Jezuicki „Przegląd Powszechny” nie będzie już wydawany, ukazał się już ostatni numer tego miesięcznika, wydawanego przez Prowincję Wielkopolsko-Mazowiecką Towarzystwa Jezusowego i Wydawnictwo RHETOS. „Przegląd” zostanie przekształcony w dział portalu Deon.pl.
W słowie wstępnym do ostatniego numeru redaktor naczelny ks. Krzysztof Ołdakowski SI nie tłumaczy wyraźnie tego, jakie są przyczyny zamknięcia pisma, jednak wiadomo, że „Przegląd” w ostatnich latach tracił czytelników i nie miał wystarczającej liczby prenumeratorów, którzy zapewnialiby jego utrzymanie. Do tej pory było ich poniżej 200. Z podobnymi kłopotami boryka się także „Więź” i „List”.
Wesprzyj nas już teraz!
Żegnając się z czytelnikami ks. red. Ołdakowski pisze: „Trudno kierować się jedynie chwalebną przeszłością w sytuacji, kiedy rynek narzuca swoje wymagania. Z końcem tego roku wstrzymujemy wydawanie miesięcznika w dotychczasowej formie”. Pierwszy numer „Przeglądu Powszechnego” ukazał się w styczniu 1884 r. W założeniu pismo miało unikać polemik, charakterystycznych dla jego poprzednika – „Przeglądu Lwowskiego”. Pierwszy redaktor naczelny ks. Marian Morawski SJ pisał: „Charakter naszego pisma ma być ile możliwości teoretyczny i wykładowy, a nie polemiczny. (…) Zakreślamy sobie plan następujący. Przede wszystkiem podnosić i opracowywać chcemy zasadnicze kwestye społeczne t.j. zagadnienia i interesa, które w życiu społeczeństw mają właściwe pole, ale korzeni szukać trzeba w religii i filozofii, a ostatnie wyniki spotyka się w ekonomii i polityce”.
W niedługim czasie „Przegląd Powszechny” stał się poczytnym pismem w kręgach katolików z zaboru austriackiego. Trafiał również do niewielkich grup na Śląsku oraz w Poznańskiem. W 1903 r. do numeru lipcowego dodrukowano okładkę z napisem „Przegląd Uniwersalny” i podjęto pierwszą próbę rozprowadzenia pisma na terenie Królestwa Polskiego. Praktykę tę stosowano do roku 1905 r., kiedy to ukaz carski zniósł ustawy antykatolickie i redakcja nie musiała już ukrywać prawdziwej nazwy pisma. W dwudziestoleciu międzywojennym łamy „Przeglądu Powszechnego” wypełniają tematy przyciągające uwagę zarówno polskiej jak i zagranicznej opinii publicznej. Publikują tam: Feliks Konieczny, niemiecki noblista Rudolf Eucken, Tadeusz Estreicher, Ignacy Domeyko, Eliza Orzeszkowa i inni.
Zawieszony na czas II wojny światowej, odrodził się na nowo w 1947 r. Jednak już w 1953 r. władze komunistyczne zamykają redakcję. Symboliczną kontynuacją był londyński miesięcznik wydawany przez ks. Jerzego Mirewicza pod tym samym tytułem. Stan ten trwał do 1982 r., kiedy ks. Stanisław Opiela reaktywował „Przegląd”, w latach 80. XX wieku redakcja stała się miejscem spotkań demokratycznej opozycji. Do „Przeglądu Powszechnego” pisali wówczas: Tadeusz Mazowiecki, Czesław Miłosz, Zbigniew Herbert, Andrzej Wajda, Józef Czapski, Stanisław Stomma, Jerzy Nowosielski, ks. Józef Tischner.
KAI
mat
