24 maja Komisja Europejska wezwała wszystkie kraje UE do zaprzestania do końca tego roku powszechnego wsparcia dla obywateli i przedsiębiorstw mierzących się z wysokimi cenami energii. Jeśli one wzrosną, to w przyszłym roku pomoc miałaby być kierowana jedynie do najbiedniejszych. Bruksela wydała wytyczne w sprawach fiskalnych i „zaciskania pasa” przy jednoczesnym utrzymaniu kosztowych inwestycji związanych z transformacją eko-cyfrową.
W środę KE wezwała rządy w całej UE do wycofania dopłat do rachunków za energię tak dla gospodarstw domowych, jak i firm. W przyszłym roku środki wsparcia będą mogły być w wyjątkowych sytuacjach kierowane do najbardziej wrażliwych grup. Bruksela zaznaczyła, że jest to konieczne, aby pozostać w zgodzie z regułami fiskalnymi.
Ogromne dopłaty pojawiły się po inwazji Rosji na pełną skalę na Ukrainę i zakłóceniach w podaży ropy i gazu w jej następstwie. Paulo Gentiloni, europejski komisarz ds. gospodarki wskazał, że państwa muszą teraz starać się zmniejszać zadłużanie i „głównym sposobem jest likwidacja powszechnych środków wspierających energię”. – Myślę, że tutaj można mieć większe pole manewru – powiedział dziennikarzom, dodając, że „oczywiście nie wchodzimy zbyt głęboko w politykę podatkową różnych państw członkowskich”.
Wesprzyj nas już teraz!
W 2024 r. mają być odwieszone reguły fiskalne, których obowiązywanie wyłączono w okresie tak zwanej pandemii COVID-19.
KE zaznaczyła, że chce z jednej strony ograniczać zadłużanie, a z drugiej chronić „zielone inwestycje”. Gentiloni twierdzi, że „pomimo tego, iż mamy malejący poziom zadłużenia, malejący poziom deficytu w stosunku do PKB i musimy prowadzić bardziej ostrożną politykę fiskalną, nie wchodzimy w pętlę, jaką mieliśmy w poprzednich kryzysach, polegającą na stopniowym ograniczaniu poziomu inwestycji publicznych”.
Komisja jednak ostrzegła 14 krajów, które nie spełniają kryterium deficytu. Są wśród nich: Francja, Niemcy, Włochy, Łotwa, Węgry, Malta, Polska, Belgia, Bułgaria, Czechy, Estonia, Hiszpania, Słowenia i Słowacja. Ponadto trzy państwa nie spełniają kryterium długu: Włochy, Francja i Finlandia.
W 2024 r. Bruksela chce wszcząć procedurę nadmiernego deficytu, która przewiduje sankcje finansowe wobec podmiotów nieprzestrzegających przepisów.
W wytycznych dla państw członkowskich w ramach pakietu wiosennego europejskiego semestru 2023, Komisja domaga się „zintegrowanego podejścia we wszystkich obszarach polityki: promowania zrównoważenia środowiskowego, wydajności, sprawiedliwości i stabilności makroekonomicznej”.
W ramach koordynacji polityki KE domaga się wdrażania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) oraz programów polityki spójności.
Prognoza gospodarcza z wiosny 2023 r. przewiduje, że gospodarka UE wzrośnie o 1,0% w 2023 r. i 1,7% w 2024 r. Przewiduje się, że inflacja w UE wyniesie 6,7% w 2023 r. i 3,1% w 2024 r. Poziom zatrudnienia wyniesie w tym roku 0,5%, a w 2024 spadnie do 0,4%. Stopa bezrobocia ma się utrzymać na poziomie nieco powyżej 6%.
Dwa lata powdrożeniu RRF – leżącego u podstaw planu odbudowy Next Generation EU dla Europy o wartości 800 miliardów euro – ma nastąpić przyspieszenie „sprawiedliwej i sprzyjającej włączeniu społecznemu transformacji ekologicznej i cyfrowej w każdym państwie członkowskim, wzmacniając odporność całej UE”. Jak do tej pory Polska nie może doczekać się funduszy z tego instrumentu. KE po rozpatrzeniu 24 wnioskówwypłaciła ponad 152 mld euro w ramach instrumentu na pomyślne wdrożenie kluczowych reform i inwestycji.
Bruksela naciska na szybszą dekarbonizację gospodarki i bazy przemysłowej, szkolenia pracowników, intensyfikowanie badań.
Zalecenia dla poszczególnych krajów są podzielone na cztery części:zalecenie w sprawie polityki fiskalnej, w tym w stosownych przypadkach fiskalnych reform strukturalnych;zalecenie kontynuowania lub przyspieszenia wdrażania krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności, w tym ich przeglądów i integracji rozdziałów RE Power EU, z uwzględnieniem potencjalnych zagrożeń związanych z wdrażaniem dla poszczególnych krajów, oraz szybkiego wdrażania przyjętych programów polityki spójności; zaktualizowane i bardziej szczegółowe zalecenia dotyczące polityki energetycznej zgodnie z celami RE Power EU; w stosownych przypadkach dodatkowe zalecenie dotyczące nierozstrzygniętych lub nowo pojawiających się wyzwań strukturalnych.
Bruksela domaga się ograniczenia deficytu budżetowego. Wszystkie państwa członkowskie powinny jednak zachować inwestycje publiczne finansowane ze środków krajowych i zapewnić skuteczną absorpcję dotacji w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz innych funduszy UE, w szczególności w celu wspierania transformacji ekologicznej i cyfrowej.
Wszystkie państwa członkowskie mają zlikwidować obowiązujące środki wsparcia energetycznego do końca 2023 r. i zachęcać do oszczędzania energii. W razie konieczności. w przyszłym roku niewielkie wsparcie może być kierowane jedynie dla wybranych wrażliwych grup.
W okresie po 2024 r. państwa członkowskie powinny nadal realizować średniookresową strategię fiskalną polegającą na stopniowej i trwałej konsolidacji połączonej z inwestycjami i reformami sprzyjającymi zrównoważonemu wzrostowi, aby osiągnąć rozważną średniookresową sytuację budżetową.
Komisja zaproponuje Radzie wszczęcie procedur nadmiernego deficytu w oparciu o deficyt wiosną 2024 r. na podstawie danych dotyczących wyniku za 2023 r.
Źródło: euronews.com, ec.europa.eu
AS
Minister Buda: energia będzie, martwimy się tylko o jej cenę
