23 czerwca 2025

Korzystanie ze sztucznej inteligencji rozleniwia użytkowników i ma negatywne konsekwencje dla zdolności poznawczych. Tak mówią wyniki badań naukowych, przeprowadzonych przez specjalistów z Massachusetts Institute of Technology. To nie pierwszy eksperyment potwierdzający negatywny wpływ nowych technologii na rozwój umysłowy człowieka.

W artykule, który obecnie czeka na recenzję, naukowcy z Media Lab na MIT udokumentowali ogromne różnice między aktywnością mózgu osób, które używają ChatGPT do tworzenia tekstów, a tych, które pracują jedynie w oparciu o własne zdolności.

Zespół zbadał 54 osoby dorosłe w wieku od 18 do 39 lat z okolic Bostonu. Uczestników podzielono na trzy grupy: jedną, która używała ChatGPT do pisania wypracowań, drugą, która używała sztucznej inteligencji zintegrowanej z wyszukiwarką Google jako głównej pomocy w pisaniu i trzecią, która nie sięgnęła po technologię AI. Badanie trwało cztery miesiące. Każda osoba z trzech grup badawczych miała za zadanie napisać jedno wypracowanie miesięcznie przez pierwsze trzy miesiące eksperymentu.  

Wesprzyj nas już teraz!

W czwartym miesiącu nastąpiła zmiana. Osoby z grupy, która nie używała ChatGPT, miały zacząć go wykorzystywać, a uczestnicy, którzy korzystali z Chat GPT lub sztucznej inteligencji Google, miały zrezygnować z sięgania po nie.

Wszystkich badanych podłączono do maszyn elektroencefalograficznych (EEG), rejestrujących aktywność mózgu. Z analizy danych wynika, że grupa ChatGPT podczas pracy nie tylko „stale słabo radziła sobie na poziomie neuronowym, językowym i behawioralnym”, ale stawała się również bardziej leniwa z każdym pisanym wypracowaniem. Badanie EEG wykryło u tej grupy uczestników „słabszą łączność neuronową i mniejsze zaangażowanie sieci alfa i beta”.

Grupa wspomagana początkowo przez Google wykazała „umiarkowane” zaangażowanie neuronowe, podczas gdy badani pracujący samodzielnie cechowali się najlepszymi wskaźnikami aktywności poznawczej w trakcie badania.  

Artykuły uczestników, którzy korzystali z ChatGPT, były podobne w treści i mało twórcze. Podobieństwa obserwowano nie tylko na poziomie formułowanych myśli, ale także stosowanych wyrażeń. Nauczyciele oceniający eseje nazwali je „bezdusznymi”.

Uczeni interpretując wyniki badań podkreślili, że ChatGPT może osłabiać umiejętności krytycznego myślenia. Co więcej, artykuł sugeruje, że korzystanie z dużych modeli językowych (LLM) szkodzi umiejętności uczenia się, zwłaszcza w wypadku młodszych użytkowników.

W grupie pracującej samodzielne obserwowano najwyższą aktywność struktur mózgowych odpowiadających za kreatywność, obciążenie pamięci i przetwarzanie znaczenia. To ci uczestnicy okazali się najbardziej zaangażowani w przygotowywanie prac oraz najbardziej zadowoleni z nich po ukończeniu.

Psychiatra dr Zishan Khan uważa, że „z psychiatrycznego punktu widzenia nadmierne poleganie na LLM może mieć niezamierzone konsekwencje psychologiczne i poznawcze, szczególnie dla młodych ludzi, których mózgi wciąż się rozwijają”. O jakie konsekwencje chodzi? – Te połączenia neuronowe, które pomagają w dostępie do informacji, zapamiętywaniu faktów i zdolności do bycia odpornym: wszystko to osłabnie – sądzi uczony.

Jedna z głównych autorek badania, Nataliya Kosmyna, postanowiła opublikować wyniki eksperymentu, zanim artykuł został zrecenzowany, obawiając się, by komuś nie wpadło do głowy stworzenie przedszkola korzystającego obficie z ChatGPT, co z pewnością byłoby szkodliwe dla kształconych w ten sposób dzieci.

Media Lab przy MIT poświęcało w ostatnim czasie wiele uwagi badaniom nad skutkami stosowania generatywnej sztucznej inteligencji. Jedno z nich wykazało, że im więcej czasu poświęca się na korzystanie  z ChatGPT, tym bardziej ludzie czują się samotni.

Jeszcze inne badania słynnego uniwersytetu wykazały duży stopień uzależnienia „zaawansowanych użytkowników” ChatGPT od chatbota. Próbując się od niego uwolnić, doświadczają oni „zespołu odstawienia”.

Zespól badawczy Carnegie Mellon i Microsoft odkrył z kolei, że intensywne korzystanie z chatbotów powoduje, iż ludzie tracą zdolność krytycznego myślenia. „The Guardian” pisał o badaniach, wskazujących na to, że technologia tego typu ogłupia ludzi. Jeden z reporterów „Wall Street Journal” przyznał się do spadku umiejętności poznawczych z powodu nadmiernego korzystania z chatbotów.

Dodatkowo nowe technologie AI mogą sprzyjać rozwijaniu się paranoicznych urojeń i pogłębieniu chorób psychicznych.

W związku z tymi doniesieniami firma OpenAI, twórca ChatGPT, zapewnia, że „wie, iż ludzie używają ChatGPT w szerokim zakresie kontekstów, w tym w głęboko osobistych”. Jak zadeklarowały władze przedsiębiorstwa, to odpowiedzialność, którą traktują poważnie. Z tego powodu w odpowiedzi na obserwowane negatywne skutki korzystania z chatbota, wprowadzane mają być zabezpieczenia by nie wzmacniać „szkodliwych idei”. Open AI zapewniło także, że pracuje nad „lepszym rozpoznawaniem i reagowaniem na wrażliwe sytuacje”.

Źródło: futurism.com, time.com

AS

Wesprzyj nas!

Będziemy mogli trwać w naszej walce o Prawdę wyłącznie wtedy, jeśli Państwo – nasi widzowie i Darczyńcy – będą tego chcieli. Dlatego oddając w Państwa ręce nasze publikacje, prosimy o wsparcie misji naszych mediów.

Udostępnij

Udostępnij przez

Cel na 2025 rok

Zatrzymaj ideologiczną rewolucję. Twoje wsparcie to głos za Polską chrześcijańską!

mamy: 236 915 zł cel: 500 000 zł
47%
wybierz kwotę:
Wspieram