o godność, to Alan Fimister zauważa, że przyczyną uzasadnienia w Starym Testamencie kary śmierci jest właśnie ludzka godność. „Kto przeleje krew ludzką, przez ludzi ma być przelana krew jego, bo człowiek został stworzony na obraz Boga” – czytamy w Księdze Rodzaju. Dlatego też godność nie może, jego zdaniem, służyć jako usprawiedliwienie zakazu kary śmierci.
W kwestii argumentu trzeciego (skuteczniejsze systemy karne) teolog twierdzi, że jest to sprawa sądu o charakterze roztropnościowym, praktycznym. Wdrażanie chrześcijańskiego ducha do mentalności, praw i mentalności społeczeństwa to zaś zadanie świeckich – zgodnie z nauką Soboru Watykańskiego II. Dlatego też, co zauważa dr Alan Fimister, zmiana paragrafu Katechizmu przez Franciszka jest „głęboko niefortunna”.
Naukowiec twierdzi jednak, że wbrew pozorom, nowego paragrafu Katechizmu nie należy postrzegać jako zerwania z dotychczasowym nauczaniem w ścisłym sensie.
Edward Feser na łamach First Things [03.08.2018] twierdzi, że Kościół zawsze nauczał, że kara śmierci jest zgodna z prawem naturalnym i Ewangelią. Dyskusje dotyczyły zaś kwestii praktycznej skuteczności. Dr Feser przywołuje na poparcie kary głównej fragmenty Pisma Świętego (w tym rozdział 13 listu do Rzymian), naukę świętego Tomasza z Akwinu, świętego Alfonsa Liguoriego i świętego Roberta Bellarmine’a.
Z kolei prawnik kanoniczny ksiądz Gerald Murray w rozmowie z telewizją EWTN 2 sierpnia zwrócił uwagę na problematyczność nauczania papieskiego. Podkreślił, że dotychczas uznawano ją za moralnie nienaganną. Jego zdaniem, kwestia kara śmierci, podobnie jak inne kary, nie kłócą się z ludzką godnością. Ta bowiem jest czymś wewnętrznym, niezależnym od tego, co inni czynią z człowiekiem.
Z drugiej strony Patrick Lee na łamach National Catholic Register [03.08] twierdzi, że tradycyjna nauka o karze śmierci na należała do nauczania definitywnego, a zatem niezmiennego. Dlatego też możliwa jest jej modyfikacja. Tego typu zmiany zdarzały się już wcześniej, przekonuje. Na przykład w kwestii nauczania o wojnie sprawiedliwej (przed Soborem dopuszczano wojny wszczynane dla naprawienia niesprawiedliwości, po Soborze jedynie wojny obronne).
Autor zauważa, że święty Tomasz twierdził, że kara śmierci jest uzasadniona, ponieważ morderca stacza się poniżej zwierzęcia i traci swą godność. To jest jednak nieprawdą, gdyż Kościół zabrania tortur i wysyła do skazanych na śmierć kapelanów. Dlatego też – zdaniem publicysty – zakaz kary śmierci w imię obrony ludzkiej godności jest uzasadniony. Zdaniem profesora bioetyki kara śmierci sprzeciwia się także nakazowi Ewangelii dotyczącemu miłości bliźniego.
Z kolei włoski historyk Kościoła, Roberto de Mattei stwierdził, że papież Franciszek sprzeciwił się stałemu nauczaniu Kościoła. Natomisat liturgista dr Peter Kwasniewski stwierdził, że zmiana Katechizmu to najbardziej śmiały krok Franciszka od początku pontyfikatu – podaje Life Site News. I stwierdził, że biskupi muszą odmówić używania zmienionej formy Katechizmu.
Natomiast dr Joseph Shaw z Uniwersytetu w Oxfordzie uznał, że Katechizm w nowej formie nie odzwierciedli w pełni prawdy o liczącym 2000 lat nauczaniu Kościoła. W efekcie stanie się mniej użyteczny w roli książki streszczającej naukę Kościoła. Naukowiec podkreślił, że katechizmy nie są jako takie dokumentami Magisterium, lecz pełnią funkcję kompendiów nauki Kościoła.
Zrzeszająca „katolickich” homoseksualistów organizacja New Ways Ministry widzi w działaniu papieża pozytywy dla sprawy swojego środowiska i twierdzi, że zmiana redakcji Katechizmu pokazuje, że nauczanie Kościoła można zmienić. Ich zdaniem upada bowiem argument, jakoby modyfikacja nauczania także w innych kwestiach – choćby homoseksualizmu właśnie – nie była możliwa.
Źródła: lifesitenews.com / firstthings.com / ncregister.com / ewtn.com
mjend
