Była francuska eurodeputowana Elisabeth Monfort poprowadziła w Portugalii konferencje i spotkania służące promocji postaci sługi Bożej Zyty Burbon-Parmeńskiej – ostatniej cesarzowej Austro-Węgier. Przypomniała m.in. o związkach ostatniej pary królewskiej Austro-Węgier ze św. Janem Pawłem II.
Przewodnicząca stowarzyszenia na rzecz beatyfikacji zmarłej w 1989 r. w opinii świętości żony cesarza Karola I Habsburga zwróciła uwagę, że zmarły na wygnaniu na portugalskiej Maderze Karol I Habsburg (1887-1922) został ogłoszony w 2004 r. błogosławionym przez papieża z Polski. Przypomniała, że również Jan Paweł II spotkał się z Zytą, nazywając ją „cesarzową swego ojca”.
Wesprzyj nas już teraz!
E. Monfort wskazała, że Karol Wojtyła właśnie austriackiemu następcy tronu zawdzięczał swoje imię. – Wybrał je ojciec przyszłego papieża po jednym ze spotkań z Karolem Habsburgiem, kiedy Karol Wojtyła senior służył w szeregach armii Austro-Węgier – powiedziała podczas spotkania w Lizbonie była eurodeputowana.
Podczas lizbońskiej konferencji z jej udziałem promowano książkę dla dzieci portugalskiego księdza João Vergamoty, zatytułowaną „Święty Król”, opowiadająca o błogosławionym ostatnim władcy Austro-Węgier. Wydała ją w 2018 r. portugalska sekcja Towarzystwa Świętego Pawła (paulistów) a jej prezentacja odbyła się w kościele Nossa Senhora do Monte w Funchalu na portugalskiej Maderze. W świątyni tej znajduje się grób błogosławionego Karola, który zmarł tam 1 kwietnia 1922 r.
Zyta Burbon-Parmeńska (właśc. Zita Maria delle Grazie Adelgonda Micaela Raffaela Gabriella Giuseppina Antonia Luisa Agnese) urodziła się 9 maja 1892 r. w Villa delle Pianore w płn. Włoszech jako piąte dziecko Roberta I, ostatniego panującego księcia Parmy. Jej przyrodnią siostrą była Maria Luiza Burbon-Parmeńska, królowa Bułgarii. Lata 1903-09 spędziła na nauce w szkołach katolickich w Bawarii i w klasztorze na brytyjskiej wyspie Wight – gdzie benedyktynkami były jej babka i siostra.
Swego przyszłego męża, arcyksięcia Karola Habsburga, poznała jako osiemnastoletnia dziewczyna latem 1910 roku. Zyta początkowo chciała wstąpić do klasztoru, ale podporządkowała się woli matki, która chciała, by jej córka zasiadła na jakimś tronie. Wkrótce potem Karol oświadczył się jej w 1910 roku.
Oboje pobrali się 21 października 1911 roku, w zamku Schwarzenberg, a błogosławieństwo młodej parze przesłał Pius X. Małżeństwo Zyty i Karola okazało się bardzo udane, oboje byli w sobie zakochani.
Po śmierci władcy 21 listopada 1916 Karol został koronowany 30 grudnia tegoż roku w Budapeszcie na króla Węgier, a jego żona stała się królową. Trwała wówczas I wojna światowa i Zyta jako Włoszka (tak ją powszechnie przezywano) nie była popularna a naród uważał ją za cudzoziemkę, intrygantkę, kierującą mężem, co było w dużym stopniu wynikiem propagandy niemieckiej.
W czasie wojny zaangażowała się w działalność charytatywną, którą rozpoczęła w grudniu 1916 roku zbiórką pieniędzy i jedzenia dla dzieci. Za jej namową zmieniło się także życie dworskie, m.in. jedzenie stało się skromniejsze a 350 koni z cesarskiej stadniny zimą 1916/17 zaczęło rozwozić opał po Wiedniu.
Gdy nazajutrz po zakończeniu wojny, 12 listopada 1918 r. Austria stała się republiką, od listopada 1918 do marca 1919 rodzina cesarska mieszkała w pałacyku w Eckertsau, a Karol za radą żony odmówił ustąpienia z tronu, mimo nacisków ze strony ówczesnego premiera socjalisty Karla Rennera. Para musiała jednak w końcu opuścić kraj, udając się najpierw do Szwajcarii, a następnie na Węgry, gdzie w październiku 1921 r. próbowano przywrócić monarchię.
W listopadzie 1921 roku na mocy decyzji Konferencji Ambasadorów w Paryżu, małżonkowie przenieśli się na Maderę, gdzie 1 kwietnia 1922 roku cesarz Karol zmarł na zapalenie płuc w ramionach swojej żony ze słowami „Jezus”.
W maju 1922 roku Zyta z ośmiorgiem dzieci przeniosła się do Hiszpanii, na zaproszenie króla Alfonsa XIII. Ostatecznie zamieszkała w nadmorskiej wilii niedaleko Lequeitio nad Zatoką Baskijską, którą to willę na początku 1923 roku kupili jej miejscowi rybacy i którzy po odremontowaniu oddali Zycie willę na dożywotnie i bezpłatne użytkowanie.
Zyta próbowała wprowadzić swego najstarszego syna, Ottona, na tron austriacki lub węgierski, nawiązując w tym celu kontakty z emigrantami austriackimi, a w 1940 roku odwiedziła Nowy Jork. To między innymi dzięki jej zabiegom w 1943 Austria uzyskała status pierwszej ofiary narodowosocjalistycznych Niemiec. W latach 1940-48 cesarzowa mieszkała w kanadyjskim Quebecku, 1948-1953 w Tuxedo koło Nowego Jorku, w dawnym domu Marka Twaina. Do 1962 roku mieszkała w Luksemburgu, a następnie ponownie w Szwajcarii.
Do Austrii Zyta wróciła w 1982 roku, serdecznie witana przez swoich dawnych poddanych. Zmarła 14 marca 1989 r. w Zizers w Szwajcarii w wieku 97 lat. Jej ciało przewieziono ze szwajcarskiego domu starców do Wiednia, gdzie pochowano ją ze wszystkimi honorami w Krypcie Cesarskiej w kościele kapucynów. Mszę żałobną koncelebrowali prymasi: Austrii – kard. Hans Hermann Groër i Węgier – kard. László Paskai, a wezwania modlitwy wiernych odczytano po niemiecku, czesku, węgiersku, chorwacku, włosku, słoweńsku i polsku. Na koniec w katedrze zabrzmiał stary cesarski hymn „Gott erhalte, Gott beschütze unsern Kaiser unser Land”.
10 grudnia 2009 biskup francuskiej diecezji Le Mans – Yves Le Saux uroczyście otworzył proces beatyfikacyjny cesarzowej Zyty. Jej małżonek, cesarz Karol, został beatyfikowany już wcześniej 3 października 2004 przez Jana Pawła II.
KAI
TK
