„Papież Leon XIV gani sceptyków klimatycznych, doceniając ekologiczne dziedzictwo Franciszka” – pisze Nicole Winfield na portalu „Crux”, odnosząc się do przemówienia i udziału papieża Leona XIV w wydarzeniu zorganizowanym w Watykanie w dziesiątą rocznicę publikacji encykliki środowiskowej papieża Franciszka: „Laudato si’”.
W środę, 1 października papież uczestniczył w międzynarodowej konferencji pt. „Budowanie nadziei na sprawiedliwość klimatyczną” (Raising Hope), którą zorganizowano w Castel Gandolfo.
W przekazie agencji Associated Press, który przywołał portal „Crux” zaakcentowano kwestię krytyki „sceptyków klimatycznych” „wyśmiewających tych, którzy mówią o globalnym ociepleniu”, sugerując, że obecny papież „mocno przychyla się do ekologicznego dziedzictwa papieża Franciszka, uznając je za swoje”.
Wesprzyj nas już teraz!
Leon przewodniczył obchodom 10. rocznicy opublikowania encykliki Franciszka, „Laudato si’”, w której wzywał on m.in. do „ekologicznego nawrócenia”. Wraz z tą publikacją powołano do życia Ruch Laudato si’” i „Platformę działania”. Wszczęto niezliczoną liczbę inicjatyw wspierających polityków i lobbystów klimatycznych domagających się szybkiej transformacji społeczno-ekonomicznej, zgodnej z ideologią zrównoważonego rozwoju. Apelowano i organizowano pielgrzymki przy okazji szczytów klimatycznych COP, wzywając do szybkiego pozbywania się paliw kopalnych, instalowano w klasztorach i innych budynkach kościelnych panele fotowoltaiczne i propagowano „zrównoważone rolnictwo”, „zrównoważoną edukację”, lansując ekonomię pączka, inkluzję, braterstwo ludzkie i tym podobne.
Encyklika przekonywała, że walka ze „zmianami klimatu” to pilny i egzystencjalny problem moralny. Dlatego wskazywała, że ludzie powinni drastycznie ograniczyć konsumpcję, by nie szkodzić planecie i lepiej troszczyć się o stworzenie, ubogich, migrantów i ludy tubylcze, doceniając ich rdzenne kulty.
Tym razem papież Leon miał powiedzieć około 1000 przedstawicielom grup ekologicznych i rdzennej ludności, że muszą naciskać na rządy krajowe, aby opracowały surowsze standardy w celu złagodzenia już wyrządzonych szkód środowisku naturalnemu. Wyraził także nadzieję, że zbliżająca się konferencja klimatyczna ONZ (COP 30) w Brazylii „wysłucha wołania Ziemi i wołania ubogich”. To określenie teologów wyzwolenia, którzy przemianowali się na ekologów wyzwolenia.
Agencja AP podkreśla, że przemówienie papieża pojawiło się zaledwie kilka dni po tym, jak prezydent USA Donald Trump zganił na forum ONZ politykę klimatyczną i „oszustwo” związane z „globalnym ociepleniem”.
Leon przywołał adhortację apostolską Franciszka „Laudate Deum”, opublikowaną w 2023 roku, w której papież wezwał światowych przywódców przed konferencją ONZ do przyjęcia bardziej ambitnych celów i zobowiązań przyspieszających dekarbonizację świata (pozbywanie się węgla, ropy i gazu).
Pierwszy amerykański papież podziękował aktorowi, a dziś aktywiście klimatycznemu Arnoldowi Schwarzeneggerowi oraz Marinie Silvie, brazylijskiej minister środowiska i zmian klimatycznych za ich zaangażowanie oraz pracę na rzecz zmiany.
Podziękował organizatorom, prelegentom, uczestnikom i wszystkim, którzy przyczynili się do zorganizowania konferencji „Raising Hope”, w szczególności Ruchowi Laudato si’, chwaląc go „za rozpowszechnianie i wdrażanie przesłania papieża Franciszka”.
Leon XIV wskazał, że pierwsza ekologiczna encyklika Franciszka stała się „wielką inspiracją dla Kościoła katolickiego i wielu ludzi dobrej woli”. – Stała się źródłem dialogu i dała początek grupom refleksji, programom akademickim w szkołach i na uniwersytetach oraz różnego rodzaju partnerstwom i projektom na wszystkich kontynentach. Wiele diecezji i instytutów zakonnych zostało zainspirowanych do podjęcia działania na rzecz troski o nasz wspólny dom, pomagając po raz kolejny dać pierwszeństwo ubogim i marginalizowanym. Jej wpływ rozciągnął się nawet na szczyty międzynarodowe, dialog ekumeniczny i międzyreligijny, kręgi gospodarcze i biznesowe, a także studia teologiczne i bioetyczne. Wyrażenie „troska o nasz wspólny dom” znalazło się również w przemówieniach akademickich, naukowych i politycznych – zauważył.
Ojciec Święty zaznaczył, że „powszechne zainteresowanie wzbudziły” analiza sytuacji dokonana przez Franciszka, propozycja paradygmatu ekologii integralnej, nieustanne wezwanie do dialogu oraz apel o zajęcie się podstawowymi przyczynami problemów i „zjednoczenie całej rodziny ludzkiej w dążeniu do zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju”.
Papież podziękował za „dar, który odziedziczyliśmy po papieżu Franciszku” i dodał, że „wyzwania zidentyfikowane w encyklice „Laudato si’” są dziś jeszcze bardziej aktualne niż dziesięć lat temu”. – Mają one charakter społeczny i polityczny, ale przede wszystkim duchowy: wzywają do nawrócenia – konstatował.
Odnosząc się do tego, „co należy obecnie uczynić, aby troska o nasz wspólny dom i wsłuchiwanie się w wołanie ziemi i ubogich nie wydawały się jedynie przemijającymi trendami lub nie były postrzegane i odczuwane jako kwestie dzielące”, Leon przypomniał adhortację apostolską „Laudate Deum” sprzed dwóch lat, która zauważyła, że nie brakowało osób usiłujących lekceważyć coraz bardziej widoczne oznaki zmian klimatycznych, ośmieszyć tych, którzy mówią o globalnym ociepleniu a nawet obwiniać ubogich za to, co dotyka ich najbardziej.
Wskazał dalej, że nie wystarczy szerzyć przesłania encykliki, ale „obecnie ważniejszy niż kiedykolwiek jest powrót do serca”. – W Piśmie Świętym serce jest nie tylko ośrodkiem uczuć i emocji, ale także miejscem wolności. Chociaż serce obejmuje rozum, to jednak go przekracza i przemienia, wywierając wpływ na wszystkie aspekty osoby i jej podstawowe relacje oraz integrując je. Serce jest miejscem, w którym rzeczywistość zewnętrzna ma największy wpływ, gdzie odbywa się najgłębsze poszukiwanie, gdzie odkrywane są najbardziej autentyczne pragnienia, gdzie znajduje się ostateczna tożsamość człowieka i gdzie wykuwane są decyzje. Tylko poprzez powrót do serca może nastąpić prawdziwe nawrócenie ekologiczne. Musimy przejść od gromadzenia danych do troski; od dyskursu środowiskowego do nawrócenia ekologicznego, które przekształca zarówno osobisty, jak i wspólnotowy styl życia. Dla wierzących nawrócenie to nie różni się niczym od nawrócenia, które kieruje nas ku żywemu Bogu. Nie możemy kochać Boga, którego nie widzimy, gardząc jednocześnie Jego stworzeniami. Nie możemy też nazywać się uczniami Jezusa Chrystusa, nie podzielając Jego spojrzenia na stworzenie i troski o wszystko, co kruche i zranione – wyjaśnił Leon XIV.
Papież zaapelował o to, aby wierni byli nosicielami nadziei i jak opisał to jego poprzednik odnosząc się do św. Franciszka z Asyżu: „żyć z prostotą i we wspaniałej harmonii z Bogiem, z innymi ludźmi, z naturą i z samym sobą”. – Dostrzegamy w nim, do jakiego stopnia nierozerwalnie są połączone troska o naturę, sprawiedliwość wobec biednych, zaangażowanie społeczne i pokój wewnętrzny. Niech każdy z nas wzrasta w tych czterech relacjach – z Bogiem, z innymi, z naturą i z samym sobą – poprzez nieustanną postawę nawrócenia. Ekologia integralna rozwija się dzięki wszystkim tym relacjom. Poprzez nasze zaangażowanie w nie możemy wzrastać w nadziei, realizując interdyscyplinarne podejście Laudato si’ i wypływające z niej wezwanie do jedności i współpracy – podkreślił Leon, wzywając do „jedności wokół ekologii integralnej i o pokój!”.
Pragnie – za Franciszkiem – by ludzie, poza podejmowaniem wysiłków indywidualnych, zaangażowali się w politykę krajową i międzynarodową, o co apelował Franciszek w adhortacji „Laudate Deum”. – Wszyscy członkowie społeczeństwa, poprzez organizacje pozarządowe i grupy aktywistów powinni wywierać presję na rządy, aby opracowały i wdrożyły bardziej rygorystyczne przepisy, procedury i kontrole. Obywatele muszą odgrywać aktywną rolę w podejmowaniu decyzji politycznych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. Tylko wtedy możliwe będzie złagodzenie szkód wyrządzonych środowisku naturalnemu. Lokalne ustawodawstwo będzie również skuteczniejsze, jeśli sąsiednie społeczności będą wspierać tę samą politykę środowiskową – sugerował papież.
– Ufam, że podczas zbliżających się międzynarodowych szczytów Organizacji Narodów Zjednoczonych – Konferencji w Sprawie Zmian Klimatu w 2025 r. (COP 30), 53. Sesji Plenarnej Komitetu ds. Bezpieczeństwa Żywnościowego oraz Konferencji w Sprawie Wody w 2026 r. – wysłuchane zostaną wołanie Ziemi oraz wołanie ubogich, rodzin, ludów tubylczych, przymusowych migrantów i wierzących na całym świecie. Jednocześnie zachęcam wszystkich, zwłaszcza ludzi młodych, rodziców oraz osoby pracujące w lokalnych i krajowych administracjach i instytucjach, do podjęcia wysiłków na rzecz znalezienia rozwiązań dla dzisiejszych „wyzwań kulturowych, duchowych i edukacyjnych”, zawsze wytrwale dążąc do wspólnego dobra. Nie ma miejsca na obojętność ani rezygnację – powiedział.
Apelując o aktywizm klimatyczny, papież Leon XIV zakończył pytaniem, „które dotyczy każdego z nas”. – Bóg zapyta nas, czy pielęgnowaliśmy i dbaliśmy o świat, który stworzył (por. Rdz 2, 15), dla dobra wszystkich i przyszłych pokoleń, oraz czy troszczyliśmy się o naszych braci i siostry (por. Rdz 4, 9; J 13, 34). Jaka będzie nasza odpowiedź?– pytał retorycznie.
Papież Leon XIV we wrześniu błogosławił watykańskiemu planowi przekształcenia pola uprawnego na północ od Rzymu w ogromną farmę słoneczną, dzięki której Watykan ma być pierwszym na świecie państwem neutralnym pod względem emisji dwutlenku węgla. Pobłogosławił również utworzenie farmy rolnej. Tym razem, przemawiając ze sceny ozdobionej gobelinem z bujnej zieleni i bryłą lodowca z Grenlandii, słuchał rdzennych pieśni i komentarzy innych mówców, wśród których był poza Mariną Silvą i Schwarzeneggerem, przewodniczący zarządu Ruchu Laudato Si’ Yeb Sano.
Dzień wcześniej w Watykanie amerykański aktor wzywał katolików i ludzi innych wyznań, aby pomogli w „położeniu kresu zanieczyszczeniom” pochodzących z paliw kopalnych, które mają napędzać „zmiany klimatu” i szkodzić zdrowiu.
Te i inne działania Leona XIV – zdaniem franciszkanina o. Michaela Perry, dyrektora Centrum Ekologii Integralnej Laudato si’ w Siena College w Nowym Jorku – świadczą o tym, że zamierza on „podtrzymywać wizję Franciszka dotyczącą ekologicznego nawrócenia i działań na rzecz środowiska”. Ma to być „zgodne z naszą wiarą”, „zgodne z tym, kim twierdzimy, że jesteśmy jako katolicy”.
Przemówienie Leona XIV oficjalnie otworzyło konferencję rocznicową Laudato si’ w Castel Gandolfo w letniej rezydencji papieży nad jeziorem, położonej na wzgórzach pod Rzymem.
Konferencja zatytułowana „Budowanie nadziei na sprawiedliwość klimatyczną” jest organizowana przez Ruch Laudato si’, globalną sieć organizacji katolickich, które pracują nad realizacją przesłania encykliki. Wśród organizacji wspierających znajduje się: Watykańska Dykasteria ds. Integralnego Rozwoju Człowieka, Caritas Internationalis, Międzynarodowa Unia Przełożonych Generalnych, amerykańskie Katolickie Porozumienie Klimatyczne oraz liczne katolickie organizacje pomocowe i rozwojowe.
Trzydniowa konferencja ma na celu uczczenie i ocenę „dekady zrównoważonych działań i duchowości ekologicznej”, zainspirowanych przez Franciszka i jego encyklikę. Ma ona w jeszcze większym stopniu zmobilizować ludzi wierzących do działań pro klimatycznych.
Dyrektor Ruchu Laudato si’ powiedział w przemówieniu otwierającym: „To była długa droga, ale jesteśmy dopiero na początku”. W związku z ponownym wycofaniem się USA z porozumienia paryskiego, pierwszego międzynarodowego porozumienia zobowiązującego wszystkie państwa – w tym Stolicę Apostolską – do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, w celu ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 stopnia Celsjusza (2,7 stopnia Fahrenheita) i z powodu spowolnienia pozbywania się gospodarki opartej na paliwach kopalnych, lobbyści klimatyczni naciskają na Kościół katolicki i inne grupy wyznaniowe, aby zaktywizowały wiernych, by wymusili na swoich rządach drastyczną politykę klimatyczną.
Przez cały dzień 1 października Festiwal Laudato si’ prezentował liczne inicjatywy, takie jak projekty Borgo Laudato si’ w Castel Gandolfo i Terra Laudato si’ w Asyżu, a także watykańską Platformę Działań Laudato si’. Dalsze dyskusje na temat wpływu Laudato si’ miały być kontynuowane w kolejnych dniach. Przemówienie inauguracyjne mieli wygłosić kardynał Jaime Spengler, przewodniczący Konferencji Episkopatu Brazylii i Rady Episkopatu Ameryki Łacińskiej (CELAM) oraz czołowa klimatolożka i ewangeliczka Katharine Hayhoe, aktywista klimatyczny i pisarz Bill McKibben, sekretarz generalny Caritas Alistair Dutton, przywódczyni rdzennej ludności Patricia Gualinga, a także Kumi Naidoo, przewodniczący Traktatu o Nierozprzestrzenianiu Paliw Kopalnych.
Kilka dyskusji i prezentacji koncentruje się na zbliżającym się szczycie klimatycznym ONZ, znanym jako COP 30, który odbędzie się w listopadzie w Belém w Brazylii. Przywódcy Kościoła w drugim najludniejszym kraju katolickim na świecie od ponad roku przygotowują się do tego, jak mogliby wykorzystać znaczący i bardziej donośny głos wiary w międzynarodowych negocjacjach klimatycznych.
Silva, brazylijska minister środowiska, która kieruje przeglądem wkładów państw dotyczących redukcji emisji podczas COP 30, zaprosiła do udziału w różnych inicjatywach na marginesie szczytu działaczy katolickich, aby wykorzystać autorytet moralny Kościoła i Jego Świątobliwości, Papieża Leona XIV do wymuszenia bardziej ambitnych zobowiązań klimatycznych państw.
– Mamy już rozwiązania techniczne. Brakuje etycznego zaangażowania w wykorzystanie tej wiedzy i narzędzi do walki ze zmianami klimatu, walki z nierównościami i budowania dostatniego, sprawiedliwego i zrównoważonego świata. To niespójne: mówimy, że kochamy Stwórcę, a niszczymy stworzenie. Encyklika Laudato si’ wzywa nas do takiej integracji – mówiła podczas wydarzenia z udziałem papieża.
Źródło: ncronline.org, ekai.pl, cruxnow.com
AS
