Podczas czwartkowej konferencji poprzedzającej Synod Amazoński, jego organizatorzy wskazali, że decyzje uczestników Synodu – prawo głosowania mają także świeccy mężczyźni – odnoszące się do regionu Amazonii będą miały konsekwencje dla całego Kościoła powszechnego. Kluczowe mają być kwestie, ekologii integralnej, walki z ubóstwem i ociepleniem klimatu.
Zgromadzenie Specjalne Synodu Biskupów dla regionu Panamazońskiego rozpocznie się 6 października i potrwa trzy tygodnie. Przewodni temat tego synodu to: „Amazonia: nowe ścieżki dla Kościoła i dla ekologii integralnej”.
Wesprzyj nas już teraz!
W konferencji poprzedzającej spotkanie wzięli udział: kard. Lorenzo Baldisseri, sekretarz generalny Synodu Biskupów, kard. Cláudio Hummes, O.F.M., emerytowany arcybiskup São Paulo, prezes Panamazońskiej Rady Kościelnej (REPAM), generalny sprawozdawca oraz bp Fabio Fabene, podsekretarz Synodu Biskupów.
Kard. Baldisseri zauważył, że chociaż synod dotyczy konkretnego terytorium, to jednak „każdy Synod zawsze odnosi się do Kościoła powszechnego” i w celu podkreślenia synodalności, zwołano „wszystkich prałatów regionu”, a nie tylko jego część.
Na synodzie są także kapłani z innych Kościołów partykularnych oraz regionalnych czy kontynentalnych organów kościelnych, a także szefowie dykasterii Kurii Rzymskiej, którzy posiadają pewne kompetencje w tej dziedzinie. „Ich udział także podkreśla związek między Zgromadzeniem Specjalnym a Kościołem powszechnym” – komentował hierarcha.
W spotkaniu bierze udział 184 ojców synodalnych, z których 136 znalazło się tam „z urzędu”. Spośród nich 113 pochodzi z różnych kościelnych okręgów regionu Amazonii. Jest również 13 szefów dykasterii Kurii Rzymskiej, 15 zakonników wybranych przez Związek Przełożonych Generalnych i 33 członków mianowanych przez papieża Franciszka.
„Uniwersalny wymiar Kościoła wyraża także 33 członków mianowanych przez papieża, którzy pochodzą w szczególności z krajów i obszarów geograficznych, takich jak dorzecze Konga, które mają te same problemy ekologiczne” – dodał Sekretarz Generalny Synodu Biskupów.
W obradach weźmie udział także sześciu delegatów reprezentujących inne Kościoły i wspólnoty religijne obecne na terytorium Amazonii oraz 12 delegatów – ekspertów, to jest osób, które posiadają „wysoki poziom kompetencji naukowych lub jako członkowie organów, które na różne sposoby prowadzą działalność o charakterze humanitarnym i mają na celu ochronę środowiska”.
Oprócz tego jest jeszcze 25 innych „ekspertów” z różnych dziedzin, którzy będą współpracować z głównym sprawozdawcą i specjalnymi sekretarzami odnośnie sugerowanych i poruszanych kwestii na synodzie.
W sesji będzie brało udział również 55 audytorów i 17 przedstawicieli pierwotnych ludów i rdzennych grup etnicznych, w tym 9 kobiet. Łączna liczba kobiet uczestniczących w synodzie wynosi 35.
Zasadniczo celem synodu jest „identyfikacja nowych dróg ewangelizacji tego regionu Ludu Bożego, zwłaszcza ludów tubylczych, często zapomnianych i pozbawionych perspektyw spokojnej przyszłości, także z powodu kryzysu lasów deszczowych Amazonii, płuc o najwyższym znaczeniu dla naszej planety”.
„Dlatego uwaga skupiona jest na misji ewangelizacyjnej Kościoła w Amazonii, z głoszeniem zbawienia z Jezusem Chrystusem w centrum oraz na zagadnieniach ekologicznych, biorąc pod uwagę znaczenie, jakie terytorium Amazonii ma dla całej planety. Jeśli chodzi o ten drugi aspekt, podejście to zaczyna się od wizji ekologii, która nie ogranicza się do rozwiązywania problemów dotyczących wyłącznie środowiska naturalnego, ale wyraźnie szanuje jego wymiar ludzki i społeczny” – mówił kard. Baldisseri.
Przywołując encyklikę „Laudato si” zwrócił uwagę, że ponieważ „wszystko jest połączone” i „działanie człowieka nie odbywa się w „hermetycznie zamkniętych komorach, obrona ziemi, obrona kultur i obrona życia są ze sobą nierozerwalnie związane”.
Z tego powodu „głoszenie Ewangelii nie może ignorować relacji z przyrodą, kulturami i społecznościami, w których ma ono miejsce”. „Mając na uwadze, że jedna z osi tematycznych synodu koncentruje się wokół kwestii ekologicznych, Sekretariat Generalny promuje szereg inicjatyw mających na celu ograniczenie zanieczyszczenia i promocję zrównoważonego rozwoju środowiska, aby w miarę możliwości przyczynić się do ochrony wspólnego domu” – podkreślił hierarcha.
Dodał, że ze względu na ochronę środowiska, przyjęto procedurę, zgodnie z którą rejestracje są przeprowadzane bezpośrednio online, by zaoszczędzić na papierze i poczcie. Maksymalnie ograniczono użycie plastiku. W ich miejsce stosuje się szkło z materiału biodegradowalnego, torby z naturalnego włókna, a papier używany do dystrybucji dokumentów ma największą liczbę certyfikatów dotyczących pochodzenia i łańcucha przetwarzania.
Duchowny wyraził nadzieję, że synod odpowie na ważne pytania i wskaże nowe ścieżki promowania w Amazonii Ewangelii Jezusa Chrystusa, chroniąc jednocześnie naturalne ludy i środowisko.
Z kolei kard. Cláudio Hummes, O.F.M. zaznaczył, że „szerokim kontekstem synodu jest poważny i pilny kryzys społeczno-środowiskowy, do którego odnosi się encyklika „Laudato si”. Chodzi tu o kryzys klimatyczny, czyli globalne ocieplenie spowodowane efektem cieplarnianym; kryzys ekologiczny będący konsekwencją degradacji, skażenia i dewastacji planety, zwłaszcza w Amazonii, a także narastający kryzys społeczny rażącego ubóstwa i nędzy, który dotyka większość ludzi w Amazonii.
Cytując encyklikę „Laudato si”, hierarcha przypomniał, że „nie stoimy w obliczu dwóch oddzielnych kryzysów, jednego środowiskowego i drugiego społecznego, ale raczej jednego złożonego, który jest zarówno społeczny, jak i środowiskowy”. Dlatego, by go rozwiązać, strategie „wymagają zintegrowanego podejścia do walki z ubóstwem, przywracania godności wykluczonym, a jednocześnie ochrony przyrody”.
Mówił również o potrzebie ochrony ludów tubylczych i lasów deszczowych. Kardynał wyjaśnił, że ewangelizowanie w Amazonii ma polegać na głoszeniu Jezusa Chrystusa i Jego Królestwa przy jednoczesnej trosce o „wspólny dom”. W równym stopniu należy ochraniać ludy tubylcze jak i różnorodność biologiczną. Zaakcentował znaczenie „ekologii integralnej” i „nawrócenia ekologicznego”.
Bp Fabio Fabene podczas konferencji opowiadał o wszystkich podjętych inicjatywach, które doprowadziły do zwołania synodu i opracowania dokumentu roboczego. Zauważył, że podjęto „dogłębne badania nad Instrumentum laboris poprzez szereg działań przeprowadzonych w różnych miejscach, w tym przez właściwe organy biskupie”. Odbyły się zgromadzenia przed synodalne na temat Instrumentum laboris w różnych episkopatach, sympozjum teologiczne REPAM w Rzymie pod koniec czerwca, spotkanie zespołów roboczych w Manaus w Brazylii oraz liczne wirtualne seminaria i spotkania lokalne.
Organizatorzy synodu wprowadzili pewne nowinki, jeśli chodzi o sam przebieg obrad. Zaproponowane zmiany mają pomóc w „bardziej systematycznym zajmowaniu się szczególnym charakterem tematów”.
Efekty pracy zostaną przedstawione w raporcie Sekretarza Generalnego, ilustrującym ścieżkę synodalną. Generalny Sprawozdawca zaprezentuje raport dotyczący treści, które pojawiły się na etapie przygotowawczym i nakreśli główne tematy do omówienia przez uczestników dyskusji. Wystąpienia w Sali Ojców Synodalnych potrwają cztery minuty.
Raporty z grup dyskusyjnych wraz z interwencjami z sali umożliwią Generalnemu Sprawozdawcy wspieranemu przez specjalnych sekretarzy, przygotować projekt ostatecznego dokumentu synodu. Po przesłaniu go do sali, zostaną zaproponowane poprawki do ostatecznej wersji, nad którą zagłosuje całe zgromadzenie.
Komunikacją podczas synodu zajmie się Dykasteria Komunikacji. Każdego dnia będą odbywać się konferencje koordynowane przez Prefekta Dykasterii ds. Komunikacji i Dyrektora Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej. Podobnie jak w przeszłości, niektórzy Ojcowie Synodalni i inni członkowie Specjalnego Zgromadzenia będą interweniować codziennie. Ojcowie synodalni będą mogli udzielać osobistych wywiadów poza salą synodalną.
Podobnie jak w przypadku ostatnich synodów, interwencje w sali nie zostaną oficjalnie opublikowane w Biuletynie Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej. Zamiast tego, raporty z grup dyskusyjnych zostaną podane do wiadomości publicznej za pośrednictwem Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej.
Portal crux.com. sugeruje, że podczas Synodu, który rozpoczyna się w niedzielę, wiele miejsca poświęci się wyświęcaniu żonatych mężczyzn. Dokument przygotowawczy Synodu Biskupów, Instrumentum laboris, otworzył drzwi do debaty na ten temat, mówiąc: „Potwierdzając, że celibat jest darem dla Kościoła, zaleca się, aby w najbardziej odległych obszarach w regionie zbadano możliwość święceń kapłańskich dla osób starszych”.
Dokument stanowi dalej, że osoby starsze wyświęcane w odległych obszarach powinny wywodzić się spośród ludności tubylczej, cieszyć się szacunkiem i uznaniem lokalnej społeczności. To, że posiadają stabilną rodzinę, nie powinno być przeszkodą.
Mężczyźni zaproszeni przez papieża Franciszka do zorganizowania synodu w czwartek bronili planów wprowadzenia kwestii wyświęcania żonatych mężczyzn, mówiąc, że reprezentują oni „głos lokalnego Kościoła”, czego dowodzą wiadomości od około 80 tys. osób z regionu Amazonii, które udzieliły odpowiedzi na pytania postawione im przez Kościół katolicki przed październikowym spotkaniem.
Włoski kardynał, kierujący biurem Synodu Biskupów, mówił dziennikarzom, że rozumie, iż doszło do krytyki dokumentu przygotowawczego, a niektórzy kardynałowie nawet nazywają go „heretyckim”.
Brazylijski kardynał Claudio Hummes, kluczowy organizator synodu, stwierdził, że brak kapłanów w Amazonii nie jest nowością i zawsze tak było, ale fakt, że wierni nie mają dostępu do sakramentów poważnie szkodzi służbie Kościoła. „Kościół żyje w Eucharystii, a Eucharystia buduje Kościół” – powołał się na słowa św. Jana Pawła II.
Brazylijski kardynał stwierdził również, że obecność Kościoła katolickiego w Amazonii nie jest nowa, ponieważ istniała tam przez ostatnie „cztery lub pięć wieków”, stając się częścią „historii i tożsamości Amazonii”. Nalegał, by Kościół pamiętał „teraz bardziej niż kiedykolwiek”, że „rdzenni mieszkańcy mają własną kulturę, własną duchowość i własną historię religijną”.
Widząc, że Bóg zawsze był obecny w historii tych ludów, prałat podkreślił, że Kościół katolicki potrzebuje „inkulturacji wiary chrześcijańskiej z tradycjami rdzennymi”, dialogu z nimi, ale także ze wszystkimi, którzy pracują dla dobra społeczności Amazonii.
Na tej samej konferencji prasowej kard. Baldisseri komentował, że krytykowane Instumentum laboris jest „dokumentem męczeńskim”, który został stworzony, aby umrzeć i zostanie zastąpiony nowym dokumentem, który 184 biskupów i inni uczestnicy utworzą podczas trzytygodniowego szczytu. Ten ostatni dokument zostanie przedstawiony papieżowi Franciszkowi, który następnie napisze adhortację apostolską.
Chociaż zwyczajowo papież nie musi pisać adhortacji ani żadnego dokumentu na końcu synodu, do tej pory Franciszek podtrzymywał tę tradycję, ogłaszając Amoris laetitia po synodzie o rodzinie i Christus Vivit po synodzie dotyczącym młodych ludzi.
„Synod nie jest parlamentem” – zaznaczył kard. Pedro Barreto Jimeno. „Zamierzamy przedstawić papieżowi propozycje. To on zdecyduje, co z nimi zrobić zgodnie z tym, o co poprosi go Bóg jako Następcę św. Piotra – główny fundament, wieczny i widoczny znak jedności między biskupami i wszystkimi ochrzczonymi” – komentował. „Być dziś z Franciszkiem oznacza być w Kościele” – powiedział. „Jeśli nie jest się z papieżem Franciszkiem, to nie spełnia się tego, co Sobór Watykański II zdefiniował w swojej konstytucji apostolskiej [Lumen gentium]” – dodał.
Jeśli chodzi o wyświecanie żonatych mężczyzn w Amazonii papież Franciszek kilkakrotnie podkreślał, że jest to „kwestia poboczna” w dyskusji.
W środę kardynał Marc Ouellet, szef Watykańskiej Kongregacji ds. Biskupów, powiedział dziennikarzom, że jest otwarty na debatę, ale „sceptyczny” i że nie jest on jedynym w Watykanie, który zajmuje takie stanowisko sugerując, że papież jest przeciwny wyświęcaniu żonatych mężczyzn. Jest jednak mocno w tej kwestii naciskany w Watykanie.
Według Franciszka Synod dotyczący Amazonii ma zaspokoić potrzeby duchowe rdzennych mieszkańców regionu, w którym panuje ubóstwo, a duże odległości między społecznościami komplikują posługę Kościoła. Synod ma też zaradzić kryzysowi ekologicznemu w regionie, w którym wylesianie i przemysł wydobywczy zagrażają środowisku.
Chociaż, jak sama nazwa wskazuje, synod jest przeznaczony dla biskupów, tylko 184 osoby spośród blisko 250 uczestników spełnia te kryteria. Poza „ojcami synodalnymi” jest sporo „ekspertów, konsultantów i audytorów”. Na synodzie jest też największa delegacja kobieca od czasu spotkania zorganizowanego pod koniec Soboru Watykańskiego II w 1965 r. Nie mogą one jednak głosować nad dokumentem końcowym. Taki „wyjątek” papież Franciszek uczynił dla świeckich mężczyzn.
Źródło: press.vatican.va, cruxnow.com
AS
WMa
