Św. Melecjusz przyszedł na świat w mieście Melitene w królestwie Armenii, które jako pierwsze ustanowiło chrześcijaństwo państwową religią. O dzieciństwie Świętego nic nie wiadomo, a pierwszym faktem, jaki odnotowują źródła na temat jego dorosłego życia, jest objęcie przezeń biskupstwa armeńskiej Sebasty (obecne Sivas w Turcji) w roku 358. Był zapewne wychowany w duchu katolickim, niemniej początki jego rządów biskupich pokazują, iż jego poglądy – w kontekście ówczesnych sporów chrystologicznych – nie były całkiem ukształtowane.
Jego nominację poparli również arianie, wiedząc, iż nie jest zdecydowanym obrońcą nicejskiego Credo i ich przeciwnikiem. Nie oznaczało to jednocześnie, iż był ich zwolennikiem, ale niesprawiedliwie o to posądzony musiał złożyć urząd i udać się do Syrii. Tam, w 360 roku, doszła go wiadomość, iż został wybrany na patriarchę Antiochii. Nominacja ta została zatwierdzona przez zwolennika arianizmu cesarza Konstancjusza II.
Heretycy mieli nadzieję, że nowy metropolita podda się ich wpływom – jakże srogie było zatem ich zdziwienie, gdy okazało się, iż Melecjusz przestudiował w międzyczasie nauki Ariusza i konfrontując je z doktryną Kościoła, uznał za błędne. Pozycja arian w tym mieście – na dodatek popieranych przez potęgę cesarskiej władzy – była zbyt silna, by wrogi im biskup ostał się na swej stolicy. Po wygłoszeniu homilii, w której zdecydowanie potępił kacerskie nauki, a lud utwierdził w prawowierności, został złożony z urzędu i wygnany.
Wesprzyj nas już teraz!
Był to dopiero początek bolesnej drogi wykluczenia, jaką miał przebyć Święty, hartując się w niewdzięcznej służbie – wdzięcznie znoszonej dla Boga. Powrócił do Antiochii w roku 362, już po śmierci Konstancjusza, lecz na skutek intrygi ariańskiego biskupa Paulina został uznany za heretyka i znów oddalony z miasta. Hartując się w duchowej walce, znosił przez parę lat trudy wygnania i moralne brzemię niesprawiedliwego osądu.
Po stronie Melecjusza stanęła część prawowiernych biskupów, w tym św. Bazyli Wielki, lecz na swą stolicę powrócił na stałe dopiero w czasach względnej stabilizacji za cesarza Gracjana – w roku 378. Władca ten ogłosił chrześcijaństwo religią panującą i uczynił szereg kroków dla utwierdzenia jej pozycji – zrzekł się tytułu najwyższego kapłana (Pontifex Maximus), wydał dekrety przeciwko bałwochwalczym kultom i nakazał usunąć pomnik bogini Wiktorii z budynku senatu.
Święty podjął energicznie walkę z herezją ariańską, ogłaszając na zwołanym przez siebie synodzie w 379 roku wyznanie wiary. Przyczynił się też do zwołania soboru powszechnego w Konstantynopolu (381), któremu przewodniczył. Przyjęto na nim ostatecznie sformułowane katolickie wyznanie wiary, zwane nicejsko-konstantynopolitańskim –obowiązujące po dziś dzień w Kościele. Melecjusz zmarł podczas obrad. Pogrzeb odbył się z wielką pompą, mowę wygłosił sam św. Grzegorz z Nyssy. Relikwie przeniesiono do Antiochii 12 lutego i pod tą datą Kościół wspomina świętego patriarchę.
Kościół wspomina św. Melecjusza z Antiochii 12 lutego.
FO
