Papież Franciszek – ku zaskoczeniu wielu członków – zdecydował o wprowadzeniu zarządu komisarycznego do federacji ponad 169 organizacji charytatywnych – Caritas International. W dekrecie podkreślono, że nie ma problemów z marnotrawstwem czy defraudacją środków. O co więc chodzi i dlaczego mają być wprowadzone nowe statuty i regulaminy?
W tym czasie, gdy opublikowano dekret, członkowie Caritas Internationalis po raz pierwszy od czasu pojawienia się epidemii covid-19 spotkali się w Rzymie na dwudniowej konferencji.
Wesprzyj nas już teraz!
Dykasteria ds. Integralnego Rozwoju Człowieka, której bezpośrednio podlega Caritas, wydała oświadczenie, że podjęte przez papieża działania nie mają związku z „niegospodarnością finansową lub niestosownością seksualną”, ale „z rzeczywistymi brakami” w „zarządzaniu i procedurach, poważnie szkodzącymi duchowi zespołowej współpracy i morale pracowników”.
Na czele zarządu komisarycznego stanął Włoch Pier Francesco Pinelli, który ma doświadczenie we wprowadzaniu zmian organizacyjnych m.in. w teatrze i sektorze energetycznym.
Papież zgodnie z dekretem zwolnił z pracy członków rady przedstawicielskiej i wykonawczej Caritas International, jej prezesa i wiceprezesa, sekretarza generalnego, skarbnika i asystenta kościelnego.
Pinelliego ma wspierać ekonomistka Maria Anparo Alonso Escobar oraz jezuita o. Manuel Morujão, który ma zadbać o poprawę morale personelu.
Zarząd komisaryczny zmieni statuty i regulaminy organizacji w celi zapewnienia „większej funkcjonalności i efektywności” . Ma przygotować Walne Zgromadzenie, które wybierze nowe kierownictwo w maju przyszłego roku. I tutaj istotną rolę do odegrania ma filipiński kardynał Luis Antonio Tagle, który pełni funkcję przewodniczącego Caritas Internationalis, a obecnie jest proprefektem watykańskiej dykasterii ds. ewangelizacji.
Pinelli, Alonso Escobar, Morujão i Tagle będą działać pod kierownictwem watykańskiej dykasterii ds. promowania integralnego rozwoju człowieka, na czele której stoi jezuita, kardynał Michael Czerny.
Konfederacja Caritas Internationalis zrzesza 162 katolickie organizacje humanitarne, rozwojowe i usług społecznych. Działają one w ponad 200 krajach i terytoriach na całym świecie. CI znalazła się pod zarządem Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka w następstwie reformy Kurii Rzymskiej, przeprowadzonej przez papieża Franciszka, zgodnie z opublikowaną w tym roku konstytucją Praedicate Evangelium. Dykasteria natychmiast po przejęciu kompetencji zleciła przegląd „środowiska pracy” w Sekretariacie Generalnym Caritas Internationalis, a także „zgodności z katolickimi wartościami godności ludzkiej i szacunku dla każdej osoby”.
Operacji dokonali: Pinelli oraz psychologowie o. Enrico Parolari i doktor Francesca Busnelli. Jak tłumaczono, chodziło o poprawę „norm i procedur zarządzania”. Zaznaczono, że „sprawy finansowe były dobrze załatwiane, a cele pozyskiwania funduszy regularnie osiągane”.
Przegląd miał jednak pomóc w lepszej służbie „członkowskim organizacjom charytatywnym na całym świecie”.
Zarówno Pinelli, jak i Alonso mają zarządzać operacjami Caritas i „zapewniać stabilność oraz empatyczne przywództwo”, jednocześnie starając się dobrać potencjalnie najlepszych kandydatów do zarządu, o którym zadecyduje Walne Zgromadzenie w maju 2023 r.
Czerny tłumaczył, że podjęte działania mają zaowocować lepszą służbą CI osobom potrzebującym.
Niewątpliwie dekret papieża zainicjował 22 listopada poważny wstrząs w wiodącej konfederacji pomocy humanitarnej i społecznej Kościoła katolickiego, usuwając jej najwyższe kierownictwo.
Miał to być efekt wykrycia poważnych problemów z zarządzaniem i morale wewnątrz organizacji.
Dekret papieża Franciszka odczytał na głos biskup Tagle 22 listopada podczas plenarnych spotkań konfederacji w Rzymie. Ogłoszenie miało się spotkać z aplauzem uczestników. Hierarcha wyjaśnił, że zmiany są momentem na „stawienie czoła naszym niepowodzeniom” i „pokorne chodzenie z Bogiem”.
Catholic News Agency twierdzi, że „kluczową datą dla zrozumienia tego posunięcia i jego powiązania z szerszymi reformami papieża jest 15 października 2022 roku”. To wtedy papież Franciszek przyjął na audiencji w Watykanie o. Giacomo Canobbio oraz delegatów funduszu Bain Capital, w którym wcześniej pracował Pinelli. Canobbio to kapłan, który bez zapowiedzi został mianowany przez papieża Franciszka komisarzem Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego.
Papież jeśli chce coś zmienić, najpierw ustanawia komisarza i zleca przegląd w danej instytucji. CNA twierdzi, że „nie było wyraźnych powodów powołania komisarza na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim”. Jednak Franciszek wcześniej zarządził szereg inspekcji.
Franciszek mianował bp. Claudio inspektorem Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, po czym po inspekcji ustanowił nowego prefekta dykasterii w osobie abp. Arthura Roche. Następnie bp Egidio Miragoli przeprowadził inspekcję Kongregacji Duchowieństwa i w trakcie jej trwania Franciszek mianował koreańskiego biskupa Lazzaro You Heung-sika — późniejszego kardynała — prefektem dykasterii.
Franciszek już na początku pontyfikatu powołał kilka komisji, w tym komisję referencyjną ds. struktur administracyjno-gospodarczych Stolicy Apostolskiej – COSEA. Oprócz niej była komisja CRIOR, komisja do zbadania reformy Instytutu Dzieł Religijnych, czyli Banku Watykańskiego. Rezultatem przeglądów w przypadku tej ostatniej instytucji było ustanowienie nowego statutu Instytutu Dzieł Religijnych, ogłoszonego w 2019 roku.
Zdaniem CNA, w przypadku Caritas Internationalis mamy do czynienia „z innym wyraźnym precedensem: inspekcję Dykasterii ds. Promocji Integralnego Rozwoju Człowieka”.
Dykasteria, a konkretnie kard. Blase Cupich – arcybiskup Chicago – przeprowadził inspekcję w lipcu 2021 r. W skład jego zespołu weszli również: s. Helen Alford, prorektor Papieskiego Uniwersytetu Angelicum, członek zwyczajny Papieskiej Akademii Nauk Społecznych, a także Pinelli, nowy administrator Caritas Internationalis.
Pinelli to inżynier i doświadczony menedżer, który doradzał firmom zarządzającym i inwestycyjnym. I to on był zaangażowany w restrukturyzację Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka. Dykasteria przekonuje, ze chociaż to inżynier, to jednak ma „bardziej humanistyczny niż technokratyczny sposób postępowania” i „został ukształtowany w duchowości ignacjańskiej”. Chwalono jego zaangażowanie jako wolontariusza, który pomagał narkomanom wyjść z uzależnienia, wspierał dzieła misyjne itp. W komunikacie podkreślono, że „w ciągu 33 lat pracy” Pinelli zdobył doświadczenie menedżerskie w różnych sektorach, w tym w dużej firmie energetycznej. A doradzając firmie inwestycyjnej Bain, Pinelli ma również doświadczenie w pracy z dziełami i instytucjami religijnymi i świeckimi. Mężczyzna, który ma żonę, troje dzieci i troje wnucząt, jest zaufanym doradcą jezuitów i to on ma się zając reformą statutów CI.
Tymczasem reforma statutów miała miejsce niedawno, bo w 2019 roku i została zatwierdzona przez papieża reskryptem z 13 stycznia 2020 roku.
Według CNA, w obecnej decyzji chodzi o przekazanie kompetencji nieistniejącej już Papieskiej Rady Cor Unum Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka, która wchłonęła funkcje rady.
Co istotne, CNA sugeruje, że prawdopodobnie chodzi o wprowadzenie zmian statutowych polegających na zwiększeniu udziału kobiet w najwyższych organach przedstawicielskich i włączeniu do nich dwojga młodych ludzi.
Wcześniej, w 2012 r. papież Benedykt XVI reformował statuty CI, wzmacniając współpracę między Caritas Internationalis a Stolicą Apostolską i jasno określając kompetencje watykańskiego Sekretariatu Stanu. Co istotne, jego reforma zapewniła lepszą koordynację departamentów i organów związanych ze Stolicą Apostolską, kładąc nacisk na aspekty doktrynalne. Reforma Benedykta XVI była częścią szerszego projektu, mającego na celu pełną realizację postanowień Pastor Bonus, czyli konstytucji apostolskiej, regulującej funkcje i zadania urzędów Kurii, którą zastąpiła konstytucja Praedicate Evangelium papieża Franciszka.
W 2011 roku Sekretariat Stanu nie zatwierdził renominacji byłej sekretarz generalnej Lesley-Anne Knight, której pracę doceniał ówczesny prezes Caritas Internationalis, kardynał Oscar Andrés Rodriguez Maradiaga. W rezultacie zastąpił ją Michel Roy, Francuz związany z Caritasem we Francji.
Renominacji Knight nie potwierdzono z powodu jej zaangażowania w działania sprzeczne z nauką Kościoła. Jak tłumaczył papież Benedykt XVI w encyklice Caritas in veritate, rozwój ludzki i pomoc zagraniczna nie mogą być oddzielone od żądania prawdy. A niestety wiele organizacji międzynarodowych promuje aborcję, antykoncepcję, sterylizację i eutanazję. Tymczasem katolickie organizacje nie mogą z nimi współpracować. Knight publicznie nie zgadzała się z tym stanowiskiem.
CNA zauważa, że niektórzy nie aprobowali odejścia Knight, inni byli rozczarowani. Ponadto „zmiana pokoleniowa” w Caritas Internationalis w ostatnich latach, mogły podsycić niektóre skargi na „zarządzanie i procedury”.
CNA obawia się, że proponowane reformy zarządcze mogą zniszczyć to, co starał się naprawić w CI papież Benedykt XVI, który zgodnie z naczelną zasadą etyki chrześcijańskiej nie chciał dopuścić niegodziwe działania w imię realizacji szlachetnego celu. Cel bowiem nie uświęca środków.
Istnieje obawa, że „reformatorzy” dokonają kolejnej zmiany paradygmatu porównywanego do praktycznie zbanowania tradycyjnej Mszy łacińskiej.
W tle może być także chęć zniszczenia reputacji kard. Luisa Antonio Tagle, obecnego prezesa Caritasu, który jest przynaglony przez papieża Franciszka do „współpracy” z Pinellim i jego personelem. Kard. Tagle – jak się sugeruje – miałby zostać mianowany kolejnym prefektem dykasterii biskupów. W związku z zamieszaniem wokół CI, jego publiczny wizerunek może jednak ucierpieć, co z kolei wywarłoby prawdopodobnie wpływ na przyszłe konklawe, które dokona wyboru papieża.
W tle mogą być także inne przyczyny, o których być może dowiemy się niebawem.
Źródła: catholicnewsagency.com, cruxnow.com
AS
