Komisja Europejska przedstawiła plan koordynacji cyfrowego, transgranicznego przepływu informacji dotyczących ubezpieczeń społecznych, zdrowia i pracy. Bruksela wskazuje na utrudnienia w dostępie do baz danych podmiotów świadczących opiekę zdrowotną czy chociażby inspekcji pracy z różnych krajów ze względu na niewystarczającą interoperacyjność między systemami krajowymi.
Europejska Konfederacja Związków Zawodowych narzeka, że tak zwana interoperacyjność krajowych systemów ubezpieczeniowych powinna była być gotowa do tego roku. Wskutek jej braku przedsiębiorcy oszczędzają, nie płacąc składek emerytalnych pracownikom transgranicznym.
Wesprzyj nas już teraz!
Komisja wezwała państwa członkowskie do przyspieszenia działań dotyczących krajowego wdrożenia systemu elektronicznej wymiany informacji ze sfery ubezpieczeń społecznych (EESSI), tak aby do końca 2024 r. był on w pełni sprawny w całej Europie.
EESSI ma pozwolić na cyfrową wymianę informacji między krajowymi instytucjami tej branży.
Państwa winny zapewnić więcej procedur umożliwiających koordynację współpracy całkowicie online, najlepiej za pośrednictwem jednolitego portalu cyfrowego, dostępnego dla obywateli i przedsiębiorców najpóźniej do 12 grudnia obecnego roku.
Ponadto państwa powinny w pełni zaangażować się w działania pilotażowe dotyczące europejskiej karty ubezpieczenia społecznego (ESSPASS) i w stworzenie portfeli unijnej tożsamości cyfrowej (EUDI). Będą one zawierać wiele informacji o obywatelu, w tym o jego ubezpieczeniu, stanie zdrowia itp.
Komisja zwróciła się do Parlamentu Europejskiego i Rady o poparcie zaproponowanych działań i o współpracę w celu ich wdrożenia.
Inicjatywa dotycząca koordynacji cyfryzacji danych jest zgodna z celami europejskiej Dekady Cyfrowej. Program przewiduje, że do 2030 roku zostaną zdigitalizowane wszystkie kluczowe usługi publiczne. Oficjalnie ma to zaoszczędzić czas i pieniądze urzędnikom, inspektorom pracy, jednocześnie upraszczając procedury pozyskiwania odpowiednich dokumentów i zaświadczeń.
Inicjatywa opiera się na istniejących systemach i narzędziach. Na przykład strona internetowa „Twoja Europa” ma być punktem kompleksowej obsługi dla obywateli i przedsiębiorstw UE. Będzie tam można złożyć wniosek o cyfrowe dokumenty dotyczące ubezpieczeń społecznych i dopełnić wszelkich odpowiednich procedur administracyjnych.
Docelowo unijne cyfrowe portfele tożsamości mają integrować wszelkie dane o obywatelu.
Europejska Konfederacja Związków Zawodowych sugeruje, że „brak wzajemnie powiązanych systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej stwarza lukę, która pozwala przedsiębiorstwom obniżać koszty poprzez unikanie płacenia składek na ubezpieczenie społeczne swoich pracowników”.
Konfederacja przypomina, że KE dwa lata temu zobowiązała się rozpocząć w 2021 r. pilotaż w celu zbadania tej sprawy i wprowadzić stosowne rozwiązania do roku obecnego. Termin zakończenia projektu pilotażowego został jednak przesunięty o 2 lata, do 2025 r.
W związku z tym pracownicy transgraniczni, związki zawodowe i władze nie mogą korzystać z praw do ubezpieczenia społecznego i egzekwować ich w całej UE.
Podano przykład kilku marynarzy zamieszkujących w Belgii i zatrudnionych na statkach pływających pod banderą Cypru lub Madery, którym odmówiono dostępu do systemu ubezpieczeniowego państwa bandery. Osoby takie nie mogą korzystać np. z zasiłku dla bezrobotnych.
Inne przykłady dotyczą niepłacenia lub płacenia zaniżonych składek pracowników z Włoch, Rumunii, Albanii, Kosowa i Egiptu zatrudnionych przez włoskiego podwykonawcę przy budowie centrum handlowego Rive Gauche w belgijskim Charleroi.
Związkowcy domagają się skutecznej koordynacji systemów ubezpieczeniowych.
Z drugiej strony wraz z cyfryzacją i koordynacją przepływu danych o obywatelach w postaci portfeli tożsamości cyfrowych pojawiają się wyzwania związane z tworzeniem systemu kredytu społecznego i potencjalnych nadużyć, wynikających z ukierunkowanych działań władz na określone osoby, nie wspominając o ogromnych konsekwencjach dla bezpieczeństwa danych.
Źródła: ec.europa.eu, etuc.org
AS
