Jak można uzasadnić motu proprio Traditionis custodes? Na pewno nie tak, jak próbuje to zrobić jeden z najbardziej wpływowych liturgistów z otoczenia papieża Franciszka, profesor Andrea Grillo. Włoch twierdzi, że zakazu starej Mszy można bronić na gruncie myśli kardynała Hansa Ursa von Balthasara. Jak pisze włoski watykanista Sandro Magister, to aberracja.
„Nie ustaje kontrowersja wzniecona przez motu proprio Traditionis custodes papieża Franciszka, które przyniosło efekt w postaci skazania Mszy w dawnym rycie na śmierć”, pisze Magister w artykule na swojej stronie autorskiej (tutaj). Jak zauważa, dyskutowaną opinię na temat rzekomej zasadności Traditionis custodes przedstawił jakiś czas temu Andrea Grillo, profesor z Papieskiego Instytutu Liturgicznego św. Anzelma w Rzymie, ekspert od liturgii niezwykle ceniony przez Franciszka, prawdopodobnie jeden z głównych ideologów Traditionis custodes. Według Grillo motu proprio papieża Franciszka da się uzasadnić myślą szwajcarskiego teologa i kardynała, Hansa Ursa von Balthasara.
Sandro Magister zwraca uwagę, że pomysł Grillo jest wyjątkowo kontrowersyjny – bo w istocie von Balthasar nigdy nie popierał zniesienia starego Mszału. Nie zniósł go przecież ani Paweł VI, ani tym więcej Benedykt XVI, który w sprawach liturgii, jak wskazuje Magister, był bardzo bliski myśli von Balthasara. Na swojej stronie włoski watykanista opublikował ciekawy artykuł poświęcony temu zagadnieniu. Jak wskazał jego autor, Nicola Lorenzo Barile, historyk Kościoła i znawca średniowiecza z Uniwersytetu w Kalifornii, próby zakazania starej Mszy w żaden sposób nie da się uzasadnić myślą von Balthasara.
Wesprzyj nas już teraz!
„Twierdzenie, które wyraża prof. Girllo, że von Balthasar chętnie zaakceptowałby koniec celebracji Mszy zgodnie ze starym rytem tak, jak dekretuje to Traditionis custodes, uważam za lekkomyślne. Von Balthasar zawsze zapraszał nas do ponownego odkrywania piękna – niestety, niekochanego ani niestrzeżonego już nawet przez religię – a zwłaszcza piękna rytu liturgicznego” – stwierdził Barile.
Autor przypomniał, że stary Mszał nigdy nie został odwołany; papież Paweł VI w konstytucji apostolskiej Missale romanum z 1969 roku wprowadził wprawdzie Mszał nowy, niewątpliwie mając intencję zastąpienia tego z roku 1962, ale w żadnej mierze nie zakazał użycia Mszału poprzedniego. Potwierdził to w Summorum pontficum papież Benedykt XVI. Podkreślił następnie, jak duża była zgodność między myślą kardynała Ratzingera a myślą kardynała von Balthasara; obaj zwracali zresztą na to w różnych wypowiedziach uwagę.
Historyk zwrócił też uwagę na kwestię prawa papieża do zmian w liturgii. Jak przypomina, Katechizm Kościoła Katolickiego mówi: „Nawet najwyższy autorytet w Kościele nie może dowolnie zmieniać liturgii; może to czynić jedynie w posłuszeństwie wiary i w religijnym szacunku dla misterium liturgii” (1125). Niezachowanie tych zasad stanowi po prostu nadużycie władzy. Barile zauważył, że także Hans Urs von Balthasar zwracał uwagę na konieczność rozróżniania między nieomylnym nauczaniem hierarchów Kościoła – zarówno biskupów jak i samego papieża – a nauczaniem omylnym. Wskazywał na konieczność bardzo ostrożnego podejścia do wszystkich wypowiedzi papieża, które zdają się nie odpowiadać Credo czy kanonowi liturgii.
Stąd, skonkludował Barile, próba uzasadniania Traditionis custodes myślą von Balthasara przypomina raczej wyszukiwanie w starych książkach hipotez, które miałyby wspierać nas w toczonej ideologicznej walce; nie pozwali to jednak na prawdziwej wiedzy.
Źródło: magister.blogautore.espresso.repubblica.it
Pach
