Czeski Senat zakwestionował decyzję tamtejszej Izby Poselskiej odrzucając rządowy wniosek dotyczący zwrotu majątków kościelnych. Senatorowie uznali, że ustawa ta byłaby ogromnym obciążeniem dla budżetu. Wniosek rządu Petra Neczasa nie przeszedł za sprawą deputowanych lewicy. Za jego odrzuceniem głosowało 43 z 81 senatorów.
Senatorzy z opozycyjnej Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej argumentowali, że zwrot majątków byłby „niebezpiecznym precedensem podważającym obowiązujące do dziś, powojenne dekrety prezydenta Benesza, które, stosując zasadę odpowiedzialności zbiorowej, wywłaszczyły sudeckich Niemców i inne grupy narodowościowe”.
Wesprzyj nas już teraz!
– Rozumiemy, że państwo powinno złagodzić krzywdy wyrządzone kościołom. Jednak wniosek rządu jest nieprofesjonalny – stwierdził Jan Hajda, przewodniczący senackiej komisji ds. gospodarki narodowej.
Senatorzy odrzucili argumentację minister kultury Aleny Hanakovej, która ostrzegła, że Sąd Konstytucyjny potwierdził roszczenia związków wyznaniowych, które mogą domagać się restytucji na drodze sądowej.
Wniosek wróci teraz do Izby Poselskiej, ale jego ponowne przegłosowanie będzie wymagało poparcia aż 101 deputowanych w 200-osobowej izbie. 14 lipca wniosek centroprawicowego rządu Petra Neczasa przeszedł w niższej izbie parlamentu 93 głosami przy 89 głosach sprzeciwu.
Sprawa zwrotu majątków budzi w Czechach coraz większe emocje. 8 sierpnia 40 czołowych czeskich artystów zaapelowało do polityków, aby „uszanowali decyzję Izby Poselskiej”.
„Zadośćuczynienie nie powinno być bronią ideologiczną w rozgrywkach politycznych. Pamiętajmy o ogromnej roli, jaką odgrywał Kościół w kształtowaniu naszej państwowości” – przypomnieli sygnatariusze listu.
Z prośbą o zatwierdzenie ustawy zwrócił się także do senatorów prymas Czech, kardynał Dominik Duka.
14 lipca bieżącego roku deputowani Izby Poselskiej zaakceptowali decyzję rządu, że państwo zwróci Kościołowi i innym wyznaniom chrześcijańskim oraz gminom żydowskim zagrabiony i znacjonalizowany przez komunistów majątek szacowany na 3 mld euro oraz wypłaci odszkodowania w wysokości 2,5 mld euro. Chodzi o 2,5 tys. budynków, 175 tys. hektarów lasów i 25 tys. hektarów ziemi. Państwo, wedle ustawy, miałoby zwrócić 56 proc. majątku, zaś przez następnych 30 lat płacić odszkodowanie za majątek, którego nie da się odzyskać, pod warunkiem przedstawienia wiarygodnych dokumentów, iż był on własnością danego wyznania.
Rząd Petra Neczasa zawarł porozumienie z Kościołem Katolickim i innymi wyznaniami, aby naprawić krzywdy reżimu totalitarnego.
Piotr Toboła
