Podczas czwartkowego spotkania online szefowie państw i rządów UE mieli omawiać nie tylko strategię koronawirusową, dostarczanie szczepionek do Afryki, ale przede wszystkim sprawę tak zwanych paszportów szczepionkowych. Nie było konsensusu.
Prezydent Francji Emmanuel Macron ma apelować o wysłanie 13 milionów szczepionek przeciw COVID-19 do krajów afrykańskich. – Jeśli my, Europejczycy i Amerykanie, będziemy w stanie dostarczyć te 13 milionów dawek tak szybko, jak to możliwe, to jest to stawka naszej wiarygodności – powiedział Macron innym przywódcom szczytu G7. Propozycję poparli przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen i kanclerz Niemiec Angela Merkel. Paryż chce uniknąć zawierania przez kraje afrykańskie dwustronnych umów z firmami farmaceutycznymi.
Wesprzyj nas już teraz!
Jednym z istotnych tematów, który miał być poruszany na czwartkowym szczycie, to tak zwany paszport szczepionkowy. Dokumenty poświadczające przyjęcie szczepionki miałyby pomóc w odmrożeniu turystyki. Francuzi wskazują, że zachowują stanowisko „podwójnej ostrożności” w odniesieniu do kwestii ochrony danych osobowych i nierówności, jakie może stworzyć „paszport szczepionkowy”. Paryż nie wyklucza jednak otwartej debaty na ten temat. Co więcej, jest zdania, że trzeba rozpocząć istotne badania techniczne, by ocenić to „narzędzie”.
Z propozycją wprowadzenia certyfikatu cyfrowego, który pozwoliłby osobom zaszczepionym podróżować „bez konieczności okazania negatywnego testu na COVID-19 lub poddania się kwarantannie”, wystąpiły władze greckie. Popierają ją przedstawiciele innych państw Południa, które jeszcze w tym sezonie chciałyby ożywić turystykę w swoim regionie. Blokady wprowadzone przez władze w celu spowolnienia pandemii spowodowały w zeszłym roku najgłębszą recesję gospodarczą w bloku UE, uderzając przede wszystkim w kraje południa, gdzie gospodarki są znacznie bardziej zależne od turystyki. Grecja i Hiszpania naciskają na szybkie przyjęcie ogólnounijnego certyfikatu dla zaszczepionych. Inne kraje wskazują, że potrzebne są prace nad szczegółami. Zastanawiają się też, czy certyfikaty powinny być w formie cyfrowej i czy będą akceptowane na całym świecie, a także kiedy wprowadzić ich wydawanie.
„Wzywamy do kontynuowania pracy nad wspólnym podejściem do świadectw szczepień”- stwierdza projekt oświadczenia liderów wideokonferencji. Urzędnicy powiedzieli, że UE współpracuje z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Transportu Lotniczego, które chce ożywić podróże lotnicze, a także z Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju i Światową Organizacją Zdrowia. Politycy chcąc wprowadzić takie „paszporty” muszą uporać się z problemami natury prawnej. Wymaganie ich na obecnym etapie byłoby wyrazem rażącej dyskryminacji obywateli i naruszałoby jedną z podstawowych zasad traktatowych dotyczącej swobodnego przepływu osób.
Bruksela zwraca uwagę, że nie ma też jeszcze wskazówek ze strony WHO i agencji UE, czy osoby, które otrzymały dwie dawki szczepionki Covid-19, nadal mogą być nosicielami koronawirusa i zarażać innych. Nie wiadomo jest też, czy osoby, które już zwalczyły koronawirusa mogłyby otrzymać takie certyfikaty na podstawie nabytej odporności. Sugeruje się, że pomimo oficjalnego stanowiska państw UE, wskazującego, że wspólnie chcą rozwiązać ten problem, niektóre kraje mogą zdecydować się na szybsze działania indywidualnie. W lutym Grecja i Izrael podpisały umowę o wzajemnym złagodzeniu ograniczeń w podróżowaniu na podstawie dowodu szczepienia.
Do wprowadzenia „paszportów szczepionkowych” przynagla Zrzeszenie Międzynarodowego Transportu Lotniczego (IATA). W specjalnym liście skierowanym do przywódców państw UE wezwano do wprowadzenia „opartych na dowodach ograniczeń granicznych” w całej Europie i „uzgodnienia kluczowej roli bezpiecznych rozwiązań cyfrowych, takich jak IATA Travel Pass”. List podpisany przez wiceprzewodniczącego IATA na Europę Rafaela Schvartzmana trafił do przewodniczącego Rady Europejskiej Charlesa Michela przed wirtualnym spotkaniem przywódców UE, które zaplanowano na 25 lutego. IATA wskazuje, że tego typu przepustka do wolności zapewni „rządom i władzom – ale także pasażerom i załodze – potrzebne zaufanie do stanu zdrowia każdego pasażera”.
Cyfrowa przepustka zawierałaby szczegółowe informacje o statusie szczepień podróżnych i niedawne wyniki testów przeciw Covid-19, które pasażerowie udostępnialiby przed wjazdem na terytorium innych państw. „To rozwiązanie cyfrowe może zweryfikować obowiązujące ramy prawne w jurysdykcjach odlotów i przylotów… zapewniając, że podróżny zna wszystkie obowiązujące środki i warunki” – czytamy w liście. IATA chce także wiarygodnego systemu zwalczania oszustów rozpowszechniających fałszywe certyfikaty szczepień. Zrzeszenie IATA skupia około 290 linii lotniczych z całego świata. Postuluje także znoszenie restrykcji stopniowo, oceniając „wskaźniki zdrowotne” dla każdego regionu, takie jak odsetek zaszczepionej populacji, wskaźnik zakażeń i śmiertelności.
Certyfikaty poza Grecją i Hiszpanią popierają rządy Estonii, Finlandii, Danii, Szwecji, Węgier i Polski. Francja uważa, że dyskusja jest „przedwczesna” i należy ją odłożyć do czasu, gdy szczepionki zostaną szerzej rozpowszechnione. Francuscy urzędnicy argumentują ponadto, że potrzeba więcej danych na temat wskaźników transmisji po szczepieniach. Zastrzeżenia do propozycji wyraziły: Belgia, Holandia i Rumunia. W Parlamencie Europejskim popiera ją Europejska Partia Ludowa (EPP) i Renew Europe.
Źródło: euractiv.com, skift.com
AS
