Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych obchodzimy w tym roku jako święto państwowe dopiero po raz drugi, ale w uroczystości te angażują się spontanicznie coraz większe rzesze ludzi – zwłaszcza młodych. 1 marca staje się coraz bardziej „żywym” świętem, komplementarnym wobec rocznicy 1 sierpnia i równie gorąco celebrowanym.
Jest ono także atakowane równie mocno jak wspomnienie wybuchu powstania warszawskiego, co tylko dowodzi faktu, że walka podjęta przez antybolszewicką partyzantkę w pewnych wymiarach nadal w Polsce trwa. To zmaganie toczy się głównie o pamięć i tożsamość, co młodzi ludzie wydają się doskonale wyczuwać, oddolnie organizując marsze, wykłady, koncerty i inne wydarzenia artystyczne – aby w ten sposób oddać hołd bohaterom skazanym na tyle lat zapomnienia i chociaż w niewielkim wymiarze spróbować im ten czas „wynagrodzić”.
Wesprzyj nas już teraz!
Tegoroczne obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych już się rozpoczęły i potrwają do pierwszych dni marca. Najwięcej uroczystości zaplanowano w Warszawie i okolicach oraz w Krakowie.
W niedzielę 24 lutego w Centrum Sportu i Kultury w Garwolinie w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych odbył się koncert „Wspomnij Ziutka”, połączony z premierą płyty pod tym samym tytułem. Na płytę składają się piosenki Józefa Szczepańskiego, pseudonim „Ziutek”, autora słynnej „Czerwonej zarazy” – wiersza, w którym 22-letni chłopak przewiduje nadejście drugiej okupacji Polski. Teksty „Ziutka” w aranżacjach Tomasza Budzyńskiego (Armia) i Małgorzaty Godlewskiej zostały w przejmujący sposób zaśpiewane przez młodych artystów z Teatru „Od Czapy” oraz wykonawców takich jak Armia, De Press i Paweł Kukiz.
Szczególnym bohaterem Dnia Żołnierzy Wyklętych jest – co oczywiste – Rotmistrz Witold Pilecki. Jemu poświęcono wiele odczytów i wykładów, jego słowa „Oświęcim to przy nich była igraszka” stały się cytatem najlapidarniej oddającym charakter okupacji komunistycznej. W środę 27 lutego o godz. 18.00 w hotelu „Gregory” w Kobyłce odbędzie się uroczystość nadania Klubowi Gazety Polskiej imienia Rotmistrza Witolda Pileckiego. Swój udział w uroczystości zapowiedziała jego córka, Zofia Pilecka-Optułowicz. Za duszę śp. Rotmistrza zostanie 3 marca o godz. 8.30 w Bazylice Świętej Trójcy w Kobyłce odprawiona także Msza Święta.
28 lutego o godz. 18.45 w warszawskiej bazylice Świętego Krzyża także zostanie odprawiona Msza Święta w intencji żołnierzy powstania antykomunistycznego. Po Mszy odbędzie się widowisko muzyczne z udziałem Leszka Czajkowskiego, Pawła Piekarczyka oraz Jana Zelnika zatytułowane „Podziemna Armia Powraca”.
Centralne uroczystości warszawskie rozpoczną się 1 marca o godz. 19.00 Apelem Poległych i złożeniem kwiatów pod Grobem Nieznanego Żołnierza. Po Apelu nastąpi przemarsz do Archikatedry św. Jana, gdzie o godz. 21.00 zostanie odprawiona uroczysta Msza Święta w intencji Żołnierzy Wyklętych.
Dzień później w siedzibie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich przy ul Foksal 3/5 odbędzie się I Warszawski Maraton Filmowy pt. „Jeszcze się Polska o nas upomni”. Między godziną 10.00 a 20.00 zostanie wyświetlonych 17 filmów poświęconych bohaterom podziemia antykomunistycznego. Wśród reżyserów znaleźli się między Alina Czerniakowska, autorka szeregu „niewygodnych” filmów dokumentalnych czy Adam Sikorski, reżyser, który ogromną część swojej twórczości poświęcił właśnie partyzantce antykomunistycznej. W czasie maratonu filmowego widzowie będą mieli okazję zobaczyć dzieła poświęcone bohaterom takim jak „Warszyc”, „Zapora”, Bartek”, „Żelazny” czy „Łupaszko”.
W Katedrze Polowej Wojska Polskiego zostanie tego dnia o godz. 18.00 odprawiona Msza Święta za dusze Żołnierzy Wyklętych. Po Mszy odbędzie się koncert zatytułowany „Polska była, jest i będzie!” z udziałem Orkiestry Symfonicznej i Chóru Filharmonii Opolskiej im. Józefa Elsnera pod batutą Bartosza Żurakowskiego.
Także 2 marca o godz. 17.00, w siedzibie Korporacji Akademickiej „Sarmatia” przy ul Brackiej 20A/108 odbędzie się wernisaż wystawy „Korporanci: studenci niepokorni – Żołnierze Wyklęci”. Tydzień później w tym samym miejscu odbędzie się debata naukowa, której szczególnie interesującym w punktem – w świetle ostatnich prac ekshumacyjnych prowadzonych na „Łączce” stanie się z pewnością wykład dr Andrzeja Ossowskiego poświęcony identyfikacji ofiar zbrodni stalinowskich na warszawskich Powązkach. Początek debaty zapowiedziano na godz. 11.00, wykład rozpocznie się o godz. 14.30.
Liczba inicjatyw upamiętniających Żołnierzy Wyklętych rośnie, a ich postawa staje się punktem odniesienia dla najmłodszego pokolenia. Roczarowani brakiem mądrych wymagań, próbami podcinania skrzydeł i redukowania ich aspiracji do poziomu „plastiku i fastfoodu”, a przede wszystkim chyba zmęczeni kłamstwem, młodzi ludzie odkrywają w bohaterach takich jak „Inka” czy „Łupaszko” wzory na swoją miarę. Kiedy młodych ludzi pociąga wolność – ta prawdziwa, a nie koncesjonowany i kontrolowany bunt – stają się silni. Ich rosnąca siła zapewne przestraszyła tych, którzy wciąż walczą z polską pamięcią. Można to poznać po ostatnim nasileniu się ataków na polskie symbole i polskich bohaterów, których kulminacją stało się zdewastowanie krakowskiego pomnika „Inki”. Tego rodzaju zachowanie może świadczyć o bezmyślnej wściekłości, z jaką zło reaguje na to, co niezniszczalne. Istnieje pewna tajemnica w fakcie „powrotu” Żołnierzy Wyklętych w pokoleniu ich wnuków. Kiedy widzimy młodych ludzi niosących w czasie Marszy Pamięci portrety bohaterów, przychodzą na myśl słowa poległego w Powstaniu Warszawskim Tadeusza Gajcego:
Nie zatrzymamy się więc
tej nocy w milczeniu płynąc,
gdy wszystko sen, jesteśmy snem
bez ciała i bez imion.
Lecz gdy kogutów tkliwy głos
doleci nas już siwy –
przy twarzy twarz, przy dłoni dłoń
wrócimy, wrócimy.
Agnieszka Żurek
{galeria}
1 marca (piątek)
NARODOWY DZIEŃ PAMIĘCI ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH
AKCJE INFORMACYJNE O DNIU PAMIĘCI ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH
Wejście na stację Metro-Centrum („Patelnia”)
♦ 16:00-18:30 akcja informacyjno-ulotkowa, pieśni Żołnierzy Wyklętych
org. Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Niepodległość”
♦ 17:30-22:00 pokaz filmów Aliny Czerniakowskiej:
Czy warto było tak żyć (o Stanisławie Sojczyńskim „Warszycu”), Dziewczyny z tamtych lat (o młodziutkich weterankach AK, które przeżyły nowy koszmar w więzieniach UB), Jeszcze się Polska o nas upomni (o losach Polaków – bohaterów narodowych, walczących o niepodległość ojczyzny podczas II wojny światowej i w czasach PRL), W sprawie generała Fieldorfa.
org. Fundacja Kocham OB-CIACH
UROCZYSTOŚCI CENTRALNE
♦ 19:00 Zgromadzenie przed Grobem Nieznanego Żołnierza
Apel Poległych, złożenie kwiatów.
♦ 20:20 Przemarsz do Archikatedry św. Jana.
♦ 21:00 Uroczysta Msza Święta w intencji Żołnierzy Wyklętych.
UROCZYSTOŚCI LOKALNE W 20 MIEJSCACH UPAMIĘTNIEŃ
Nr
MIEJSCE
ORGANIZATORZY
GODZ.
1
Pomnik więźniów politycznych straconych w latach 1944-56
Stowarzyszenie „Solidarni 2010”
Stowarzyszenie „Studenci dla Rzeczypospolitej”
17:00
2
Sowiecki Trybunał Wojenny, prokuratora i NKWD
ul. 11 Listopada 68 / ul. Szwedzka (rogatka)
Poświęcenie tablicy pamiątkowej.
Ogólnopolski Komitet Pamięci ks. Jerzego Popiełuszki
Stowarzyszenie „13 Grudnia”
Fundacja Wolność i Demokracja
12:00
3
„Toledo” – Więzienie Karno-Śledcze nr III
Pomnik ku Czci Pomordowanych w Praskich Więzieniach
ul. Namysłowska 6 /ul. Szymanowskiego
Klub Gazety Polskiej Wawer
Komitet PiS Wawer
17:00
4
NKWD > Wojewódzki UBP
ul. Strzelecka 8-10 /ul. Środkowa
Ogólnopolski Komitet Pamięci ks. Jerzego Popiełuszki
Fundacja Wolność i Demokracja
13:00
5
Stołeczny UBP – tablica pamiątkowa
ul. Cyryla i Metodego 4
Solidarność Walcząca – Oddział Warszawa
Stow. Dobro Wspólne Łomianki
Solidarni 2010
„Myśl Praska”
17:00
6
Wojewódzki UBP – tablica pamiątkowa
ul. Sierakowskiego 7
Stowarzyszenie Twórców dla Rzeczypospolitej
17:00
7
Tablica poświęcona Ince i Anodzie
Kościół Matki Bożej Królowej Polskich Męczenników,
Al. Aleja Stanów Zjednoczonych 55 / Grenadierów
Komitet PiS Praga Południe
17:30
8
Obóz specjalny NKWD nr 10 – Pomnik ofiar NKWD
ul. Marsa /ul. Płatnerska [Rembertów]
Komitet Katyński
Krąg Pamięci Narodowej
Komitet PiS Rembertów
Stowarzyszenie 13 Grudnia
Korporacja Akademicka Aquilonia
16:30
9
Pomnik Żołnierzy Wyklętych
ul. Żołnierzy Wyklętych / ul. Pirenejska
– delegacje udadzą się pod tablicę upamiętniającą płk. Bernarda Adameckiego na Rondo jego imienia.
Urząd Dzielnicy Bemowo
13:30
10
Pochówki na Cm. Powązkowskim
Pomnik Męczenników Terroru Komunistycznego
kwatera Ł („Łączka”), groby w kwaterze „Montera”.
Związek Strzelecki „Strzelec”
Stowarzyszenie Młodzież Rzeczypospolitej
Stowarzyszenie DiSK
Komitet PiS Żoliborz
17:30
11
Tablica pamiątkowa ded. Rotmistrzowi Witoldowi Pileckiemu Al. Wojska Polskiego 40
Komitet PiS Żoliborz
Stowarzyszenie DiSK
16:00
12
Pomnik Poległym i Pomordowanych na Wschodzie
ul. Muranowska / ul. Gen. Andersa
Młodzież Wszechpolska
Stow. Marszu Niepodległości
Tow. im. Stanisława ze Skarbimierza
17:00
13
Tablica upamiętniająca „Żołnierzy Wyklętych”
Katedra Polowa Wojska Polskiego, ul. Długa
Tow. im. Stanisława ze Skarbimierza
17:30
14
NKWD, „Smiersz” i Zarząd Gł. IWP – tablica pamiątkowa
ul. Świerszcza 2 /ks. Chrościckiego willa „Jasny Dom” [Włochy]
17:30 kino ADA przy ul. Ks. J. Chrościckiego 14 – wręczenie nagród w konkursie dla szkół podstawowych „Żołnierze Wyklęci – Osamotnieni Herosi Partyzantki” .
Koncert Andrzeja Kołakowskiego.
Komitet PiS Włochy
17:00
15
Areszt Śledczy MBP – tablica pamiątkowa
ul. Rakowiecka 37
Grupa Hist. „Radosław”
Klub Gazety Polskiej Warszawa
Stowarzyszenie Motocyklowy Rajd Katyński
Solidarność Służby Więziennej
Korporacja Akademicka Sarmatiaiczne pamiątki
6.03 O godz. 19:00 zapraszamy na Kwaterę filmową i maraton filmów na temat Żołnierzy Wyklętych
9.03 O godz. 11:00 na kwaterze Sarmatii odbędzie się konferencja naukowa pt. „Korporanci: Studenci niepokorni – Żołnierze Wyklęci”
17:30
16
Główny Zarząd IWP – tablica pamiątkowa
ul. Oczki 2 /ul. Chałubińskiego
Grupa Hist. „Radosław”
Klub GP Warszawa
17:00
17
Wojskowy Sąd Rejonowy – tablica pamiątkowa
ul. Koszykowa 82
Grupa Hist. „Radosław”
Klub Gazety Polskiej Warszawa
17:00
18
MBP – tablica pamiątkowa + kamień „Anody”
ul. Koszykowa 6 / Al. Ujazdowskie
Stowarzyszenie KoLiber
Fundacja Republikańska
Prawica Rzeczypospolitej
Związek Żołnierzy NSZ,
NZS Uniwersytetu Warszawskiego
Katolickie Stowarzyszenie Dziennikarzy
17:00
19
Pomnik ofiar terroru komunistycznego
przy kościele św. Katarzyny na Służewiu
Stow. Polska Jest Najważniejsza
Komitet PiS Ursynów
17:00
20
Pochówki – Pomnik i krzyż
Cm. na Służewiu przy ul. Wałbrzyskiej
Stow. Polska Jest Najważniejsza
Komitet PiS Ursynów
18:00
2 marca (sobota)
Dom Dziennikarza, ul. Foksal 3/5
♦ 10:00-20:00 Jeszcze się Polska o nas upomni …
I Warszawski Maraton Filmowy o Żołnierzach Wyklętych (program pokazu 17 filmów: www.solidarni.waw.pl; www.1marca51.pl)
org. Stowarzyszenie „Solidarność Walcząca – Oddział Warszawa”, Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Patronat Honorowy: Instytut Pamięci Narodowej, Muzeum Powstania Warszawskiego
Warszawa
♦ 12:00-15:00 Warszawska Masa Krytyczna
Przejazd rowerzystów do kościoła św. Katarzyny na Służewiu. Ok. 14:00 wystąpienie księdza prałata Józefa Maja oraz historyka.
org. Warszawska Masa Krytyczna. Patron honorowy: Instytut Pamięci Narodowej
Kwatera Korporacji Akademickiej Sarmatia (ul. Bracka 20a)
♦ 17:00 Otwarcie wystawy Korporanci: Studenci Niepokorni – Żołnierze Wyklęci.
org. Korporacja Akademicka Sarmatia ([email protected]). Patronat Stowarzyszenia Filistrów Polskich Korporacji Akademickich
Katedra Polowa Wojska Polskiego (ul. Długa)
♦ 18:00 Msza Święta w intencji Żołnierzy Podziemia Niepodległościowego
Polska była, jest i będzie! Koncert Galowy:
Wiesław Ochman – tenor; Dagmara Miller – mezzosopran; Karina Skrzeszewska – sopran;
Marcin Rogoziński – dramaturg; Rafał Żurakowski – tenor; Orkiestra Symfoniczna i Chór
Filharmoni Opolskiej im. Józefa Elsnera pod batutą Bartosza Żurakowskiego.
org. Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość, Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, Ogólnopolski Związek Żołnierzy Batalionów Chłopskich,
Federacje Organizacji Niepodległościowych, Centrum Przygotowań Programów Patriotycznych. Patronat Honorowy: biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek
Kino „Wisła” (Plac Wilsona)
♦ 20:00 Retrospektywa Festiwalu Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci (Gdynia 2012):
Byłem Żołnierzem AK – reż. Marek Widarski, Sny stracone, sny odzyskane – reż. Arkadiusz
Gołębiewski, filmy nakręcone przez młodzież o „Roju”, „Puszczyku” oraz Józefie Bandzo
„Jastrzębiu – żołnierzu Łupaszki”. Po projekcji panel dyskusyjny z udziałem Józefa Bandzo
„Jastrzębia” i Stanisława Krupy, głównego bohatera filmu Bylem żołnierzem AK, prowadzony
przez Jana Rumana (IPN).
org. Urząd Dzielnicy Żoliborz, Festiwal Filmowy „Niepokorni Niezłomni Wyklęci” w Gdyni
3 marca (niedziela)
Kościół p.w. Imienia Najświętszej Maryi Panny (Warszawa-Międzylesie, ul. Bursztynowa 16)
♦ 18:00 Msza Święta w intencji Żołnierzy Wyklętych.
Klub Gazety Polskiej Wawer, Komitet PiS Wawer
Kościół p.w. św. Klemensa (ul. Karolkowa 49)
♦ 14:00 Msza Święta w rycie trydenckim w intencji Żołnierzy Wyklętych
Centrum Kultury i Tradycji Wiedeń 1683
6 marca (środa)
Dom Dziennikarza (ul. Foksal 3/5)
♦ 18:00 Debata o Żołnierzach Wyklętych z udziałem prof. Jana Żaryna i dr. Leszka Żebrowskiego.
org. Stowarzyszenie Solidarni 2010, Klub Ronina
Kwatera Korporacji Akademickiej Sarmatia (ul. Bracka 20a)
♦ 19:00 Przegląd filmów poświęconych Żołnierzom Wyklętym.
org. Korporacja Akademicka Sarmatia ([email protected])
6.03 O godz. 19:00 zapraszamy na Kwaterę filmową i maraton filmów na temat Żołnierzy Wyklętych
9 marca (sobota)
Kwatera Korporacji Akademickiej Sarmatia (ul. Bracka 20a)
♦ 11:00 Konferencja naukowa Korporanci: Studenci Niepokorni – Żołnierze Wyklęci.
W programie referaty: dr. Wojciecha Muszyńskiego (IPN Warszawa), dr. Rafała
Sierchuły (IPN Poznań), Michała Wołłejki i dr. Andrzeja Ossowskiego (Zakł. Medycyny
Sądowej PUM).
org. Korporacja Akademicka Sarmatia ([email protected])
