Jaka powinna być misja uniwersytetu katolickiego? Jacy powinni być wykładowcy? Na te i inne pytania znajdziemy odpowiedzi udzielone przez papieża Benedykta XVI w książce poświęconej edukacji. Catholic University of America Press właśnie wydał zbiór zawierający nauczanie papieża Benedykta XVI dot. edukacji wyższej i relacji rozumu wobec nauki pt. „Rozum otwarty na Boga”.
Publikacja opatrzona jest wstępem Johna Garvey’a, rektora katolickiego uniwersytetu w Trenton w stanie New Jersey. Zgodnie z zamiarem wydawcy opracowanie ma pomóc w rozpoznaniu swojej misji katolikom w USA zaangażowanym w edukację wyższą. Wiele z tych uczelni utraciło tożsamość, a opinia publiczna ciągle wstrząsana jest coraz to nowszymi skandalami z ich udziałem.
Wesprzyj nas już teraz!
Stany Zjednoczone na początku lat 70-tych szczyciły się największą liczbą katolickich uniwersytetów na świecie. Były one tworzone przez zakony i pozostawały wierne nauczaniu Magisterium Kościoła. Jednak wskutek rewolucji kulturowej nastąpiła radykalna zmiana katolickiej wyższej edukacji. Po tzw. konferencji Land O’ Lakes, na której spotkali się rektorzy katolickich uczelni, wydano dokument, w którym amerykańskie środowiska stwierdziły, że katolickim uczelniom należy zapewnić autonomię i tzw. niezależność akademicką.
Dokument stwierdzał: „Uniwersytet katolicki dzisiaj musi być uniwersytetem w pełnym, współczesnym znaczeniu tego słowa, z silnym zaangażowaniem i troską o doskonałość akademicką. Aby sprostać temu zadaniu zarówno w dziedzinie nauczania jak i w sferze badawczej, katolicki uniwersytet musi mieć zapewnioną prawdziwą autonomię i wolność akademicką. Musi być niezależny od każdego rodzaju władzy i nacisków spoza społeczności akademickiej. Innymi słowy, instytucjonalna autonomia i wolność akademicka są podstawowymi warunkami życia i rozwoju, a nawet przetrwania uczelni katolickich, jak również wszystkich innych uczelni”.
Jak zatem odnosi się do wolności akademickiej i autonomii Joseph Ratzinger? Zgodnie z nauczaniem Benedykta XVI, skierowanym do nauczycieli katolickich szkół i uniwersytetów, wygłoszonym na Uniwersytecie Katolickim w Waszyngtonie 17 kwietnia 2008 roku, wolności takiej nie należy absolutyzować. Ojciec św. tłumaczył, że „każde odwołanie się do zasady wolności akademickiej w celu uzasadnienia stanowisk sprzecznych z wiarą i nauczaniem Kościoła będzie utrudniało lub nawet pozbawiało uczelnię wolności i tożsamości, a także wypaczało jej misję: misję, jaką pełni w sercu Kościoła munus docendi i wcale nie autonomicznie lub niezależnie od niego”. Książka zawiera wszystkie alokucje i wypowiedzi Benedykta XVI dotyczące zagadnień wymienionych w tytule. Większość z nich wygłoszona została podczas pielgrzymek zagranicznych.
Jedne z najciekawszych uwag skierowane zostały przez Ojca św. podczas wizyty w Anglii w związku z beatyfikacją teologa Johna Henry’ego Newmana. W homilii papież opisał rolę profesorów katolickich uniwersytetów powołując się na słowa kard. Newmana, który mówił: „Chcę świeckich, nie aroganckich, nie nierozważnych w mowie, nie dyskutujących, ale ludzi znających swą religię, wchodzących w nią, wiedzących dokładnie, gdzie się znajdują, wiedzących, czego się trzymać, a czego nie, znających swe credo tak dobrze, że mogą zdawać z niego rachunek, znających tak dobrze historię, że mogą jej bronić”.
Źródło: NCR, AS.
