Postać świętego Franciszka z Asyżu padła ofiarą wyjątkowo perfidnej manipulacji. Stąd też wyjątkowo cieszy nas wyróżnienie książki demaskującej mity na temat Ojca Serafickiego w ramach Nagrody Feniks 2017 przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich. Publikujemy rozmowę z Guido Vignellim, autorem nagrodzonej książki.
Jakie główne nieprawdy funkcjonują dziś w przestrzeni publicznej gdy mówimy o świętym Franciszku?
Wesprzyj nas już teraz!
Niestety na świecie funkcjonuje bardzo wiele nieprawdy na ten temat. Święty Franciszek jest przedstawiany na przykład jako pauperysta albo jako ekolog czy pacyfista. Próbowano nawet pokazywać św. Franciszka jako przyjaciela islamu albo co najmniej jako kogoś, kto prowadzi swobodny dialog z islamem. Tego typu obrazy są oczywiście skutecznym narzędziem aktualnej propagandy na temat św. Franciszka i franciszkanizmu, ale są one nieprawdziwe i żeby się o tym przekonać, wystarczy sięgnąć do wczesnych źródeł franciszkańskich. Wtedy zobaczymy, że te fałszywe obrazy są jedynie próbą narzucenia naszych współczesnych oczekiwań na rzeczywistość historyczną św. Franciszka. Doświadczamy dziś tego problemu, ponieważ nie tylko media, ale całe rzesze badaczy w negatywny sposób przyczyniają się do rozpowszechniania fałszywego wizerunku św. Franciszka.
Skąd wzięły się te fałszerstwa?
Trudno odpowiedzieć na to pytanie w kilku słowach. Te fałszywe przedstawienia św. Franciszka pojawiły się pod koniec XIX w. w środowisku protestanckim, a dokładnie zapoczątkowane zostały w pismach francuskiego pastora kalwinisty, Paula Sabatiera. Niestety wizerunek ten przedostał się później ze świata protestanckiego do modernistycznej inteligencji katolickiej początków XX w., a potem badacze modernistyczni przekazali go dalej, do katolickiej opinii publicznej. Temu przejściu w znaczący sposób przysłużyły się również media. Dzisiaj powszechnie obowiązujący obraz św. Franciszka to ten stworzony przez prasę, telewizję, filmy, musicale, a nawet filmy animowane. Przedstawiają one wizerunek św. Franciszka z jednej strony bardziej zrozumiały, ale jednocześnie przesadnie uproszczony. W tym procesie symplifikacji złożona rzeczywistość, w której żył św. Franciszek, została sprowadzona do pustych frazesów typowych dla mentalności dnia dzisiejszego.
Czego więc nie widzimy?
Ukrywa się przed nami chociażby św. Franciszka dbającego o dogmaty, moralność i sakramenty, a po prostu św. Franciszka przyjacielsko nastawionego do wszystkich. Problem w tym, że taki obraz nie jest zgodny z rzeczywistością, a nawet pozostaje z nią w jawnej sprzeczności.
Czyli chodzi nawet nie tyle o manipulacje i niedopowiedzenia, ale o zwyczajne kłamstwa?
Tak. Przykładowo w wielu filmach ukazywano św. Franciszka jako osobę nie tylko żyjącą w ubóstwie, ale jako osobę niewykształconą i głupią, która przyjmowała do swojego zakonu braci niewykształconych i głupich w jeszcze większym stopniu niż on sam. To próba ukazania nieprawdziwego obrazu św. Franciszka, która dzisiaj jest nadal aktualna, ponieważ wielu ludziom wydaje się, że opinia publiczna zaakceptuje taki uproszczony obraz świętego, ale prawda jest zupełnie inna.
Jak słusznie twierdził wiele lat temu Gilbert K. Chesterton, który jest autorem bardzo dobrej historii życia św. Franciszka: „każda epoka może zostać nawrócona tylko przez tego świętego, który przeciwstawi się jej w najbardziej radykalny sposób”. Co za tym idzie, to fakt, że taki obraz św. Franciszka z pewnością nie byłby w stanie zmienić wieku XIII ani kolejnych, ponieważ byłby to święty zgodny z mentalnością nie tyle swojej epoki, ile dnia dzisiejszego. Ten jeden fakt powinien przekonać nas, że aktualny obraz św. Franciszka nie jest zgodny z prawdą historyczną.
Więcej na temat kłamstw o świętym Franciszku Guido Vignelli powiedział w rozmowie z Łukaszem Karpielem, dostępnej tutaj:
Książka „Święty Franciszek odkłamany” wydana została przez Stowarzyszenie Kultury Chrześcijańskiej im. ks. Piotra Skargi. Została nagrodzona wyróżnieniem przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich „Feniks” w kategorii autor zagraniczny.
