W Stanach Zjednoczonych trwa debata na temat wprowadzenia limitu wieku dla urzędników federalnych, by nie mogli sprawować i ubiegać się o funkcje urzędnicze po przekroczeniu określonego wieku. Wskazuje się, że w szczególności pełnienie funkcji prezydenta i wiceprezydenta jest niezwykle wymagające i obciążające dla zdrowia, dlatego też należałoby wprowadzić stosowne ograniczenia wiekowe.
Publicysta Dan Mclaughlin z konserwatywnego „National Review” domaga się na przykład ustąpienia ze stanowiska kongresmena Mitcha McConnella. Wskazuje, że powinien on pójść w ślady wieloletniej Speaker Izby Reprezentantów Nancy Pelosi. Ostatecznie zrezygnowała z przewodzenia swojemu klubowi ze względu na wiek i widoczne trudności z wypowiadaniem się podczas wystąpień publicznych, co nastąpiło w styczniu 2023 r. Miała ona wówczas 83 lata. Wraz z nią ze stanowiska ustąpił Sten Hoyer (84 lata). McConnell ma 81 lat. Dobrym zdrowiem cieszył się do marca br. Obecnie ma wyraźne problemy z wypowiadaniem się. Przez lata McConnell pełnił funkcję szefa większości republikańskiej w Senacie.
Osoby wiekowe wciąż zasiadają w obu Izbach kongresu, a rekordzistką jest Dianne Feinstein, Demokratka, która ma obecnie 90 lat. Prezydent Joe Biden ma 80 lat i zamierza kandydować na drugą kadencję prezydencką, chociaż 77 proc. Amerykanów uważa, że jest za stary na tę funkcję. Inny kandydat na prezydenta Donald Trump obecnie ma 77 lat.
Wesprzyj nas już teraz!
W ostatnich latach nieco „odmłodzono” Sąd Najwyższy. Obecnie najstarszym sędzią jest Clarence Thomas, który ma 75 lat. Jednak Ruth Bader Ginsburg sprawowała swoją funkcję do śmierci, a gdy zmarła miała 87 lat. John Paul Stevens sprawował tę funkcję do 90. roku życia. Sędziowie: Harry Blackmun, Stephen Breyer, William Brennan, Thurgood Marshall i Anthony Kennedy pełnili funkcję do czasu, aż osiągnęli wiek od 81 do 84 lat.
Chociaż nie ma zapisów w konstytucji federalnej, która wprowadzałaby limit wieku, po przekroczeniu którego dane osoby nie mogłyby już pełnić swoich funkcji na pełny etat, obecnie wskazuje się, iż istnieje konieczność wprowadzenia takich ograniczeń.
Wcześniej, gdy tworzono konstytucję, nie było powodu rozważania takiej ewentualności, ponieważ ówcześni politycy i urzędnicy rzadko dożywali sędziwego wieku. Prezydenci, aż do XX wieku obejmowali urzędy w wieku od 57 do 61 lat. Po śmierci 68-letniego Williama Henry’ego Harrisona, która nastąpiła miesiąc po objęciu urzędu, nikt nie został prezydentem w wieku powyżej 65 lat, aż do Ronalda Reagana w 1981 r.
Jedynym sędzią Sądu Najwyższego, który przed 1920 r. przekroczył 82. rok życia, był Roger Taney. Jego krnąbrność pomogła przekonać Republikanów w kongresie do powołania dziesiątego sędziego, Stephena Fielda, który sprawował funkcję do 81. roku życia.
Konstytucja USA pozwala na usunięcie prezydenta w przypadku niezdolności psychicznej lub fizycznej (25. Poprawka). Sędziowie SN mogą pełnić swoje funkcje do śmierci.
„Chociaż gerontokracja nie zapewniła dobrych rządów – komentuje publicysta „National Review” – a starzejący się przywódcy szczególnie niechętnie martwią się o długoterminową stabilność fiskalną budżetu federalnego, to jak dotąd uniknęliśmy poważnego kryzysu. Jednak nie zawsze możemy mieć tyle szczęścia”.
Mclaughlin sugeruje, by wprowadzić poprawkę do konstytucji, która zakazywałby ubiegania się o urząd prezydenta lub wiceprezydenta po ukończeniu 75 lat, w przypadku senatorów – 80 lat i przedstawicieli Izby Reprezentantów – 85 lat.
Ograniczenia wiekowe dla sędziów wszystkich sądów wynosiłyby 80 lat, przy czym sędzia SN, który ukończyłby 80 lat w trakcie rocznej kadencji Trybunału, zachowałby prawo do pełnienia swojej funkcji aż do zakończenia kadencji.
W kraju trwa debata na temat wytyczenia granicy wieku dla prezydentów. Wskazuje się, że powinno to być 75 lat, ze względu na wyczerpujący charakter tej pracy. Ta granica mogłaby być wyższa w przypadku kongresmenów, którzy nie mają aż takiej władzy, jak prezydent.
Pewne limity wieku w przypadku sędziów obowiązują chociażby w stanie New Hampshire. Jednak tamtejsi wyborcy 5 listopada 2024 r. będą głosować w referendum na temat podwyższenia obowiązkowego wieku emerytalnego sędziów z 70 do 75 lat.
W sumie trzydzieści jeden stanów i Dystrykt Kolumbii (Waszyngton) ustaliły obowiązkowy wiek emerytalny. W 2003 r. w stanie Vermont ustalono najwyższy obowiązkowy wiek emerytalny na 90 lat.
Źródła: nationalreview.com / ballotpedia.org
AS
Czas uzbroić Polaków! Ale jak? Hoga i Warzecha w debacie PCh24
