Zgodnie z zapowiedzią, prezydent Andrzej Duda przedstawił projekty wcześniej zawetowanych ustaw: o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym. Jak tłumaczył, jego propozycje mają dążyć do celu jakim jest dogłębna reforma sądownictwa, ale też służyć społeczeństwu. Stąd pojawił się pomysł na wprowadzenie instytucji „skargi nadzwyczajnej”. Jak się okazało, niektóre rozwiązania będą też wymagały zmiany Konstytucji. Konsultacje z liderami sejmowych ugrupowań odbędą się jeszcze w poniedziałek.
Jak tłumaczył Andrzej Duda, w zaproponowanych przez PiS rozwiązaniach – później zawetowanych – widoczna była ogromna władza Prokuratora Generalnego nad Sądem Najwyższym. To należało zmienić. Projekt prezydencki wprowadza też zmianę zasadniczą „o charakterze prospołecznym”, zapowiadaną przez Dudę w czasie kampanii wyborczej. To instytucja „skargi nadzwyczajnej”, którą będą mogli składać obywatele na każdy prawomocny wyrok. – Jeśli ktoś czuje się skrzywdzony orzeczeniem sądu będzie mógł ubiegać się o wniesienie skargi do SN – mówił Duda.
Wesprzyj nas już teraz!
Sprawy te będą ponownie rozpatrywane. Takie rozwiązanie, to odpowiedź na głosy obywateli, którzy czy to w ramach „Duda pomocy” czy w pracy parlamentarnej Dudy zgłaszali swoje rozgoryczenie z powodu niesprawiedliwych wyroków sądów. Teraz te błędy będzie można naprawiać.
W tym celu prezydent przewiduje utworzenie dodatkowej izby SN, która zajmie się kontrolą wniosków. Izba ta będzie zajmowała się skargami. Wnosić je będą obywatele za pośrednictwem Prokuratura Generalnego, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Rzecznika Praw Pacjenta czy za pośrednictwem marszałka Sejmu i Senatu. Ponadto przy SN, tak jak proponował PiS, powstanie Izba Dyscyplinarna. W obu sprawach – by zwiększyć poczucie sprawiedliwości – prezydent chce włączyć element społeczny, w postaci ławników.
Zmianie ulec ma też sposób przenoszenia sędziów SN w stan spoczynku – prezydent nie zgodził się na relegowanie wszystkich sędziów SN i zaproponował, by było to możliwe po osiągnięciu przez nich wieku 65 lat z możliwością wystąpienia do prezydenta z wnioskiem, by móc orzekać dłużej.
Jak dodał Duda, ustawa o KRS także została przygotowana, ale pojawiły się do niej zastrzeżenia dotyczące rozwiązania by sędziowie do tego gremium byli wybierani przez Sejmie większością 3/5 głosów. To rozwiązanie pozostaje w projekcie. Potrzebny był jednak mechanizm zabezpieczający – jeśli parlament nie będzie w stanie dojść do porozumienia. Andrzej Duda chce, by wtedy zadziałał prezydent i dokonał wyboru spośród kandydatów zgłoszonych Sejmowi.
Jako, że PiS i .N podnosiły, że to rozwiązanie jest sprzeczne z konstytucją, prezydent przygotował projekt zmiany Konstytucji, który regulowałby tę kwestię. Do tego jest jednak potrzebne szerokie poparcie w Sejmie – konsultacje w tej sprawie odbędą się jeszcze w poniedziałek. Jeśli będzie zgoda, projekt zostanie złożony. W innym wypadku „będziemy mieli problem, potrzebne będzie inne rozwiązanie” – stwierdził Andrzej Duda.
MA
