W ostatnim czasie, w niewyjaśnianych do tej pory okolicznościach, zniszczone zostały dwa zabytki polskiej architektury na Białorusi, a trzeci właśnie ulega dewastacji.
6 czerwca 2017 spłonął doszczętnie kościół pw. św. Joachima w Kluszczanach pod Ostrowcem na Grodzieńszczyźnie. Była to prawdziwa perełka drewnianej architektury sakralnej. Kościół św. Joachima został zbudowany w 1726 roku, zamknięty przez sowiecką władzę w 1948 roku. Wierni odzyskali go dopiero w 1990 roku, wtedy też został przebudowany. 6 czerwca pożar wybuchł nad ranem. Był tak gwałtowny, że niczego z kościoła nie udało się uratować. Na razie białoruskie służby nie są w stanie powiedzieć, co było przyczyną pożaru. Msze św. w kluszczańskim kościele odprawiane były co tydzień, w niedziele przybywali tu polscy księża z sąsiednich Michaliszek.
Wesprzyj nas już teraz!
Kościół w Kluszczanach był ważną częścią polskości tych ziem. Przed wojną były tu dobra rodu Swolkieniów. Wanda Swolkieniowa, zamieszkała w folwarku Szajkuny, była teściową Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, dowódcy słynnej 5 Wileńskiej Armii Krajowej. W okolicy Kluszczan brygada ta prowadziła działania. Należała do niej żona „Łupaszki”, Anna i jej brat Edward Swolkień – ps. „Sasza”.
Pod koniec maja 2017 roku polska kultura architektoniczna na Białorusi również poniosła ogromną stratę wskutek pożaru zabytkowych budynków XIX wiecznego browaru, który powstał po przystosowaniu do tego celu obiektu dawnego pałacu Sapiehów w Grodnie. Pałac ten powstał w XVII wieku. Był niegdyś jednym z najpiękniejszych obiektów architektonicznych w Grodnie. Przy jego przebudowie w wieku XVIII pracował słynny architekt Giuseppe Sacco. W wieku XIX pałac został odkupiony przez przedsiębiorcę i przerobiony na browar, wówczas najlepszy na Grodzieńszczyźnie. Od kilku lat obiekt był opuszczony i przeznaczony na sprzedaż. Pod koniec maja wybuchł w nim pożar. Ogień uszkodził drugie piętro głównego budynku i całkowicie zniszczył dach.
Obecnie, jak alarmują Polacy na Białorusi, rozbierana jest przez szabrowników, pozostawiona bez nadzoru, powstała w roku 1810 Twierdza Bobrujsk. Szabrownicy w biały dzień rozbierają i furgonetkami wywożą cegły z murów tego historycznego budynku. W 2009 roku, zostały znalezione na terenie twierdzy szczątki żołnierzy I Polskiego Korpusu. Oprócz szczątków wykopano guziki, emblematy, pagony, patki, obrazki. Groby znajdują się w miejscu, gdzie w maju 1918 roku usypano kopiec Dowborczyków. Twierdza Bobrujsk była w roku 1918 centralnym miejscem obrony przed Sowietami. I Polski Korpus toczył tu srogie boje. W całym okresie istnienia Twierdzy Bobrujskiej, jej terytorium przekształciło się w ogromny cmentarz wojskowy wielu armii i epok.
Źródło, Kresy24.pl
Adam Białous
