Portal Crux Now, podsumowując dziesięcioletni pontyfikat papieża Franciszka, zwraca uwagę na kilka kwestii szczególnie istotnych dla obecnego Następcy św. Piotra w Rzymie. Wśród nich wymienione zostały: skoncentrowanie na biednych, sprawy klimatu i środowiska, synodalności, ekonomii i „duszpasterskiego nawrócenia”. Mają one pozwolić „otworzyć się” Kościołowi na świat i potrzeby ludu.
Argentyński duchowny kilka dni po wyborze na papieża 13 marca 2013 r. wspominał, że przyjaciel, nieżyjący już brazylijski kardynał Claudio Hummes, który siedział obok niego na konklawe szepnął tuż po wyborze: „Nie zapomnij o biednych”. To miało być inspiracją nowo wybranego Następcy św. Piotra do wybrania imienia Franciszek, na cześć „biedaczyny z Asyżu”.
– Och, jak bardzo chciałbym ubogiego Kościoła dla ubogich – mówił wówczas nowy papież, który zmienił styl papiestwa (decyzja o zapłacie za rachunki za hotel, poruszanie się Fiatem, uprzywilejowanie migrantów, kobiet, więźniów, osób umysłowo chorych, ciągłe podkreślanie „ducha ubóstwa” itp.
Wesprzyj nas już teraz!
„Jako człowiek, który, gdy był arcybiskupem Buenos Aires regularnie jeździł metrem i spacerował ulicami villas miserias, konsekwentnie traktował priorytetowo tych na marginesie, przede wszystkim poprzez swoje orędownictwo na rzecz migrantów i uchodźców” – zauważa Crux Now.
Franciszek zapowiedział na początku swojego pontyfikatu, że będzie odwiedzał te kraje, których żaden inny papież nie odwiedził, ponieważ wydawały mu się za małe i niegodne wizyty. Udał się więc do Bośni i i Hercegowiny, Albanii, Macedonii, Bułgarii, Gruzji, Azerbejdżanu, Mjanmy czy Bangladeszu, gdzie spotykał się z więźniami, migrantami, ofiarami nadużyć, dziećmi ulic na Filipinach, prześladowanymi chrześcijanami w Iraku, ofiarami wojny w Demokratycznej Republice Konga i Sudanie Południowym.
Do Watykanu zapraszał biednych. Prosił także o pozwolenie na przyjmowanie sakramentów przez osoby niepełnosprawne psychicznie. Podczas Jubileuszu Miłosierdzia 2015-2016 w każdy piątek odwiedzał chorych i ubogich.
W 2018 r. zgodnie z „opcją preferencyjną na rzecz ubogich” Franciszek wyniósł swojego jałmużnika Konrada Krajewskiego do godności kardynalskiej.
Drugim ważnym zagadnieniem dla Franciszka były klimat i środowisko. Papież wskazywał, że to z powodu „zmian klimatycznych” przybywa migrantów. W 2015 r. opublikował pierwszą encyklikę „środowiskową” Laudato si, w której potępił konsumpcjonizm, „nieodpowiedzialne modele rozwoju” i ostrzegał przed niebezpieczeństwami „globalnego ocieplenia”. Wzywał świat do natychmiastowego działania.
Wspierał światowe szczyty klimatyczne (spotkania COP). W listopadzie 2021 r. planował wziąć udział w szczycie klimatycznym ONZ COP26 w Glasgow, ale ostatecznie nie mógł pojechać z powodu operacji jelita grubego.
Na kwestiach środowiska i klimatu skupił się także Synod Biskupów zwołany przez Franciszka w 2019 r., a poświęcony Amazonii. Franciszek przyjął na audiencji młodą aktywistkę klimatyczną Gretę Thunberg, chwaląc młodzieżowe „strajki klimatyczne”. Mówił także, że tzw. „pandemia COVID-19” była spowodowana w dużej mierze nieodpowiedzialnymi nawykami środowiskowymi i wzywał do „sprawiedliwej dystrybucji szczepionek”.
Apelował o zaprzestanie eksploatacji surowców naturalnych. Podczas styczniowej wizyty w Demokratycznej Republice Konga i Sudanie Południowym oskarżył przemysł wydobywczy i bogate korporacje o „gwałcenie” ziemi, zagarnianie całego bogactwa dla siebie i przyczynianie się do ubożenie biednych.
Trzecią istotną kwestią dla Franciszka jest synodalność – „modne słowo w jego pontyfikacie, które, choć dla wielu wciąż trudne do zdefiniowania, obejmuje wizję kościoła globalnego i stało się jednym z najważniejszych współczesnych aspektów tego papiestwa” – podkreśla amerykański portal.
Synodalność ma oznaczać „pewien rodzaj kolegialnej i szczerej wymiany, w ramach której wspólnie podejmuje się decyzje”. Obecnie rozumie się ją jako „styl zarządzania oparty na współpracy i konsultacjach, w którym wszyscy członkowie, duchowni i świeccy uczestniczą w podejmowaniu decyzji dotyczących życia i misji Kościoła”.
Głośno o tym określeniu zrobiło się podczas papieskiego Synodu Biskupów poświęconego młodzieży w 2018 roku. Obecnie synodalność jest głównym tematem refleksji czteroletniego, wieloetapowego procesu konsultacji w Kościele katolickim, który rozwija się w ramach Synodu Biskupów na temat synodalności.
Proces synodalny rozpoczął się w 2021 r. od lokalnych, diecezjalnych konsultacji ze świeckimi w parafiach, a zakończy się dwoma zgromadzeniami biskupów w Rzymie – jedno odbędzie się w październiku tego roku, a następne, ostatnie spotkanie zaplanowano na październik 2024 r.
Celem jest uczynienie Kościoła bardziej otwartym, przyjaznym i inkluzywnym, w którym każdy ma głos, jest słyszany i gdzie „nikt nie czuje się pominięty i gdzie decyzje nie są wydawane z góry w drodze dekretu, ale raczej w porozumieniu z ludem”.
Jak zaznacza Crux Now – „w efekcie synodalność obejmuje kilka głównych priorytetów papieża, od wykorzenienia klerykalizmu po wzmocnienie pozycji świeckich i młodzieży oraz zapewnienie kobietom większej roli w Kościele, zwłaszcza jeśli chodzi o przywództwo i podejmowanie decyzji”.
Synodalność ma być „naturalną trajektorią realizacji wizji Soboru Watykańskiego II, zapewniającą, że Kościół jest otwarty, integracyjny, a przede wszystkim czerpie wskazówki od ludzi”.
Kolejnym zagadnieniem, które w sposób szczególny nurtuje papieża to ekonomia. Franciszek konsekwentnie krytykuje wolnorynkową gospodarkę i wzywa do wprowadzenia bardziej „sprawiedliwego systemu globalnego”, który ma koncentrować się mniej na zysku, a bardziej na sprawiedliwym podziale dóbr dla dobra wspólnego, ze szczególnym naciskiem na korzyści dla biednych.
Franciszek w licznych przemówieniach i dokumentach wzywa do reformy globalnego systemu i głębokich reform społecznych, by urzeczywistnić zrównoważony rozwój, „gospodarkę społeczną”, która nakierowana jest mniej na dochody, a bardziej na inwestowanie w ludzi i walczy z korupcją.
W encyklice Fratelli Tutti z 2020 r. Franciszek krytykował populizm, liberalizm i wolnorynkową gospodarkę. Apelował o priorytetowe traktowanie osób najbardziej bezbronnych, w tym migrantów i uchodźców.
Następca św. Piotra zainicjował wydarzenie zwane „Ekonomią Franciszka”, które odbyło się w Asyżu w 2022 r. z udziałem młodych ekonomistów i twórców zmian z całego świata. Mają oni wypracować zasady przejścia do „bardziej pokojowej i sprawiedliwej gospodarki, stawiając na pierwszym miejscu ubogich i środowisko”.
Uczestnicy spotkania – pierwotnie zaplanowanego na 2020 r., ale z powodu tzw. pandemii koronawirusa przełożonego na 2022 r. – zawarli pakt z Franciszkiem, nakreślając wizję ekonomii „pokoju, a nie wojny”. Franciszek podejmuje starania w celu „nawrócenia światowego systemu gospodarczego”.
Innym ważnym zagadnieniem jest „nawrócenie duszpasterskie”. Chodzi o to, aby Kościół otworzył się na potrzeby ludzi, by „przestał być zamknięty w sobie”. Franciszek chce „Kościoła, który wychodzi na paeryferie”, jest w kontakcie z ludźmi i ich potrzebami. Nie powinien zajmować się „błahymi wewnętrznymi debatami”.
Ma być „szpitalem polowym dla chorych”, a nie „ekskluzywnym klubem” dla elit, przestrzegających wszystkich zasad i akceptujących każdą doktrynę.
„To pragnienie duszpasterskiego nawrócenia widać w jego długich, szczerych corocznych przemówieniach do członków Kurii Rzymskiej”, podczas których diagnozował „choroby”, na które cierpi Kościół, oferując własne środki zaradcze, zawsze podkreślając potrzebę nawrócenia – sugeruje Crux Now.
Papież ma się opowiadać za zmianami w Kolegium Kardynalskim, by przestało ono być elitarne. Ma się ono stać bardziej zróżnicowane i skoncentrowane na ewangelizacji.
Wyrazem jego dążeń jest pierwsza adhortacja apostolska z 2013 r., Evangelii gaudium, czy ubiegłoroczny dokument reformujący Kurię Rzymską – Praedicate evangelium, umożliwiający świeckim pełnienie bardziej znaczących ról przywódczych.
Papież chce, by Kościół stał się bardziej miłosierny, nie koncentrował się na debatach teologicznych, lecz na docieraniu do poranionych i cierpiących.
W Jubileusz Miłosierdzia pozwolił wszystkim kapłanom odpuszczać grzech aborcji i poszerzył dostęp do odpustów. W adhortacji Amoris laetitia z 2016 r., opublikowanej po Synodzie Biskupów poświęconym rodzinie w latach 2014 i 2015 r., stworzył „furtkę”, by umożliwić rozwodnikom żyjących w ponownych związkach na przyjmowanie Komunii świętej. Ułatwił proces stwierdzania nieważności małżeństwa.
„Papież Franciszek ostatecznie postrzega jako swoje zadanie gruntowną przebudowę Kościoła, dalsze otwieranie go na świat i uczynienie z miłosierdzia oraz ewangelizacji siły napędowej wszystkich działań, zasadniczo wprowadzając w życie wizję Soboru Watykańskiego II” – czytamy na portalu.
Kluczem do tego jest „nawrócenie duszpasterskie”. Najprawdopodobniej pozostanie ono jednym z głównych priorytetów papieża do końca jego pontyfikatu…
Źródło: cruxnow.com
AS
