W Astanie, stolicy Kazachstanu, w kościele katedralnym Matki Bożej Nieustającej Pomocy, poświęcono ikonę Matki Prześladowanych Chrześcijan. Od tej pory świątynia ta jest sanktuarium, w którym wznoszone są do Boga modlitwy w intencji wyznawców Chrystusa, którzy cierpią prześladowania na całym świecie. To pierwsze tego rodzaju miejsce modlitwy w Azji Centralnej. W przeszłości Kazachstanie przez dziesięciolecia panowania tam Sowietów, zwalczano Kościół katolicki. Wiele ofiar komunizmu w Kazachstanie było polskimi katolikami, wywiezionymi tu w czasie wojny oraz w latach powojennych.
– Przez tydzień ikona Matki Prześladowanych Chrześcijan będzie czczona przed ołtarzem głównym. Później zostanie zainstalowana w godnym miejscu, gdzie będzie miała swoje stałe miejsce – przekazał PCh24.pl ks. abp Tomasz Peta, metropolita Astany. Natomiast jeden z kapłanów od lat posługujących w Kazachstanie apelował, żeby z faktu lokalizacji w tym kraju sanktuarium prześladowanych, nie wyciągać błędnych wniosków, jak robią to niektóre media, iż w Kazachstanie Kościół jest w ucisku. – Kościół w Kazachstanie ma dużą swobodę działania. Nikt nas tu nie prześladuje. Kościół rozwija się w wolności. Dowodem na to jest choćby nasza tu obecność i działalność – podkreśla ks. Piotr Pytlowany.
Sanktuarium Matki Prześladowanych Chrześcijan w Kazachstanie powstało z inicjatywy amerykańskiej organizacji katolickiej „Nasarean.org”, która działa w obronie prześladowanych na całym świcie chrześcijan. Nazwa ta oznacza pierwszych chrześcijan, którzy najpierw nazywali siebie Nazarejczykami. Organizacja, oprócz działalności charytatywnej, otwiera sanktuaria Maryjne w różnych miejscach globu. Charakterystycznym ich znakiem jest obecność w każdym ikony Matki Bożej Prześladowanych Chrześcijan. Autorką tego pięknego wizerunku Maryi jest libańska mniszka melchicka siostra Souraya Herro. Ikony te są instalowane w kościołach katedralnych.
Wesprzyj nas już teraz!
Ikona Matki Prześladowanych Chrześcijan została wcześniej umieszczona w Nowym Jorku, Londynie, Sztokholmie, Clinton (Massachusetts) i Lander (Wyoming). Jak zauważył założyciel Nasarean.org, ks. Benedict Kiely, „te sanktuaria mają przypominać, że prześladowanie chrześcijan nie jest przeszłością – i że Kościół Zachodu często zapomina o tych cierpiących braciach i siostrach”.
W Kazachstanie (20 mln ludności) 25 procent mieszkańców należy do różnych kościołów chrześcijańskich – do Kościoła katolickiego 2 procent. Większość z nich to potomkowie Polaków wywiezionych do Kazachstanu. Kazachstan był jednym z głównych miejsc sowieckiego systemu Gułagów – Kołchozów. Obecnie Kościół w Kazachstanie nie ma przeszkód w rozwoju – Parafie w Kazachstanie są żywe, ludzie czują się ze sobą związani, spotykają się po Mszach św. na herbatę i rozmowy. Mają dobry kontakt ze swoimi duszpasterzami, parafia jest dla nich drugim domem – powiedział PCh.24 ksiądz Wojciech Szubzda, posługujący w Kazachstanie.
Największym problemem Kościoła w tym kraju jest brak księży. „Żniwa wprawdzie wielkie, ale robotników mało”. – Cały czas jest wiele parafii, do których ksiądz nie może docierać regularnie, bo kapłanów jest za mało. Nadzieję daje fakt, iż są już powołania miejscowe, jest około dwudziestu księży wyświęconych w tutejszych seminariach, którzy posługują w Kazachstanie w różnych diecezjach – mówi ks. Wojciech Szubzda.
Dla katolików, zwłaszcza Polaków, najbardziej cennym miejscem w Kazachstanie jest sanktuarium Matki Bożej Królowej Pokoju w Oziornoje. Obok znajduje się klasztor karmelitanek z wieczystą adoracją. Miejscowość w roku 1936 założyli polscy zesłańcy. Podczas wojny (1941) rejon ten dotknął wielki głód. Stalin celowo do niego dopuścił, żeby wyniszczyć polskich katolików. Jednak do tego nie doszło, bo wskutek modlitw za wstawiennictwem Maryi – stał się cud. W uroczystość Zwiastowania NMP podczas gwałtownych roztopów, topniejąca woda wypełniła powierzchnię wyschniętego jeziora na zachodnim krańcu wsi Ozieroje. W powstałym jeziorze pojawiło się mnóstwo ryb, które uratowały mieszkańców od śmierci głodowej. Nigdy później do takiego zjawiska nie doszło.
Współcześnie najwięcej katolików polskiego pochodzenia mieszka w północnym rejonie – Kokczetawa i wioski w okolicy Czkałowo. Sporo Polaków żyje w środkowym Kazachstanie i na południu przy granicy z Turkmenistanem i Chinami. Są to potomkowie Polaków wywiezionych przez Sowietów do Kazachstanu.
Nasi rodacy wiele tu wycierpieli, również z powodu swojej katolickiej wiary. – Trafiliśmy do kołchozu Konstantinowka w Pietropawłowskiej Obłasti w Kazachstanie. Zaraz po transporcie wrzucono nas do nie ogrzewanego magazynu zbożowego. Dobrze, że mama zabrała ze sobą z domu puchową kołdrę, bo mogła nią nas owinąć – inaczej byśmy zamarzli. Nikt ze strażników kołchozowych naszym losem się nie przejmował, byliśmy dla nich wrogami ludu, watykańskimi szpiegami, którzy powinni – jak nam często mówili – „zdechnąć” – powiedziała PCh24.pl Jadwiga Suchowierska z domu Sidz, wywieziona jako dziecko z mamą i rodzeństwem, w roku 1940 do Kazachstanu.
W ostatnich latach władze Kazachstanu przekazały IPN dokumenty (15 tomów) z archiwów tego kraju, dotyczące Polaków wywiezionych tam podczas sowieckich deportacji. Wyłania się z nich obraz wielkiego cierpienia naszych rodaków. Opisane są m.in. szykany i tortury księży, prześladowanie za wiarę.
Republika Kazachstanu w coraz większym zakresie pomaga polskim instytucjom zajmującym się upamiętnianiem miejsc spoczynku i historią Polaków deportowanych przez władze sowieckie m.in. na tereny tego kraju. Dzięki przychylności władz Kazachstanu, na jego terenie poświecono już 4 polskie cmentarze, na których spoczywają tysiące polskich zesłańców. Trwają poszukiwania kolejnych cmentarzy Polaków, którzy zmarli w wycieczenia, głodu lub zostali zamordowani podczas katorgi w sowieckich łagrach i kołchozach.
Adam Białous
