Spowiedź generalna w żadnym wypadku nie może być rozumiana jako rodzaj psychoterapii dla wyciszenia emocji. Jest ona aktem wiary, w którym penitent robi przed Bogiem bilans, czyli podsumowanie swych moralnych dokonań i niepowodzeń w kluczowym dla siebie momencie życia. Taka spowiedź służy okazaniu wdzięczności Bogu za pomoc w wychodzeniu z naszych słabości, jak też wyraża gotowość do wiernego podążania drogą Bożych przykazań na przyszłość – podkreśla w rozmowie z PCh24.pl ks. Jarosław Hybza, marianin, duszpasterz i rekolekcjonista w Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu
Proszę Księdza, czym jest spowiedź generalna?
Spowiedź generalna to spowiedź obejmująca całe dotychczasowe życie, jeśli osoba przystępuje do niej po raz pierwszy, lub pewien dłuższy odcinek życia od ostatniej spowiedzi generalnej. Podczas spowiedzi generalnej zarówno wyznanie grzechów, jak i rozgrzeszenie obejmuje cały okres, który pragnie się objąć spowiedzią generalną. Nigdy nie polega ona na mechanicznym powtarzaniu grzechów z minionego czasu, już kiedyś odpuszczonych. W żadnym też wypadku nie może być rozumiana jako rodzaj psychoterapii dla wyciszenia emocji. Spowiedź generalna jest aktem wiary, w którym penitent robi przed Bogiem bilans, czyli podsumowanie swych moralnych dokonań i niepowodzeń w kluczowym dla siebie momencie życia. Taka spowiedź służy okazaniu wdzięczności Bogu za pomoc w wychodzeniu z naszych słabości, jak też wyraża gotowość do wiernego podążania drogą Bożych przykazań na przyszłość.
Wesprzyj nas już teraz!
Kiedy spowiedź generalna jest konieczna?
Spowiedź generalna jest konieczna, jeśli sumienie człowieka pozostaje niespokojne, gdyż w przeszłości miało miejsce świadome zatajenie grzechu ciężkiego, albo gdy brakowało żalu po wyznaniu grzechów ciężkich, albo brakowało jakiegokolwiek postanowienia poprawy w poważnych problemach lub nie było zadośćuczynienia za wyrządzone poważne krzywdy. Taką sytuację można naprawić jedynie przez spowiedź generalną z całego życia.
A kiedy spowiedź generalna jest potrzebna?
Spowiedź generalna jest potrzebna, gdy człowieka nawiedzają wątpliwości sumienia co do jakości dawnych spowiedzi, chociaż nie ma on pewności, czy były nieważne z powodu jednej z wyżej wymienionych przyczyn, albo gdy przez dłuższy okres nie było rozwoju w życiu chrześcijańskim. Wiele osób decyduje się na spowiedź generalną także w obliczu poważnej choroby lub wyczuwanej zbliżającej się śmierci, pragnąc stanąć przed Chrystusem z prawdą swojego dotychczasowego życia, by jak najlepiej przygotować swoje serce na bezpośrednie spotkanie z Nim twarzą w twarz.
Jak dobrze przygotować się do spowiedzi generalnej?
Kościół wskazuje na kilka podstawowych okoliczności, w których spowiedź generalna z całego życia ma uzasadnienie:
bliskie niebezpieczeństwo śmierci;
zmiana stanu życia (wstąpienie w związek małżeński, złożenie profesji zakonnej, przyjęcie święceń kapłańskich etc.);
radykalne nawrócenie.
Szczególny przypadek stanowi potrzeba uzdrowienia spowiedzi świętokradczych, które miały miejsce w pewnym okresie życia z powodu zatajenia grzechów, kłamstwa czy jakiegoś oszustwa. Spowiedź dopełniona świętokradczo skutkuje w podwójny sposób:
po pierwsze, obciąża sumienie śmiertelnym grzechem świętokradztwa;
po drugie, czyni wszystkie późniejsze spowiedzi nieważne i także świętokradcze
Zawsze odbycie spowiedzi generalnej wymaga zgody spowiednika?
Odbycie spowiedzi generalnej wymaga zgody spowiednika, który najpierw ma obowiązek zweryfikować zasadność takiego aktu poprzez rozeznanie okoliczności. Z natury rzeczy, jako że chodzi o kwestie sumienia, takie rozeznanie powinno odbyć się na forum sakramentu pokuty. A zatem, należy najpierw po prostu udać się do zwykłej spowiedzi w obranym kościele i przedstawić kapłanowi swe racje czy uzasadnienia dla takiej prośby, a on później odpowiednio zadecyduje i pokieruje.
W Waszym Sanktuarium jakoś szczególnie przygotowujecie ludzi do spowiedzi generalnej?
My w naszym Sanktuarium przygotowujemy do spowiedzi generalnej przez odpowiednie rekolekcje, które trwają od czwartku wieczorem do niedzieli w południe. Na podstawie czterech konferencji pomagamy uczestnikom lepiej i pełniej się do niej przygotować. Początkiem jest nauka płynąca z Przypowieści o Dobrym Samarytaninie, którym jest Jezus Chrystus, a my podobni do tego poranionego przez zbójców człowieka leżącego na drodze. To grzech nas rani i odziera z naszej godności, a Chrystus nad nami się pochyla w sakramencie Pokuty i Eucharystii, aby nas uleczyć podnieść, opatrzyć nasze grzechowe rany i przywrócić do normalnego życia. Następna, druga konferencja dotyczy początków naszego grzechu na podstawie historii Adama i Ewy, aby pokazać jak grzech wchodzi stopniowo do naszego serca.
W trzeciej konferencji omawiamy pięć warunków Spowiedzi Świętej i mówimy czym są odpusty i jak można je uzyskać i dlaczego są one ważne w naszym życiu duchowym. W ostatniej, czwartej konferencji omawiamy dokładnie Przypowieść o Miłosiernym Ojcu i marnotrawnym synu, jako proces powrotu do domu Miłosiernego Ojca po dobrej, odbytej spowiedzi. Po tej konferencji w sobotę odbywa się spowiedź generalna wszystkich uczestników w pokojach do tego wyznaczonych.
Miejsce rekolekcji też nie jest przypadkowe?
Spowiada zawsze czterech/pięciu kapłanów po południu od godz. 14.00 do 17.00. Niektórzy uczestnicy mogą skorzystać z tej spowiedzi już przed południem. Grupy liczą zazwyczaj po ok. dwadzieścia pięć osób. Te rekolekcje odbywają się w domu rekolekcyjnym w Licheniu nazywanym Papieskim, gdyż tu przebywał św. Jan Paweł II kiedy odwiedził nasze Sanktuarium w czerwcu 1999r.
Kiedy spowiedź generalna może być zalecana?
Spowiedź jest zalecana w szczególnie ważnych momentach życia, kiedy chcemy podsumować jakiś dłuższy okres w życiu i rozpocząć nowy etap. Modlić się mamy przede wszystkim o światło i dary Ducha Świętego o dobre i rzetelne przygotowanie do tej spowiedzi.
Czym różni się spowiedź generalna od „zwykłej” spowiedzi?
Początek spowiedzi generalnej wygląda tak samo, jak każdej spowiedzi. Po wyznaniu grzechów popełnionych w okresie od ostatniej spowiedzi (od tego trzeba rozpocząć), należy wyznać spowiednikowi pragnienie odprawienia spowiedzi generalnej wraz z okolicznościami, które takie pragnienie zrodziły. Następnie należy poinformować spowiednika o czasie, kiedy miała miejsce ostatnia spowiedź generalna (o ile już miała miejsce). Kolejnym krokiem będzie wyznanie grzechów, zwłaszcza grzechów ciężkich popełnionych w czasie od ostatniej spowiedzi generalnej. W miarę możliwości należy starać się, aby wyznać wszystkie grzechy, które można sobie przypomnieć. Jest czymś oczywistym, że rachunek sumienia obejmujący niekiedy kilkadziesiąt lat życia z natury rzeczy nie może być zbyt szczegółowy. Na ogół jednak grzechy ciężkie zapisują się w sumieniu dość głęboko i jest możliwe ich wyznanie. Po wyznaniu grzechów może nastąpić dialog ze spowiednikiem. Najlepiej będzie pozwolić spowiednikowi poprowadzić dalszą część spowiedzi.
Po otrzymaniu rozgrzeszenia podczas spowiedzi generalnej nie należy już nigdy więcej powracać podczas spowiedzi do grzechów z przeszłości. Potrzeba nieustannego wyznawania tych samych grzechów może być znakiem braku wiary w rzeczywiste przebaczenie otrzymane przez sakramentalne rozgrzeszenie przez posługę kapłana.
Do kogo modlić się o dobrą spowiedź?
Modlitwa do św. Gerarda o dobrą spowiedź: Święty Gerardzie, zanim przystąpię do sakramentu Bożego miłosierdzia, zwracam się do Ciebie, patronie dobrej spowiedzi, z prośbą o pomoc i wstawiennictwo.
Ty dodawałeś odwagi przeżywającym lęk i wstyd przed przystąpieniem do spowiedzi; wlewałeś w serca skruchę i wolę postanowienia poprawy. Wspomóż mnie dzisiaj, abym mógł poznać wszystkie moje grzechy i wyznać je szczerze w sakramencie pojednania. Uproś mi łaskę mocnego postanowienia, abym już nigdy więcej do nich nie wracał.
Bądź dla mnie aniołem zesłanym od Boga, bym nie tylko wyznał wszystkie moje grzechy i szczerze za nie żałował, ale również szedł dalej nową drogą życia prawdziwie chrześcijańskiego. Amen.
Jak często powinniśmy przystępować do spowiedzi generalnej?
Odbycie spowiedzi generalnej zaleca się w czasie trwania misji parafialnych, czyli co około dziesięć lat. Jednak również przed zawarciem sakramentu małżeństwa, przed wstąpieniem do seminarium duchownego lub zakonu, jak również w wyniku osobistych, duchowych przeżyć — potrzeba głębszego nawrócenia, zmiana drogi życia, czy potrzeba oczyszczenia się z grzechów całego życia.
Czyli przygotowanie swojej duszy na spotkanie z Chrystusem…
Warto dostrzec, że takiej spowiedzi dokonują często osoby, które wyczuwają chwilę zbliżającej się śmierci i zdają sobie sprawę, że byli daleko od Chrystusa, pragną więc oczyścić swoją duszę w ostatniej ważnej spowiedzi. Duże znaczenie ma fakt, że jeśli ktoś spowiada się świętokradzko, czyli zataja swoje grzechy, to w jego przypadku spowiedź generalna przed miłosiernym Bogiem będzie wymagana. Wszystkie te skrywane grzechy ciężkie i lekkie ciążą bowiem na sumieniu grzesznika. Konieczne jest więc wyspowiadanie się ze wszystkich grzechów od ostatniej ważnej spowiedzi lub z całego dotychczasowego życia.
Co jest istotnym i decydującym wymiarem sakramentu spowiedzi?
Istotą spowiedzi jest dobrze zrobiony rachunek sumienia, szczery i serdeczny żal za grzechy, szczera spowiedź, mocne postanowienie poprawy i szczera chęć zadośćuczynienia Bogu i moim bliźnim.
Bóg zapłać za rozmowę
Marta Dybińska
Pamiętaj o wielkiej sile Spowiedzi Świętej. Nie daj się zniechęcić! [OKIEM MŁODYCH]
