Polityka prezydenta USA sprawia, że Indie stają się coraz silniej związane… z Unią Europejską. Piszą o tym na łamach „Foreign Affairs” eksperci ds. indyjskich, James Crabtree i Rudra Chaudhuri.
Indyjsko-amerykańskie zbliżenie ostatniej dekady zaczęło pękać pod naporem polityki Donalda Trumpa. New Delhi, dotąd przekonane, że partnerstwo z Waszyngtonem będzie tylko dojrzewać, dziś musi na nowo przemyśleć sens swojego strategicznego zakładu. Tarcia wywołały m.in. podwyżka amerykańskich ceł do 50 procent jako kara za import rosyjskiej ropy oraz zawierane przez USA porozumienia z Pakistanem, co w Indiach odebrano jako gest wrogości wobec kluczowego regionalnego rywala.
W odpowiedzi Narendra Modi zaczął intensywnie wysyłać sygnały o gotowości do szerszego manewrowania. We wrześniu pojawił się na szczycie Szanghajskiej Organizacji Współpracy w Tianjin, pozując na zdjęciach z Xi Jinpingiem i Władimirem Putinem. W tym tygodniu gości Putina w New Delhi, co tylko wzmacnia wrażenie odświeżania kontaktów z partnerami nielubianymi w Waszyngtonie. Autorzy podkreślają jednak, że nie oznacza to odwrotu od prozachodniego wektora, lecz realizację wielowektorowej strategii określanej w Indiach jako multialignment, czyli jednoczesnego wzmacniania relacji z wieloma często sprzecznymi aktorami.
Wesprzyj nas już teraz!
Mimo tegorocznych napięć Stany Zjednoczone pozostaną dla Indii partnerem kluczowym, choć coraz bardziej kapryśnym. Jednocześnie New Delhi intensywnie dywersyfikuje kontakty, umacniając więzi z Australią, Japonią, Singapurem i państwami Zatoki. Największy niewykorzystany potencjał kryje jednak Europa. Dla Indii kontynent ten staje się atrakcyjnym partnerem technologicznym, przewidywalnym politycznie i równie wyczulonym na presję ekonomiczną ze strony Chin.
Podsumowując mijający rok, Crabtree i Chaudhuri podkreślają, że spektakularne zdjęcia Modiego z Xi czy Putinem nie oznaczają geopolitycznego zwrotu. Wizyta chińska była planowana od miesięcy, a jej cel był prosty: ograniczyć napięcia na spornej granicy i ustabilizować relacje z Pekinem, bez wchodzenia w strategiczne partnerstwo. Podobnie ograniczone znaczenie ma współpraca z Rosją. Indie pozostają uzależnione od rosyjskiej broni, ale konsekwentnie zmniejszają to uzależnienie. Zakup niemieckich okrętów podwodnych i rosnący brak zainteresowania rosyjską technologią pokazują, że przyszłość tego partnerstwa jest coraz skromniejsza.
Znacznie bardziej złożona jest relacja z USA. Choć tego roku przyniosła silne zawirowania, nadal to Ameryka pozostaje największym źródłem technologii i inwestycji dla Indii. Współpraca w dziedzinach kluczowych, takich jak sztuczna inteligencja, trwa. Silicon Valley aktywnie zabiega o wejście na indyjski rynek, a trwające negocjacje handlowe mogą zakończyć się jeszcze przed końcem roku. Jednocześnie New Delhi z niepokojem patrzy na nowe zbliżenie Waszyngtonu z Pakistanem i nieprzewidywalność samego Trumpa.
Właśnie w tym miejscu otwiera się europejski kierunek. Unia Europejska przyjęła w październiku nową strategię wobec Indii i intensywnie rozbudowuje kanały współpracy technologicznej oraz inwestycyjnej. Po obu stronach istnieje podobna lista obaw związanych z Chinami, a także gotowość do zacieśniania więzi w obszarach takich jak cyberbezpieczeństwo, energetyka odnawialna czy biotechnologia. Choć nadal pojawiają się napięcia, zwłaszcza wokół Ukrainy, to perspektywa szybkiego zawarcia nowego porozumienia handlowego i pakietu współpracy sektorowej jest realna.
Autorzy podkreślają, że ironicznym skutkiem polityki Trumpa jest dokładnie to, czego chciał uniknąć. Zamiast wzmacniać zależność Indii od Stanów Zjednoczonych, jego działania popychają New Delhi ku pełnej, pragmatycznej wielostronności. Indie budują równoległe partnerstwa na wielu kierunkach, aby zabezpieczyć się przed amerykańską niepewnością i chińską presją, a w centrum tej strategii coraz wyraźniej pojawia się Europa.
Źródło: Foreign Affairs
Pach
