Czy orzeł w naszym godle dostanie złote nogi? Jaka będzie kolejność zwrotek „Mazurka Dąbrowskiego”? Wreszcie, który odcień czerwieni na polskej fladze będzie oficjalnym? Ministerstwo Kultury powołało zespół ekspercki, który być może odpowie na te pytania.
Decyzją minister kultury Hanny Wróblewskiej z 22 maja 2025 r. powołany zostanie zespół ekspercki w celu przygotowania rozporządzenia o państwowych symbolach RP – donosi „Rzeczpospolita”. Ma on składać się z 14 urzędników i specjalistów, wyłonionych m.in. przez ministerstwa, kancelarie prezydenta i premiera, czy Komisję Heraldyczną.
– Od momentu przyjęcia nowej Konstytucji w 1997 roku nie przygotowano ustawy dotyczącej symboli państwowych. Brak takiej regulacji powoduje, że część dotyczących ich przepisów obowiązuje od 1955 roku – podkreślił Piotr Jędrzejowski, rzecznik ministerstwa kultury.
Wesprzyj nas już teraz!
Już w 2021 r. rządzony wtedy przez Piotra Glińskiego resort kultury chciał takie rozporządzenie uchwalić, jednak z powodu wielu kontrowersji projekt odłożono.
Jedną z poruszanych wtedy kwestii był odcień czerwieni na polskiej fladze. W załączniku do ustawy z 1980 r. znajduje się bowiem flaga wydrukowana w odcieniu zwanym cynobrem. Zamieszczona obok niej tabelka z odcieniami barw według systemu CIELUV wskazuje jednak, że jest to karmazyn. Ekipa Glińskiego chciała uznać właśnie karmazyn za oficjalny kolor, ale Polskie Towarzystwo Heraldyczne sprzeciwiało się temu pomysłowi, argumentując, że oficjalnym odcieniem powinien być pąs, czyli kolor płatków maku. Specjaliści narzekają też, że brakuje wersji naszego godła w wersji czarno-białej.
Innym kontrowersyjnym tematem były dwie wersje flagi narodowej. Ministerstwo chciało bowiem wprowadzenia flagi z herbem, którą miałyby używać urzędy. To jednak w opinii Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego jest sprzeczne z polską tradycją; taki zwyczaj posiadają Niemcy, jednak przejęcie go od nich byłoby nieuzasadnione. Pojawił się również pomysł stworzenia przynależnej prezydentowi tzw. Chorągwi Rzeczypospolitej, czyli orła na czerwonym tle, którą kiedyś posiadali królowie i prezydentowie. Chociaż co do samej idei sporu nie było, to eksperci woleliby aby umieszczono na niej obramowanie z wężyka generalskiego.
Trzeba również wspomnieć kwestie natury heraldycznej. Zdaniem specjalistów, ze względu na cieniowanie orzeł w naszym godle przypomina płaskorzeźbę, a zatem nie spełnia wymogów heraldyki. Co więcej, domagają się oni by całe nogi orła – a nie tylko szpony – były koloru złotego. W 2022 r. resort kultury przyjął nawet rozporządzenie o godle używanym przez rząd – właśnie z orłem o złotych nogach. Problem tkwi jednak w ustawie, która mówi tylko o złotym dziobie i szponach.
Kontrowersyjnym tematem był wreszcie nasz hymn państwowy. Brakuje bowiem oficjalnych opracowań hymnu innych niż na jeden głos z fortepianem; co więcej, oficjalna wersja zapisana jest w bardzo trudnej do śpiewania tonacji F-dur. We wspominanym projekcie ministerstwo chciało odwrócenia kolejności zwrotek hymnu. Drugą zwrotką miała być „Jak Czarniecki do Poznania”, a dopiero trzecią – „Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę”. Zmiana ta była tłumaczona potrzebą przywrócenia oryginalnego sens utworu, jednak Polskie Towarzystwo Historyczne nie uważało tego za stosowne. W opinii Towarzystwa, kiedy „Mazurek Dąbrowskiego” stał się naszym hymnem państwowym w 1927 r., miał już obowiązującą obecnie kolejność zwrotek i właśnie ta wersja powinna być punktem odniesienia.
Chociaż nie wiemy, które z tych kwestii zamierza podjąć resort Hanny Wróblewskiej, to jego rzecznik nie ukrywa, że zamierza wykorzystać projekt z czasów rządu PiS. – Projekt ustawy o symbolach państwowych Rzeczypospolitej, przygotowany w 2021 roku, zakłada uporządkowanie stanu prawnego dotyczącego wykorzystywania przez instytucje państwowe, osoby prawne i fizyczne symboli państwowych RP. Zakłada też wprowadzenie wzorów symboli państwowych zgodnych ze współczesnymi technikami drukarskimi i graficznymi, w tym określenie sposobu ich wykorzystania w internecie – powiedział Piotr Jędrzejowski.
Rzecznik zaznaczył, że projekt rozporządzenia został poddany konsultacjom społecznym i środowiskowym, a nowy zespół ekspercki ma omówić zapytania i opinie, które w trakcie konsultacji się pojawiły. – Zespół ekspercki będzie pracować nad istniejącym projektem ustawy, analizując wszystkie zapisy i zgłoszone uwagi, aby wypracować ostateczny kształt ustawy – wyjaśnił rzecznik resortu.
Zdaniem prof. Marka Adamczewskiego z Uniwersytetu Łódzkiego, to nie pierwsza próba podjęcia tego tematu. – Powołanie obecnego zespołu przywodzi na myśl podobną inicjatywę, którą przed laty na polecenie prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego realizowała Jolanta Szymanek-Deresz, szefowa jego kancelarii. W marcu 2004 roku powstał zespół do opracowania projektu ustawy o symbolach państwowych Rzeczypospolitej, złożony wyłącznie z badaczy i znawców różnych zagadnień polskiej heraldyki państwowej. Wspierali ich legislatorzy z Kancelarii Prezydenta. Przygotowany został wtedy projekt ustawy dobry w zakresie treści i formy – powiedział profesor. Wtedy jednak, ze względu na zbliżający się koniec prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego, projekt trafił do szuflady.
Źródło: rp.pl
AF
