Szef chińskiej dyplomacji minister Wang Yi, który ma na swoim koncie między innymi sukces polegający na doprowadzeniu do polepszenia relacji między Iranem a Arabią Saudyjską, po 5 latach odwiedził Stany Zjednoczone. Zarówno Biały Dom, któremu zależy na ewentualnym listopadowym spotkaniu z przywódcą Chin Xi Jinpingiem, jak i Pekin podają niewiele danych o tym czego dotyczyły romowy.
Obie strony podkreślały znaczenie dialogu. Sekretarz stanu USA Antony J. Blinken spotkał się z ministrem Wang Yi w Departamencie Stanu, 26 października 2023 r. Z szefem chińskiej dyplomacji rozmawiał także główny doradca ds. bezpieczeństwa prezydenta USA, Jake Sullivan i sam prezydent Joe Biden. Wang przebywał w USA od 26 do 28 października. Była to jego pierwsza podróż do Waszyngtonu od ponad pięciu lat.
Po podróży chińskiego ministra nie spodziewano się większego przełomu, chociaż wyrażono nadzieję, że położy ona podwaliny pod potencjalną wizytę prezydenta Chin Xi Jinpinga w Stanach Zjednoczonych.
Wesprzyj nas już teraz!
Miałoby do niej dojść ewentualnie w połowie listopada w związku ze szczytem państw APEC (Wspólnota Gospodarcza Azji i Pacyfiku), który zaplanowano w San Francisco. Chiński prezydent zwykle uczestniczył w spotkaniu tego gremium, z wyjątkiem okresu tak zwanej pandemii.
Jeszcze przed rozmową z sekretarzem Blinkenem, Wang mówił o istnieniu licznych nieporozumień miedzy Stanami Zjednoczonymi a Chinami, ale zaznaczył, że oba kraje mają także „wspólne ważne interesy” i oba kraje „stoją przed wyzwaniami, na które muszą wspólnie odpowiedzieć”.
Wyraził nadzieję, że obie strony podejmą „dogłębny i kompleksowy” dialog, aby „ustabilizować stosunki między Chinami a USA i przywrócić je na ścieżkę zdrowego, stabilnego i zrównoważonego rozwoju”.
Biały Dom krótko poinformował o rozmowie Blinkena z Wangiem, zaznaczając, że poruszono „szereg kwestii dwustronnych, regionalnych i globalnych, w tym zajmowano się obszarami różnic, a także badano obszary współpracy”.
Chiński MSZ był jeszcze bardziej lapidarny i podał, że w czasie rozmów panowała „konstruktywna atmosfera”, obie strony wymieniały się „pogłębionymi poglądami” na temat wzajemnych relacji.
Prezydent Joe Biden zaś podkreślił, że musi istnieć „odpowiedzialnie zarządzanie konkurencją” w przypadku obu państw i koniecznie trzeba utrzymać „otwarte linie komunikacji”. Prezydent zastrzegł, że będzie utrzymywał relacje z chińskim odpowiednikiem, aby „stawić czoła globalnym wyzwaniom”.
Warto zauważyć, że w czerwcu sekretarz Blinken odwiedził Chiny i była to pierwsza wizyta sekretarza stanu USA od stycznia 2021 r. w tym kraju. Jednocześnie Chiny odwiedzili sekretarz skarbu Janet Yellen (początek lipca 2023 r.), specjalny wysłannik prezydenta USA ds. klimatu John Kerry (koniec lipca 2023 r.) i sekretarz handlu Gina Raimondo (sierpień 2023 r.).
To dyplomacji amerykańskiej bardziej zależało na ożywieniu relacji z Pekinem niż samym Chińczykom. Urzędnicy chińscy i amerykańscy jednak spotkali się w krajach trzecich np. we Włoszech, Szwajcarii i Indonezji, gdzie przebywał zarówno Biden, jak i Xi Jinping na szczycie grupy G20 w 2022 r.
Od 2018 r. stosunki chińsko-amerykańskie uległy gwałtownemu pogorszeniu wskutek toczonej wojny handlowej, tzw. pandemii, zaostrzenia napięcia w sprawie Tajwanu i Morza Południowochińskiego. Zaowocowało to zawieszeniem regularnego dialogu i wizyt dwustronnych.
Oba kraje toczą również cichą batalię o zakaz handlu środkami chemicznymi, które legalnie są transportowane do Meksyku, gdzie z kolei wytwarzane są zabójcze narkotyki takie, jak fentanyl, z powodu którego w USA rocznie umiera około 100 tys. osób. Pekin przetrzymuje także amerykańskich zakładników.
Z notatki Białego Domu dot. spotkania Sullivana z Wangiem można się dowiedzieć, że przedstawiciele USA i Chin rozmawiali o konflikcie palestyńsko-izraelskim, wojnie Rosji z Ukrainą oraz spornych kwestiach w regionie Indo-Pacyfiku.
„Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Sullivan omówił obawy związane z niebezpiecznymi i niezgodnymi z prawem działaniami Chin na Morzu Południowochińskim. Podniósł kwestią znaczenia pokoju i stabilności w Cieśninie Tajwańskiej” – czytamy. Obie strony „potwierdziły chęć utrzymania strategicznego kanału komunikacji i kontynuowania dodatkowej dyplomacji na wysokim szczeblu, w tym współpracy na rzecz spotkania prezydenta Bidena z prezydentem Xi Jinpingiem w listopadzie w San Francisco”.
Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Sullivan złożył kondolencje z powodu śmierci byłego premiera Li Keqianga.
„Voice of Amercia” podał, że „minister spraw zagranicznych Chin uważa, iż droga do oczekiwanego spotkania między prezydentem Xi Jinpingiem a prezydentem USA Joe Bidenem nie będzie łatwa i że obie strony muszą współpracować, aby osiągnąć rezultaty”. Taki komunikat ukazał się w niedzielę wieczór na stronie chińskiego MSZ.
Obecnie oba kraje mają napięte relacje z powodu amerykańskiej kontroli eksportu zaawansowanych technologii oraz asertywnych działań Chin na Morzu Wschodnim i Południowochińskim.
Wang napisał w oświadczeniu, że Chiny i Stany Zjednoczone potrzebują „powrotu na Bali”, odnosząc się do spotkania Xi i Bidena na zeszłorocznym szczycie G20, podczas którego omawiano kwestie związane z Tajwanem, napięcia handlowe oraz sprawę współpracy w zakresie „zmian klimatu”, zdrowia i bezpieczeństwa żywnościowego.
Chiński dyplomata napisał, że oba kraje muszą „wyeliminować zakłócenia, pokonać przeszkody, wzmocnić konsensus i zgromadzić wyniki”.
Źródło: thediplomat.com, whitehouse.gov, voanews.com
AS
