„Czy rosnące wpływy polityczne Federacji Rosyjskiej obserwowane w ostatnich latach oznaczają powrót Imperium? Czy restytucja potęgi Rosji znajdzie w krajach Europy Środkowo – Wschodniej poparcie wśród ludzi związanych niegdyś z ZSRS?” – na te pytania postarali się odpowiedzieć uznani międzynarodowi eksperci tej tematyki podczas konferencji „Europa Środkowo-Wschodnia. W oczekiwaniu na powrót Imperium?”, która odbyła się w Krakowie.
Najciekawszym panelem był dotyczący Europy Wschodniej w kontekście jej relacji z Rosją. Rozpoczął go wykład „Zagadnienia demograficzne w Europie Środkowo-Wschodniej” prof. dr. hab. Andrzeja Nowaka, sowietologa. Odniósł się w nim do koncepcji panującej na początku lat 90-tych, według której Rosja pozbywała się swych peryferii – państw satelickich, a także republik postsowieckich. Miało to skutkować rozwojem gospodarczym i społecznym świata rosyjskiego. Tak – rzecz jasna – się nie stało. Profesor Nowak przypomniał, że w 2010 r. program polityczny Rosji został oparty o energetykę. W ten sposób rządzący wschodzącym imperium chcą wpływać na kraje dawnego Układu Warszawskiego. Oczywiście oprócz surowców energetycznych ważnym czynnikiem konstytuującym mocarstwowe państwo jest liczba jego ludności. Podczas gdy w 1992 r. w Rosji mieszkało 149 milionów ludzi, to w tym roku jest ich 142 miliony. „Katastrofa demograficzna”, jak ją określił prof. Nowak, dotyczy nie tylko samej Rosji, ale także dawnych państw satelickich i republik postsowieckich, takich jak Ukraina, Węgry, Litwa czy Polska. – Rosja może z powodów demograficznych rozwijać swoją politykę jedynie w kierunku zachodnim. Między rokiem 2060 a 2100 ludność Afganistanu może przekroczyć liczbę mieszkańców Rosji – prognozował prof. Nowak.
Wesprzyj nas już teraz!
Pochodzący z Białorusi mgr Aleksander Łaniewski podjął temat „Białoruś wobec wyzwań XXI wieku”. Przekonywał, że społeczeństwo białoruskie odchodzi od projektu unifikacji z Federacją Rosyjską, a wśród Białorusinów – szczególnie młodych – wzrasta poczucie przynależności do narodu białoruskiego. Łaniewski stwierdził, że jego rodacy powinni wybrać inną drogę swojej niezależności, poza uzależnieniem od Rosji, Unii Europejskiej, ale także niebędącą urzeczywistnieniem populizmu Łukaszenki. Prelegent stwierdził również, że Białoruś będzie musiała zmierzyć się z coraz bardziej widocznym imperializmem rosyjskim.
W czasie tego panelu głos zabrał również prof. dr hab. Jan Holzer z Republiki Czeskiej. Wystąpił z referatem „Reżimy i mechanizmy polityczne w Europie Środkowo-Wschodniej”. Z kolei doktorant mgr Marek Wojnar zaprezentował temat: „Litwa, Łotwa i Estonia wobec dziedzictwa epoki sowieckiej: narracja historyczna jako czynnik integracji i dekompozycji społeczeństw”, a dr hab. Henryk Głębocki, wystąpił z referatem „Ewolucja polityki Rosji wobec swych peryferii 1991-2013 (dawne republiki sowieckie)”.
Konferencję zorganizowała Stowarzyszenie Studenci dla Rzeczypospolitej. Medialnym patronem wydarzenia był portal PCh24.pl.
Kajetan Rajski
