Czy Pan Jezus w trakcie Ostatniej Wieczerzy udzielił Komunii Świętej Judaszowi? To jedno z tych zagadnień, dla których ważne jest zestawienie relacji wszystkich czterech Ewangelistów. Spójrzmy, co nam przekazali.
Ewangelista Jan jako jedyny nie opisuje ustanowienia Eucharystii. Nie dowiemy się więc z samej Ewangelii według świętego Jana, czy Pan Jezus udzielił Judaszowi Komunii Świętej, czy też nie. Istotna jest jednak dla nas jedna jego uwaga.
Wiemy, w jaki sposób Pan Jezus ujawnił tożsamość zdrajcy: na pytanie Umiłowanego Ucznia: „Panie, kto to jest?” (J 13, 25), odpowiedział: „To ten, dla którego umaczam kawałek [chleba], i podam mu” (w. 26). Następnie Mistrz podaje kawałek chleba Judaszowi. W tym momencie Jan już wie, kto wyda Pana Jezusa – nie wiedzą tego jednak jeszcze pozostali Apostołowie.
Wesprzyj nas już teraz!
Jan pisze, że po spożyciu kawałka chleba – a więc po ujawnieniu – Judasz „zaraz wyszedł” (J 13, 30). To kluczowa informacja, która jednak nas nie zaskakuje – trudno wszakże wyobrazić sobie, by Apostołowie (w tym porywczy Piotr) wspólnie ucztowali z tym, o którego planowanej zdradzie już by wiedzieli.
Spójrzmy teraz na opis ustanowienia Eucharystii przekazany nam przez świętego Marka. Tam zapowiedź zdrady (14, 17 – 18) i ujawnienie zdrajcy (w. 20) następują przed ustanowieniem Eucharystii (14, 22 – 24). Skoro więc – co wiemy z opisu Janowego – Judasz wyszedł z Wieczernika zaraz po ujawnieniu go, Komunii Świętej z rąk Pana przyjąć nie mógł.
Opis Mateuszowy (26, 20 – 30) jest praktycznie identyczny – prowadzi on nas do tego samego wniosku.
Pozostaje jeszcze jedna kwestia, odrobinę problematyczna – otóż opis Łukasza jest nieco inny: ustanowienie Eucharystii (22, 19 – 20) następuje w nim tuż przed słowami Pana Jezusa o zdradzie (22, 21 – 22). Jak pogodzić to z opisami Marka i Mateusza? Nie jest to bardzo trudne.
Łatwo spostrzec, że Łukasz nie przedstawia wydarzeń z Wieczernika ściśle chronologicznie – widzimy to choćby po tym, że opis konsekracji wina „po wieczerzy” (w. 20), następuje w jego relacji bezpośrednio po opisie konsekracji chleba (w. 19). Skoro następnie Ewangelista pisze o ujawnieniu Judasza, co – jak wiemy – dokonało się jeszcze w trakcie wieczerzy, to widzimy dobrze, że pospieszny byłby wniosek, jakoby Judasz przyjął Komunię Świętą pod obiema postaciami.
Czy dziwi nas brak ścisłej chronologii w opisie Łukasza? Absolutnie nie – nie jest on w Ewangeliach niczym dziwnym (choćby z tego powodu, że niekiedy Ewangeliści grupowali mowy Pana Jezusa tematycznie). Także my sami, gdy opisujemy różne wydarzenia, nie zawsze zachowujemy w opisach ścisłą chronologię. Nieraz, na przykład, relacja z wydarzenia będzie bardziej zrozumiała, gdy od razu na początku zostaną w niej wymienione kluczowe fakty, nawet jeśli nie wydarzyły się one bezpośrednio po sobie.
Ujawnienie zdrajcy w opisie Łukasza rozpoczynają słowa: „Lecz oto ręka mojego zdrajcy jest ze Mną na stole” (w. 20). Skoro Judasz został ujawniony w trakcie wieczerzy, słowa te nie mogą być kontynuacją słów Pana Jezusa z w. 19 – konsekracja wina miała bowiem miejsce „po wieczerzy”. Ewidentnie więc są one kontynuacją wersetu 18 – jeszcze sprzed konsekracji chleba. Tym samym opis Łukasza zgadza się z opisami Mateusza i Marka.
Tak więc na pytanie „Czy Pan Jezus udzielił Komunii Świętej Judaszowi?” należy udzielić odpowiedzi przeczącej. A jeśli ktoś nie byłby przekonany analizą meandrów relacji Łukasza, powinien przyznać przynajmniej, że „Komunia Święta przyjęta przez Judasza” jest co najwyżej bardzo wątpliwą hipotezą…
Ks. Piotr Piekart
