27 grudnia przypada 103. rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego – zwycięskiego zrywu niepodległościowego Polaków, który doprowadził do wyzwolenia spod władzy niemieckiej niemal całej Wielkopolski. W tym roku po raz pierwszy wydarzenie to jest obchodzone jako święto państwowe: Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.
Powstanie Wielkopolskie wybuchło niedługo po zakończeniu I wojny światowej. Polacy wystąpili zbrojnie przeciwko państwu niemieckiemu. Domagali się powrotu ziem zaboru pruskiego do Polski, która w tym czasie umacniała swą niepodległość. Zryw zakończył się zwycięstwem. Dzięki niemu Wielkopolanie zyskali wolność, a ziemie stanowiące kolebkę naszej państwowości wróciły do macierzy.
Insurekcja była ostateczną reakcją Polaków na demonstracje Niemców sprzeciwiających się wizycie w Poznaniu polskiego pianisty i działacza niepodległościowego Ignacego Jana Paderewskiego. 25 grudnia przybył on do Gdańska na pokładzie brytyjskiego krążownika „Concord”.
Wesprzyj nas już teraz!
Następnego dnia przyjechał do Poznania, co wywołało wielką patriotyczną manifestację. Z entuzjazmem spotkało się przemówienie Paderewskiego z balkonu hotelu Bazar.
Była to iskra, która przyspieszyła wybuch planowanego na styczeń zrywu niepodległościowego. Powstanie wybuchło następnego dnia wieczorem. Jeszcze tego samego dnia polska Straż Ludowa przejęła prezydium policji, dworzec a także kilka magistratów w innych miastach.
Dzień później Polacy opanowali Cytadelę, arsenał, fort Grolmann i siedzibę miejscowego dowództwa Reichswehry. Do końca roku wyzwolono większość ośrodków lokalnych na prowincji.
Działania powstańcze objęły teren liczący około 25 tys. km kwadratowych, na którym żyło prawie 2 mln ludności. W szczytowym momencie walk armia powstańcza liczyła 72 tys. dobrze wyposażonych żołnierzy.
Dowódcami zrywu byli – generał Stanisław Taczak, mianowany w dniu wybuchu powstania majorem, a od 16 stycznia 1919 r. – generał Józef Dowbor-Muśnicki.
Źródło: tvp.info
TK
