W Pieniężnie (województwo warmińsko – mazurskie) w miejscu zdemontowanego kilka lat temu pomnika sowieckiego generała Iwana Czerniachowskiego, zwanego w Polsce „katem AK”, stanął kilkumetrowy krzyż oraz tablica poświęcona „Ofiarom I i II wojny światowej. Ofiarom nazizmu i komunizmu”.
Sprawa walki o usunięcie komunistycznego pomnika w Pieniężnie była głośna. Rada Miasta Pieniężna podczas przeprowadzonej na początku roku 2014 sesji, przyjęła uchwałę ws. demontażu, znajdującego się na terenie gminy, pomnika generała Armii Czerwonej Iwana Daniłowicza Czerniachowskiego. Generał ten, zwany jest przez polskich historyków „katem wileńskiego AK”, był on bowiem odpowiedzialny m.in. za likwidację oddziałów AK na Wileńszczyźnie. Sowieci aresztowali wówczas w sumie około 8 tysięcy żołnierzy AK. Większość z nich wysłano na Sybir, skąd niewielu wróciło żywych. Ostatecznie pomnik gen. Czerniachowskiego zdemontowano we wrześniu roku 2015. Popiersie sowieckiego dowódcy zostało przekazane IPN.
Po roku 2000 sowiecki pomnik był zapomniany i mocno zaniedbany. Delegacje rosyjskie przypomniały sobie o nim dopiero, kiedy samorząd Pieniężna postanowił zdemontować pomnik. Wtedy w obronie pomnika interweniowały władze Rosji. Co roku (od 2014) przyjeżdżała tu delegacja rosyjska z Obwodu Kaliningradzkiego, nawet wówczas kiedy pomnika już nie było. Składano kwiaty. – To miejsce, nadal jest miejscem, gdzie zginął nasz bohater, dlatego przyjeżdżamy, żeby uczcić jego pamięć – powiedział w roku 2014 Siergiej Andriejew, ambasador Federacji Rosyjskiej w Polsce. Pomnik był również jednym z głównych punktów rajdu rosyjskich, putinowskich, motocyklistów z grupy „Nocne wilki”.
Wesprzyj nas już teraz!
W miejscu zdemontowanego w roku 2015, przez Wojsko Polskie, pomnika sowieckiego generała Czerniachowskiego, stanął obecnie kilkumetrowy krzyż oraz tablica poświęcona „Ofiarom I i II wojny światowej. Ofiarom nazizmu i komunizmu”. Podczas uroczystości poświęcenia, pod tablicą kwiaty złożyli m.in. burmistrz Pieniężna, generałowie Sławomir Sokołowski i gen. bryg. Sławomir Lidwa, dowódca 9 Braniewskiej Brygady Kawalerii Pancernej Wojska Polskiego. Krzyż poświęcił i odmówił modlitwę za poległych wikariusz z Kościoła pw. Piotra i Pawła w Pieniężnie werbista o. Grzegorz Lelang Atulolon (Indonezyjczyk). Drewno na krzyż podarowały Lasy Państwowe, natomiast tablicę sfinansował wojewoda warmińsko-mazurski.
W Polsce od kilku lat obowiązuje ustawa nakazująca usunięcie z przestrzeni publicznej pomników gloryfikujących komunizm, w tym również obiektów, poświęconych Armii Czerwonej. Większość takich pomników już wyburzono. Wciąż stoi jeszcze w centrum Olsztyna (województwo warmińsko – mazurskie ) monumentalny pomnik Armii Czerwonej. Zażarcie broni go włodarz miasta.
Adam Białous
Prezes IPN: Chciałbym dokończyć proces dekomunizacji przestrzeni publicznej
