W Austrii ukazała się obszerna publikacja poświęcona „przekraczającej granice” błogosławionej Marii Teresie Ledóchowskiej (1863-1922). W książce „Maria Teresa Ledóchowska – Salzburg i Afryka w życiu założycielki zakonu”, wydanej przez wydawnictwo Pustet, znani autorzy ukazują różnorodne krytyczne spojrzenia na życie i twórczość kobiety, która w Austrii i na świecie stała się pionierką walki z niewolnictwem w Afryce i misji w tym regionie. Chociaż od 50 lat jest czczona w Kościele katolickim jako błogosławiona, nadal jest mało znana w „świeckiej” historii miasta Salzburga, zauważają redaktorzy książki Sabine Veits-Falk i Johannes Hofinger.
W 1897 r. hrabina kupiła od misjonarzy z Lieferinga posiadłość w Lengfelden koło Salzburga, gdzie wybudowała Dom Misyjny Maria Sorg (Maryi Wspomożycielki) i założyła Sodalicję św. Piotra Klawera dla Misji Afrykańskich. Ten hiszpański jezuita (1580-1654), zmarły na terenie dzisiejszej Kolumbii, był wielkim misjonarzem, opiekunem i apostołem niewolników i czarnoskórych mieszkańców Ameryki. Sodalicja św. Piotra Klawera została ostatecznie zatwierdzona w 1910 jako nowe Zgromadzenie Sióstr Misjonarek św. Piotra Klawera dla Misji Afrykańskich, popularnie zwane klaweriankami. Jej członkinie były misjonarkami, choć nie wyjeżdżały na misje. W swoim domu zakonnym założyła drukarnię, która wydawała książki w ponad 100 językach. Pisała także sztuki teatralne i głosiła wykłady, zbierając w ten sposób znaczne datki na rzecz misji w Afryce. Założyła m.in. czasopismo „Echo z Afryki” z podtytułem: „Pismo miesięczne ilustrowane dla popierania zniesienia niewolnictwa i dla rozszerzenia misji katolickich w Afryce”.
W Salzburgu założyła muzeum Afryki „Claverianum”, kształtując w ten sposób obraz Afryki swoich czasów w obszarze napięć między misją a kolonializmem, choć sama przez całe życie nie była w Afryce. Obecnie w Maria Sorg koło Bergheim mieszka sześć misjonarek klawerianek, które nadal wydają „Echo z Afryki”. Przełożoną domu zakonnego Maria Sorg jest pochodząca z Polski s. Urszula Lorek.
Wesprzyj nas już teraz!
Podczas gdy poprzednie opracowania biograficzne skupiały się głównie na kontekście wiary bł. Ledóchowskiej, jest to ekscytujące również z perspektywy badań nad sytuacją kobiet, podkreślają Veits-Falk i Hofinger. Pochodząca z mieszkającej w Loosdorf polskiej rodziny arystokratycznej przyjechała do Salzburga w 1885 r. jako dama dworu Wielkiej Księżnej Alicji Toskańskiej. Zrezygnowała ze stanowiska i zamieszkała u szarytek w Salzburgu. Tam rozwijała swoją działalność, która wyraźnie pokazuje pole do działania ludzi o dobrych kontaktach, charakteryzujących się zaangażowaniem, kreatywnością, asertywnością kobiet swoich czasów. Bł. Ledóchowska przekraczała granice płci nie tylko w środowisku katolickim, ale także w kontekście społecznym, gospodarczym i kulturowym miasta Salzburg.
„Założycielka zakonu, kobieta mediów i działaczka przeciw niewolnictwu” bł. Ledóchowska zasługuje na to, by stać się powszechnie znaną, doświadczyć większej uwagi i szerszego wpływu, podkreślają w swoich opracowaniach przełożona Maria Sorg, s. Urszula Lorek, przewodnicząca Akcji Katolickiej w Salzburgu Elisabeth Mayer oraz menadżer kultury z Salzburga Alfred Winter. Zwracają uwagę, że poruszane przez nią tematy są wciąż aktualne w obliczu współczesnych form ucisku, niewolnictwa i naruszania godności człowieka. W książce doceniono także wkład bł. Ledóchowskiej w „wiosnę żeńskich zgromadzeń zakonnych w długim XIX wieku”. Jednocześnie nie pomija się rozważań krytycznych, na przykład gdy bada się przekazywany obraz Afryki i jej rozumienie misji w świetle współczesnych przesłanek antropologicznych.
W 200-stronicowej pracy zebrano wystąpienia z konferencji poświęconej bł. Teresie Ledóchowskiej, która została zorganizowana przez Archiwum Miasta Salzburga w czerwcu 2023 r. z udziałem ekspertów z różnych dziedzin. Uwzględniono także liczne, wcześniej niepublikowane zdjęcia z archiwum sióstr misjonarek w Maria Sorg.
Bł. Teresa Ledóchowska urodziła się 29 kwietnia 1863 w Loosdorf w Dolnej Austrii. Jej ojcem był hrabia Antoni Ledóchowski, a matką – pochodząca ze Szwajcarii Józefina Salis-Zizers. Rodzina była głęboko religijna i silnie związana z Polską. Młodszą siostrą Marii Teresy była Julia, założycielka Zgromadzenia szarych urszulanek – św. Urszula Ledóchowska. Brat Włodzimierz był w późniejszych latach generałem jezuitów, a stryj Mieczysław – arcybiskupem gnieźnieńsko-poznańskim, a następnie kardynałem i prefektem Kongregacji Rozkrzewiania Wiary (obecnie Dykasterii ds. Ewangelizacji).
Maria Teresa Ledóchowska zmarła w Rzymie 6 lipca 1922. Paweł VI beatyfikował ją 19 października 1975, a w Niedzielę Misyjną 20 stycznia 1976 – na prośbę biskupów polskich – ogłosił ją patronką Dzieła Współpracy Misyjnej w Polsce. Tę jedną z najwybitniejszych postaci w Kościele w dziedzinie pracy misyjnej Kościół katolicki wspomina 6 lipca. Od 2021 roku św. Jan Paweł II, św. Urszula Ledóchowska oraz bł. Maria Teresa Ledóchowska są patronami Polonii w Austrii. Ich relikwie znajdują się w kościele św. Józefa na wiedeńskim Kahlenbergu.
W związku z 100. rocznicę śmierci bł. Ledóchowskiej i przypadającą w 2025 roku 50. rocznicą jej beatyfikacji archidiecezja w Salzburgu przygotowała trzyletni program poświęcony tej niezwykłej postaci. Archiwum miasta Salzburg we współpracy z archidiecezją salzburską zorganizowało sympozjum poświęcone błogosławionej. W archiwach zachowały się historyczne diapozytywy z Afryki, na których utrwalono Marię Teresę głoszącą wykłady, pozyskując w ten sposób ludzi dla swojej misji wyzwalania z niewolnictwa.
Bł. Ledóchowska wykorzystywała także swoje talenty artystyczne, pisała sztuki teatralne, komponowała i rozbudzała swoją twórczością misyjnego ducha. Salzburska dyrygentka Elisabeth Fuchs przygotowała spektakl „Słowa, które zrywają okowy” z muzyką i tekstami błogosławionej. W programie jest też film dokumentalny, warsztaty o tematyce politycznej i konkursy plastyczne w szkołach, mające na celu przypomnienie tej ważnej postaci Kościoła.
Źródło: PAP
Błogosławiona Maria Teresa Ledóchowska – wzór pracy misyjnej. 101. rocznica śmierci