Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął – tak wspominał 11 listopada 1918 naoczny świadek ówczesnych wydarzeń Jędrzej Moraczewski, pierwszy premier II Rzeczypospolitej. W dzień rocznicy objęcia władzy przez Komendanta Piłsudskiego warto przypomnieć kilka faktów związanych z datą, pod którą świętujemy Dzień Niepodległości.
„Kto tych krótkich dni nie przeżył – pisał Moraczewski, słowami, którymi do dzisiaj często oddawany jest nastrój tamtego czasu – kto nie szalał z radości w tym czasie wraz z całym narodem, ten nie dozna w swym życiu największej radości. Cztery pokolenia czekały, piąte się doczekało”.
Wesprzyj nas już teraz!
Jak twierdzą świadkowie epoki, nastroje w polskich miastach w momencie, gdy ludność witała niepodległość i rozbrajała żołnierzy niemieckich przed ich odjazdem do ojczyzny, były bardzo podniosłe i pełnie radości.
Należy jednak pamiętać, iż dzień 11 listopada jest symboliczną datą odzyskania niepodległości. To właśnie w tym dniu Rada Regencyjna przekazała władzę nad wojskiem Józefowi Piłsudskiemu, co rozpoczęło proces tworzenia rządu II Rzeczpospolitej. Dzień później został on mianowany Naczelnym Wodzem, co oznaczało skupienie w jego rękach takiego zakresu władzy, jaki dzierżył do tej pory tylko jeden człowiek w nowożytnej historii Polski – Naczelnik Tadeusz Kościuszko.
11 listopada poprzedziły jednak inne daty stanowiące ostatnie doniosłe kroki ku niepodległości. 7 października 1918 roku Rada Regencyjna, która za zgodą władz zaborczych od 1917 tymczasowo sprawowała częściową władzę, ogłosiła całkowitą niepodległość Polski. W konsekwencji tego aktu rozpoczęła się akcja rozbrajania wojsk okupacyjnych i obalania symboli obcego panowania. Trzy miasta spierają się od tamtej pory o pierwszeństwo w faktycznym odzyskaniu niepodległości. Są to Zakopane (choć nie miało jeszcze wówczas praw miejskich), Tarnów i Kraków. Nie wdając się w dywagacje na ten temat, dość wspomnieć, iż już 31 października wszystkie te miasta cieszyły się całkowitą wolnością, po której nastąpiły dalsze akty formalne oraz kroki w kierunku stworzenia nowego rządu.
FO
