2 listopada Kościół katolicki wspomina wszystkich wiernych zmarłych i modli się o skrócenie mąk dusz pozostających w czyśćcu. Dzień Zaduszny jest wyrazem przekonania o świętych obcowaniu oraz zmartwychwstaniu ciał w dniu ostatecznym.
Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych wywodzi się z pobożnych praktyk klasztornych (post, jałmużna, modlitwa) odprawianych za nieżyjących zakonników. W IX w. Amalary z Metzu zaproponował, by zwyczajem tym objąć także świeckich zmarłych. Jako dzień modlitwy wstawienniczej wskazał 2 listopada, czyli dzień po Wszystkich Świętych.
Ideę Amalarego wcielili w życie mnisi z klasztoru w Cluny pod koniec X w. Z promieniującego blaskiem reformy opactwa kluniackiego praktyka rozpowszechniła się po całym katolickim świecie. Do liturgii rzymskiej Wspomnienie Wszystkich Zmarłych wprowadzono w XIV w. W Polsce pierwsza wzmianka o jego obchodzeniu pochodzi z XII w.
Wesprzyj nas już teraz!
W XV wieku wśród hiszpańskich dominikanów w Walencji i Aragonii rozpowszechnił się zwyczaj odprawiania w tym dniu przez kapłanów trzech Mszy Św. W 1748 r. Ojciec Święty Benedykt XIV rozciągnął tę praktykę na cały Półwysep Iberyjski oraz Amerykę Łacińską. Jego imiennik Benedykt XV dał takie prawo kapłanom na całym świecie.
Dogmat o istnieniu czyśćca Kościół ogłosił na soborze w Lyonie w 1274 r., a potwierdził i wyjaśnił na Soborze Trydenckim (1545-1563) w osobnym dekrecie. Opiera się on na przesłankach zawartych w Piśmie św. oraz Tradycji. Dogmat podkreśla dwie prawdy: istnienie czyśćca jako pośmiertnej kary za grzechy oraz możliwość i potrzebę modlitwy i ofiary w intencji dusz czyśćcowych.
Czyściec jest wyrazem Bożego miłosierdzia. Podczas pobytu w nim oczyszczają się dusze tych, którzy za życia na ziemi nie wydoskonalili się w pełni w miłości do Boga. Przez czyściec przechodzą dusze, które zeszły z tego świata w grzechach powszednich i nie odbyły jeszcze na ziemi całej doczesnej kary za grzechy.
W związku z okresem modlitw za zmarłych można uzyskać odpusty dla nich. W tym celu należy nawiedzić pobożnie cmentarz w dniach 1-8 listopada i pomodlić się za dusze zmarłych, przy zachowaniu stałych warunków odpustu: stanu łaski uświęcającej, przyjętej w danym dniu Komunii Św., wolności od przywiązania do grzechu (nawet lekkiego) i modlitwy w intencjach Ojca Świętego (np. Ojcze nasz i Zdrowaś Mario). W samym dniu 2 listopada – przy zachowaniu tych samych warunków – również można uzyskać odpust za zmarłych związany z nawiedzeniem kościoła lub publicznej kaplicy i odmówieniem w nich modlitwy Ojcze nasz i Wierzę w Boga.
Źródło: Encyklopedia Katolicka, KAI
