Urodzony ok. 345r. w Strydonie, w rodzinie zamożnych chrześcijan. Żywy i ciekawy świata wyjeżdża z rodzimej Dalmacji i pobiera nauki w Rzymie i Trewirze. Staje się jednym z największych intelektualistów swych czasów, jednocześnie pozostając zawsze wiernym Bogu. 30 września Kościół wspomina św. Hieronima.
Hieronim przyszedł na świat ok. 345r. na terenie dzisiejszej Chorwacji. Pomimo swej religijności, rodzice z roku na rok odkładali moment chrztu dla swego syna. Ostatecznie, przyjął go dopiero w czasie swego pobytu w Rzymie, gdzie został wysłany, aby kształcić się i pobierać nauki z dziedziny matematyki, filozofii i retoryki. Moment chrztu był niezwykłym wydarzeniem w życiu Hieronima, nie tylko ze względu na fakt włączenia go do Wspólnoty Świętego Kościoła, ale również z uwagi na osobę św. Liberiusza, ówczesnego papieża, który udzielił mu chrztu świętego.
Wesprzyj nas już teraz!
Pomimo chrześcijańskiego wychowania, przyjęcia chrztu z rąk Ojca Świętego oraz fascynacji miejscami kultu, gdzie spoczywały szczątki apostołów i męczenników, Hieronim miał problemy ze swoją moralnością i pychą, o czym dowiadujemy się z jego późniejszych pism: „Wynoszę czystość pod Niebiosa, ale nie dlatego, iżbym ją posiadał, lecz dlatego, że dziwię się, że jej nie posiadam. Chwalić w innych to, czego nam brak, jest szczerym, ale zawstydzającym wyznaniem. Jestem synem marnotrawnym, który zmarnował ojcowiznę. Niestety, jeszcze się nie upokorzyłem przed Ojcem przedwiecznym, jeszcze nie zacząłem odganiać od siebie pokus i ponęt zmysłowych rozkoszy”.
Kolejną przystanią w życiu Hieronima był Trewir. Zdecydował się na wyjazd z Rzymu ze względu na zaproszenie jakie otrzymał od cesarza Walentyniana I oraz na naciski ze strony rodziców, którym zależało na dalszym rozwoju intelektualnym Hieronima. Trewir, ówczesna stolica cesarstwa, stał się miejscem szczególnym dla przyszłego świętego, gdyż to właśnie tutaj usłyszał głos Pana, zachęcający go do poświęcenia się życiu zakonnemu.
Podejmując decyzję o poświęceniu swego życia Stwórcy, udał się wraz ze swym przyjacielem Bonosem do Akwilei, w której biskup Walerian, zgromadził wokół siebie grupę wybitnych kapłanów i uczonych. Liczne perturbacje i pewne osobiste konflikty zmusiły Hieronima do opuszczenia nowego środowiska. Podróżując okrętem udał się do Tracji, a stamtąd do syryjskiej Antiochii, gdzie pozostał przez dwa lata i miał okazję słuchać nauk biskupa Apolinarego. Podczas swego pobytu w Antiochii, w 377r. przyjął święcenia kapłańskie oraz zagłębił się w naukę greki i języka hebrajskiego. Poświęcił się również studiowaniu Pisma Świętego, nad którym medytował udając się na Pustynią Chalcydyjską.
Przebywając na pustyni, mieszkał w ciasnej celi i spał na twardej podłodze. Był to czas, w którym Hieronim pokutował i opłakiwał swe dawne grzechy. Stosował post ścisły i utrzymywał się z wyrabiania wiklinowych koszy oraz pracy w ogrodzie. O niezwykłej pokorze i stanie ducha Hieronima świadczą jego zapiski z tamtego okresu: „Nie znajdując nigdzie pomocy i spokoju, rzucałem się do stóp Jezusa, oblewałem je łzami, ocierałem je włosami i umartwiałem krnąbrne i nieposłuszne ciało długotrwałym postem. Niejednokrotnie krzyczałem dzień i noc ustawicznie uderzałem się w pierś, póki na rozkaz Pana nie wrócił spokój. Unikałem nawet swej celi, która była świadkiem myśli moich. Rozgniewany na siebie, puszczałem się w głąb pustyni. Dostawszy się w wąwóz lub do jaskini, znów się modliłem i chłostałem ciało, póki burza nie minęła. Bóg jest mym świadkiem, że często po wylaniu strumieni łez, wznosząc oczy ku Niebu, mniemałem, iż jestem przeniesiony między zastępy aniołów i uniesiony radością, zaczynałem śpiewać”.
Niezwykle ważnym miejscem w jego życiu okazał się Konstantynopol, w którym żył w latach 379 – 382. Oprócz bogactwa zabytków oraz zasobności lokalnych bibliotek, Hieronima urzekły kazania św. Grzegorza z Nazjanu, których słuchał z niezwykłym entuzjazmem. Podczas swego pobytu w Konstantynopolu, Hieronim poświęcał się również pracy intelektualnej. Udało mu się przełożyć na język łaciński niektóre homilie Orygenesa oraz Historię Euzebiusza z Cezarei Palestyńskiej. W 382r. brał aktywny udział w synodzie rzymskim, gdzie na polecenie papieża Damazego rozpoczął prace nad poprawieniem dawnego przekładu Nowego Testamentu oraz Księgi Psalmów.
Niebywała wiedza i wykształcenie Hieronima, spowodowały, że został osobistym sekretarzem Ojca Świętego. Przez wielu był również wskazywany na jego następcę. Jego niezwykła osobowość i świętość, którą wykazywał każdego dnia były przyczynkiem do utworzenia elitarnej grupy, w skład której wchodzili reprezentacji najwyższej rzymskiej szlachty. Pośród słuchaczy Hieronima były: św. Marcella, św. Paula, św. Eustochia, a także Marcelina, Melania, Pryncypia oraz Felicjana.
Śmierć papieża Damazego była przyczyną „zerwania” z dotychczasowym, rzymskim życiem. Hieronim podjął decyzję o podróży do Ziemi Świętej, gdzie udało mu się odwiedzić większość z miejsc, o których jest mowa w Ewangeliach. Owocem jego pobytu w Betlejem było m.in. przetłumaczenie Pisma Świętego z języka hebrajskiego na łaciński (tzw. Wulgata), które Kościół ostatecznie zatwierdził na Soborze Trydenckim, a także pisma polemiczne z zakresu teologii jak np. „Dialog przeciw pelagianom”. Pomimo swej pozycji i wpływów, prowadził pokutne życie. Często rozmyślał nad „czterema rzeczami ostatecznymi” oraz praktykował nabożeństwo do Matki Najświętszej. Dzięki swej wiedzy i intelektowi, bronił czci Kościoła w wielu sporach publicznych. Często mawiał: „Wrogowie Kościoła są i mymi wrogami. Pies szczeka w służbie swego pana; czemuż bym ja nie miał przemawiać w obronie swego Boga? Umierać mogę, milczeć nie umiem.” W Ziemi Świętej mieszkał 34 lata.
Hieronim korespondował również ze św. Augustynem z Hippony, z którym zawarł głęboką przyjaźń. Był autorem żywota św. Pawła Pustelnika. Pomagał potrzebującym organizując grupy charytatywne. Odznaczał się wielką pobożnością, osobistą relacją z Bogiem i wybuchowym charakterem. Pod jego auspicjami powstały cztery klasztory. Zwalczał herezje obecne w jego czasach.
Ostatnie lata swego życia spędził w grocie sąsiadującej z Grotą Narodzenia Pana Jezusa. Schyłek jego życia przypadł na okres upadku Cesarstwa Rzymskiego, co niewątpliwie wpłynęło na stan jego zdrowia. O swym bólu z powodu najazdów barbarzyńców z Północy, którzy z dnia na dzień zbliżali się do Rzymu, wspominał w liście do przyjaciela z 30 września 419r. Tego samego dnia oddał swego ducha Panu. Po pewnym czasie, jego ciało zostało sprowadzone do Rzymu i umieszczone w Kościele Santa Maria Maggiore. Został uznany patronem eremitów, biblistów, księgarzy i studentów. W VIII w. został ogłoszony jednym z czterech doktorów Kościoła. Oficjalne potwierdzenie kultu św. Hieronima zostało ogłoszone przez papieża Benedykta XIV w 1747r., natomiast jego kanonizacja nastąpiła w 1767r. W ikonografii często przedstawiany jest jako sędziwy starzec z długą brodą, któremu towarzyszy oswojony lew.
Paweł W. Ozdoba
