Biskup Robert Barron zauważył, że istotą postmodernizmu jest odrzucenie absolutnej prawdy postrzeganej jako źródło przemocy. Hierarcha zwrócił też uwagę na obecną u postmodernistów negację istnienia stałej natury ludzkiej i przekonanie o etyce jako źródle opresji. Stwierdził także, że myśl ponowoczesna opuściła mury uczelni i wywiera znaczący wpływ na współczesnych ludzi.
Według biskupa Roberta Barrona postmodernizm to eksplozja buntu przeciwko formalizmowi ery nowożytnej. Ta ostatnia opiera się na filozofii Kartezjusza, Leibnitza i Kanta oraz myśli politycznej osób takich jak Thomas Jefferson. Wiąże się z nią także rewolucja naukowa i przekonanie, że rozum i reformy polityczne mogą odmienić świat. Jednak wojny światowe i Holocaust ukazały też mroczną stronę źle wykorzystywanej nauki i doprowadziły do zakwestionowania wiary w postęp.
Wesprzyj nas już teraz!
Biskup Barron zauważył, że w klasycznym i biblijnym świecie dominowało przekonanie, że istnieje stała i obiektywna natura ludzka, a człowiek powinien żyć zgodnie z jej wymogami. Pogląd ten istniał również u niektórych twórców nowożytnych. Na przykład trudno zrozumieć Deklarację Niepodległości Thomasa Jeffersona bez przekonania o istnieniu stałej natury ludzkiej. Zakwestionował je Karol Marx, stając się pod tym względem prekursorem postmodernizmu. Według autora „Kapitału” ludzka natura to jedynie suma relacji społecznych. W efekcie zmienia się w zależności od systemu społeczno-ekonomicznego. Przekonanie o możliwości stworzenia swojej tożsamości wyraża zaś filozofia Fryderyka Nietzschego i Jeana-Paula Sartre’a (słynne egzystencja poprzedza esencję).
W kwestii etyki u postmodernistów dominuje przekonanie – wyrażone choćby u Michela Foucaulta – jakoby była ona formą opresji. U reprezentantów tego nurtu myślowego pojawia się przekonanie, jakoby etyka stanowiła iluzję, dzieło „złego czarownika z Oz” pociągającego za sznurki i ukrywającego swe prawdziwe oblicze.
Biskup Barron odniósł się także do popularnej u postmodernistów kwestii dekonstrukcji. Zauważył, że o ile złe jest jej rozumienie na sposób nihilistyczny jako odrzucenia, o tyle istnieje także bardziej pozytywny sposób prowadzenia dekonstrukcji wyrażony przez Jacquesa Derridę. Chodzi o spojrzenie na tekst czy inne dobro kultury z odmiennej perspektywy, dostrzeżenie nieznanych wcześniej sposobów jego interpretacji.
Duchowny zauważył, że mimo tych pozytywnych aspektów jądrem postmodernizmu jest przekonanie o nieistnieniu etycznych absolutów. Wynika to z „hiperwrażliwości” postmodernistów na możliwość dążenia do narzucania prawdy przemocą w przypadku przekonania o jej poznaniu. Tymczasem, zdaniem amerykańskiego hierarchy, społeczeństwo potrzebuje nie tylko wolności dynamizmu i kreatywności, lecz również zakreślenia pewnych granic, istnienia pewnych stabilnych fundamentów.
Dobrze rozumiane przekonanie o istnieniu prawdy obiektywnej okazuje się zresztą wyzwalające.
Duchowny zauważył, że intelektualna dynamika postmodernizmu już się wyczerpuje. Niewykluczone zatem, że ruch ten zmierza ku upadkowi, a schedę po nim przejmie jakiś post-post-modernizm. To prawidło rozwoju i upadku dotyczy każdego ruchu intelektualnego. Tymczasem Kościół katolicki trwa niezmiennie mimo różnych trudności już od 2000 lat.
Biskup Barron to pomocniczy arcybiskup diecezji Los Angeles. Aktywny w mediach społecznościowych ma ponad 3 miliony „polubień” na Facebooku, 357 tys. subskrypcji na YouTube. Jest reżyserem filmów, autorem książek. Prowadzi też program w jednej z prywatnych amerykańskich stacji telewizyjnych.
Źródło: YouTube – Bishop Robert Barron
mjend
