Komisja Europejska zaakceptowała nową strategię polityki zagranicznej UE przedstawioną przez Federicę Mogherini. Program „A Stronger Global Actor” zakłada „sprawne” reagowanie UE na globalne wyzwania, w tym kryzysy w sąsiedztwie. Najważniejsza jednak będzie „dyplomacja kulturalna” mająca służyć „tolerancji i rozwoju dialogu międzykulturowego.” Organizacje pozarządowe promujące „wartości europejskie” będą mogły liczyć na potężny zastrzyk gotówki.
Nowa strategia jest skoordynowana z założeniami ideologii „zrównoważonego rozwoju”, realizowanej przez agendy ONZ. Chwaliła ją ostatnio dyrektor generalna UNESCO Irina Bokowa. Jej zdaniem, umieszczenie kultury w samym sercu stosunków międzynarodowych UE, to „ważna wiadomość dla świata”.
Wesprzyj nas już teraz!
Program został przyjęty przez Komisję Europejską w czasie, gdy intensywność i ilość ataków na dziedzictwo kulturowe znacznie wzrosły, szczególnie na Bliskim Wschodzie i w Afryce.
Według Komisji, dziedzictwo kulturowe jest zagrożone przez działania wojenne, grabieże i akcje „czasami motywowane sekciarską nienawiścią”. „Zdobyte artefakty są często sprzedawane i generowane w ten sposób przychody mogą być wykorzystywane do wspierania działalności terrorystycznej. To zubaża dziedzictwo kulturowe na świecie” – czytamy w dokumencie.
Mogherini zaproponowała strategię wzmocnienia roli UE na arenie międzynarodowej poprzez zaangażowanie w działania na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego we współpracy z UNESCO.
Bruksela ma silnie wspierać naukę o różnorodności kultury i uczyć młode pokolenie tolerancji, by powstrzymać je przed przyjmowaniem postaw ekstremistycznych.
Zgodnie z oficjalnym komunikatem, „Strategia dotycząca międzynarodowych stosunków kulturalnych” przedstawiona przez Komisję Europejską i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa ma na celu „propagowanie współpracy kulturalnej między UE a jej krajami partnerskimi oraz promowanie światowego ładu opartego na pokoju, praworządności, wolności wypowiedzi, wzajemnym zrozumieniu i poszanowaniu podstawowych wartości.”
Wysoka przedstawiciel UE i wiceprzewodnicząca Komisji Federica Mogherini stwierdziła: „Kultura musi być nieodłączną częścią naszej polityki zagranicznej. Jest potężnym narzędziem do budowania mostów pomiędzy ludźmi, zwłaszcza młodymi i do wzmocnienia wzajemnego zrozumienia. Może być również siłą napędową rozwoju gospodarczego i społecznego. Kiedy stajemy w obliczu wspólnych wyzwań, kultura może pomóc nam wszystkim, w Europie, w Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Azji, połączyć wysiłki, by zwalczać radykalizację postaw budować sojusz cywilizacji na przekór tym, którzy próbują nas poróżnić. To dlatego dyplomacja kulturalna musi przesuwać się na centralną pozycję naszych stosunków z dzisiejszym światem.”
Europejski komisarz do spraw współpracy międzynarodowej i rozwoju, Neven Mimica oraz komisarz ds. europejskiej polityki sąsiedztwa i negocjacji w sprawie rozwoju Johannes Hahn, z zadowoleniem przyjęli strategię, która jest zgodna z Agendą 2030, uznającą tzw. globalne obywatelstwo, różnorodność kulturową i dialog międzykulturowy za nadrzędne zasady zrównoważonego rozwoju oraz polityki sąsiedztwa i rozszerzenia UE.
„Dyplomacja kulturalna” ma zwalczać „stereotypy i uprzedzenia kulturowe”, zaś „dialog międzykulturowy” ma sprzyjać pojednaniu w państwach i między państwami. Kultura ma też pomagać reagować na globalne wyzwania takie, jak: integracja uchodźców, przeciwdziałanie radykalizacji postaw oraz ochrona światowego dziedzictwa kulturowego.
Mogherini proponuje nowy model współpracy z państwami członkowskimi, krajowymi instytutami kultury, prywatnymi i publicznymi podmiotami z UE i jej krajów partnerskich, mającej przynosić korzyści społeczno-ekonomiczne.
W sektorze kulturalnym i kreatywnym UE sfinansowała już wiele projektów, takich jak: sieć ośrodków twórczych czy program Kultura+ Afryka, Karaiby i Pacyfik oraz programy wspierające zarządzanie kulturą i promowanie dialogu międzykulturowego np. program „Głosy Młodych Arabów” (obecnie rozszerzony o region euro-śródziemnomorski), który ma służyć „pogłębieniu dialogu między młodymi liderami, a przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego i rozwijać retorykę przeciwstawiającą się ekstremizmowi oraz gwałtownej radykalizacji postaw.
Główne działania skupią się na promowaniu „różnorodności kulturowej” i poszanowania praw człowieka w celu zachowania demokracji, praworządności, pokoju, stabilności i „zrównoważonego rozwoju” sprzyjającego aktywizmowi obywateli. UE chce promować „tolerancyjne i pluralistyczne podejścia do międzynarodowych stosunków kulturalnych.”
Bruksela zamierza „lepiej koordynować współpracę” między krajowymi instytucjami kulturalnymi i fundacjami, jak i przedsiębiorstwami prywatnymi oraz publicznymi na całym świecie. Będzie „zachęcać” do przekrojowego podejścia do kultury, wolności wypowiedzi artystycznej itp. Ma skupić się także na upowszechnieniu tzw. wartości europejskich, opartych na ideologii gender, homoseksualnej itp.
Źródło: eu-lex.europa.eu, euractiv.com,
Agnieszka Stelmach
