W środę Stany Zjednoczone nałożyły sankcje na Francescę Albanese, Specjalnego Sprawozdawcę ONZ ds. Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy. Albanese wielokrotnie określała bombardowanie palestyńskiej enklawy przez Izrael mianem „ludobójstwa”. Francuska Agencja Informacyjna AFP komentuje, że jest to „najnowszy krok Stanów Zjednoczonych mający na celu ukaranie krytyków 21-miesięcznej wojny Izraela w Strefie Gazy”.
Wcześniej Departament Stanu naciskał na usunięcie prawniczki ze stanowiska.
Decyzja o sankcjach zapadła w czasie wizyty premiera Izraela Benjamina Netanjahu w Waszyngtonie, który spotkał się z prezydentem Donaldem Trumpem i innymi urzędnikami.
Wesprzyj nas już teraz!
AFP zastanawia się, czy sankcje uniemożliwią niezależnej śledczej udanie się do USA z dokumentami dyplomatycznymi.
Albanese to włoska prawnik zajmująca się prawami człowieka. Kobieta nie gryzła się w język wiele razy sugerując, że wojsko Izraela dopuszcza się „ludobójstwa” na Palestyńczykach w Strefie Gazy.
Izrael, jak i Stany Zjednoczone stanowczo zaprzeczyły tym oskarżeniom. Netanjahu potępił śledztwo ONZ, wskazując, że oskarżenia Izraela o „akty ludobójstwa” w Strefie Gazy są „fałszywe i absurdalne”.
Włoska prawnik nie uczestniczyła w żadnej z dwóch sesji Rady Praw Człowieka w tym roku, w tym w sesji letniej, która zakończyła się we wtorek. W ostatnich tygodniach kobieta opublikowała serię listów, wzywając inne kraje do wywierania presji na Izrael, w tym poprzez nałożenie sankcji, by Izraelskie Siły Powietrzne zaprzestały śmiercionośnych bombardowań Strefy Gazy.
Albanese poparła również nakaz aresztowania izraelskich urzędników, w tym premiera Benjamina Netanjahu przez Międzynarodowy Trybunał Karny z powodu „zbrodni wojennych”. Wskazała kilka dużych podmiotów amerykańskich mających wspierać okupację izraelską i wojnę w Strefie Gazy.
„Kampania politycznej i gospodarczej wojny Albanese przeciwko Stanom Zjednoczonym i Izraelowi nie będzie dłużej tolerowana” – napisał wkrótce po nałożeniu sankcji sekretarz stanu Marco Rubio. „Zawsze będziemy wspierać naszych partnerów w ich prawie do samoobrony” – podkreślił szef amerykańskiej dyplomacji na platformie X.
Albanese opublikowała 1 lipca br. raport, który wymienia zachodnie firmy zbrojeniowe dostarczające broń izraelskiej armii, a także wskazując producentów sprzętu do robót ziemnych, którzy niszczyli palestyńskie domy i mienie.
Pod ostrzałem oenzetowskiej ekspertki znalazły się przedsiębiorstwa z branży żeglugowej, nieruchomości, technologii, bankowości i finansów oraz podróży, a także środowiska akademickiego.
„Podczas gdy życie w Strefie Gazy jest niszczone, a Zachodni Brzeg jest poddawany nasilonym atakom, raport pokazuje, dlaczego ludobójstwo w Izraelu trwa: ponieważ jest to lukratywne dla wielu” – napisała w raporcie.
Izraelska misja dyplomatyczna w Genewie, gdzie mieści się 47-osobowa Rada Praw Człowieka, nazwała raport Albanese „prawnie bezpodstawnym, zniesławiającym i rażącym nadużyciem stanowiska” oraz „wybielaniem okrucieństw Hamasu”.
Albanese składa raporty Radzie Praw Człowieka, monitorując przestrzeganie praw człowieka w poszczególnych krajach.
W zeszłym miesiącu misja USA przy ONZ wydała oświadczenie, domagając się odwołania jej ze stanowiska Specjalnego Sprawozdawcy ds. Zachodniego Brzegu i Gazy z powodu „wieloletniego zaciekłego antysemityzmu i nieustającej antyizraelskiej stronniczości”. Dodano, że jej zarzuty dotyczące „ludobójstwa” czy „apartheidu” ze strony Izraela są „fałszywe i obraźliwe”.
Działania Amerykanów pochwalił ambasador Izraela przy ONZ, Danny Danon, stwierdzając w oświadczeniu wydanym w środę, że „nieustająca i stronnicza kampania Albanese przeciwko Izraelowi i Stanom Zjednoczonym dawno przekroczyła granicę między obroną praw człowieka a wojną polityczną”.
Waszyngton usiłuje stłumić krytykę polityki Izraela w Strefie Gazy. Na początku tego roku administracja Trumpa rozpoczęła aresztowania i próby deportacji wykładowców oraz studentów amerykańskich uniwersytetów, którzy brali udział w pro-palestyńskich demonstracjach i innych działaniach politycznych. Uruchomiono również szereg inicjatyw zwalczania antysemityzmu, którego przejawem miałby być antysyjonizm.
Po prawie 21 miesiącach konfliktu w Stefie Gazy, zainicjowanego w październiku 2023 r. przez Hamas, który doprowadził do przesiedlenia Palestyńczyków, lekarze i pracownicy organizacji pomocowych twierdzą, że ciężko ranni nie mają praktycznie możliwości uzyskania niezbędnej opieki.
„Musimy powstrzymać to ludobójstwo, którego krótkoterminowym celem jest dokończenie czystek etnicznych wobec Palestyńczyków, a jednocześnie czerpanie korzyści z machiny śmierci stworzonej do ich przeprowadzania” – uważa Albanese.
Raport Albanese
Raport „Od gospodarki okupacji do gospodarki ludobójstwa – (A/HRC/59/23)” Specjalnego Sprawozdawcy ds. sytuacji praw człowieka na okupowanych terytoriach palestyńskich od 1967 r. jest dostępny w wersji nieedytowanej na stronie ONZ w kilku językach.
Jak podkreślono we wprowadzeniu: „Niniejszy raport analizuje machinę korporacyjną wspierającą izraelski projekt kolonialno-osadniczy, polegający na wysiedlaniu i zastępowaniu Palestyńczyków na okupowanych terytoriach. Podczas gdy przywódcy polityczni i rządy uchylają się od swoich zobowiązań, zbyt wiele podmiotów korporacyjnych czerpie zyski z izraelskiej gospodarki opartej na nielegalnej okupacji, apartheidzie, a teraz także na ludobójstwie. Współudział ujawniony w tym raporcie to zaledwie wierzchołek góry lodowej; jego zakończenie nie nastąpi bez pociągnięcia do odpowiedzialności sektora prywatnego, w tym jego kadry kierowniczej. Prawo międzynarodowe uznaje różne stopnie odpowiedzialności – każdy z nich wymaga kontroli i rozliczenia, szczególnie w tym przypadku, gdy zagrożone jest samostanowienie i samo istnienie narodu. Jest to niezbędny krok, aby położyć kres ludobójstwu i zdemontować globalny system, który na nie pozwolił”.
Raport nie stroni od mocnej retoryki. Jednoznacznie wskazuje, że „przedsięwzięcia kolonialne i związane z nimi ludobójstwa były historycznie napędzane i wspierane przez sektor korporacyjny”. To „interesy komercyjne przyczyniły się do wywłaszczenia ludności rdzennej z jej ziemi”. To swoisty „kolonialny kapitalizm rasowy”. Podobny mechanizm widoczny jest w „izraelskiej kolonizacji ziem palestyńskich, jego ekspansji na okupowane terytoria palestyńskie i instytucjonalizacji reżimu apartheidu kolonialno-osadniczego”. Izrael „zagraża teraz samemu istnieniu narodu palestyńskiego w Palestynie”. Przedmiotem dochodzenia jest „rola podmiotów korporacyjnych w podtrzymywaniu nielegalnej okupacji Izraela i trwającej kampanii ludobójczej w Strefie Gazy”.
Autorka raportu nie ma wątpliwości, że „interesy korporacyjne leżą u podstaw izraelskiej kolonialno-osadniczej – podwójnej logiki wysiedleń i zastępowania, mającej na celu wywłaszczenie i wymazanie Palestyńczyków z ich ziem”.
Uderzyła więc w podmioty korporacyjne z różnych sektorów: „producentów broni, firmy technologiczne, przedsiębiorstwa budowlane, przemysł wydobywczy i usługowy, banki, fundusze emerytalne, ubezpieczycieli, uniwersytety i organizacje charytatywne”. To one mają uniemożliwiać samostanowienie Palestyńczyków i odpowiadać za „inne naruszenia strukturalne na okupowanych terytoriach palestyńskich, w tym okupację, aneksję oraz zbrodnie apartheidu i ludobójstwa, a także długą listę przestępstw dodatkowych i naruszeń praw człowieka, od dyskryminacji, bezmyślnego niszczenia, przymusowych wysiedleń i grabieży, po pozasądowe zabójstwa i głód”.
Zdaniem prawniczki, nie zachowano „należytej staranności w zakresie praw człowieka: i dlatego te podmioty korporacyjne nie wycofały się z izraelskiej okupacji. Co więcej, „po październiku 2023 r. podmioty korporacyjne przyczyniły się do przyspieszenia procesu przesiedleń i zastępowania ludności w trakcie kampanii wojskowej, która zmiażdżyła Gazę i doprowadziła do przesiedlenia największej liczby Palestyńczyków na Zachodnim Brzegu od 1967 r.”
W raporcie czytamy, że „chociaż nie da się w pełni uchwycić skali i zakresu dziesięcioleci przyzwolenia korporacji na eksploatację okupowanego terytorium palestyńskiego, niniejszy raport obnaża integrację gospodarek okupacji kolonialnej i ludobójstwa”. Prawnik wzywa do pociągnięcia podmiotów korporacyjnych i ich kadry kierowniczej do odpowiedzialności zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Oczekuje, że podmioty korporacyjne wycofają się z naruszeń praw człowieka i „zbrodni międzynarodowych”.
Specjalna Sprawozdawczyni opracowała bazę danych 1000 podmiotów korporacyjnych na podstawie ponad 200 otrzymanych zgłoszeń, w odpowiedzi na jej apel o wkład w przygotowywanie dochodzenia. Ponad 45 podmiotów wymienionych w raporcie zostało poinformowanych o faktach, które skłoniły Specjalną Sprawozdawczynię do sformułowania szeregu zarzutów: 15 udzieliło na nie odpowiedzi.
Korporacje ukrywają swój „współudział” w działaniach w Strefie Gazy poprzez szereg spółek zależnych, franczyzy, spółki joint venture, licencje i tym podobne.
Autorka raportu wskazuje, że „prawo regulujące odpowiedzialność korporacyjną ma głębokie korzenie w historycznej relacji między brutalnym wywłaszczeniem a władzą prywatną oraz w spuściźnie zmowy korporacji z kolonializmem osadniczym i segregacją rasową”. Dodaje, że „pierwotne spółki czarterowe, którym przyznano szerokie uprawnienia na poziomie państwowym, stopniowo przekształciły się w prywatne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w miarę jak handel międzykolonialny nabierał znaczenia dla gospodarek europejskich. Mocarstwa kolonialne nadal wykorzystywały te relacje, aby zlecać na zewnątrz, ukrywać i unikać odpowiedzialności za wywłaszczenie i zniewolenie ludności tubylczej oraz wywłaszczenie jej zasobów. Korporacje nie tylko odziedziczyły korzyści płynące z tej prawnej zasłony separacji, ale także stały się twórcami prawa międzynarodowego”.
Wskazując na ich ogromną władzę „polityczną, ekonomiczną i dyskursywną”, podkreśla się, że są to podmioty cieszące się coraz większym katalogiem praw „przy wciąż niewystarczających obowiązkach”. Ta „asymetria ogromnej władzy bez wystarczająco uzasadnionej odpowiedzialności ujawnia fundamentalną lukę w globalnym zarządzaniu”.
Korporacje i ich państwa macierzyste mają wykorzystywać nierówności strukturalne zakorzenione w wywłaszczeniu kolonialnym i unikają jakiejkolwiek odpowiedzialności za swoje działania.
Chociaż są pewne precedensy dotyczące procesów przemysłowców po Holokauście, uznając międzynarodową odpowiedzialność karną kadry kierowniczej korporacji za udział w zbrodniach międzynarodowych.
Podobnie, „zajmując się współudziałem korporacji w apartheidzie, Południowoafrykańska Komisja Prawdy i Pojednania przyczyniła się do ukształtowania odpowiedzialności korporacyjnej za naruszenia praw człowieka”. Rośnie również liczba sporów sądowych na szczeblu krajowym i międzynarodowym wymierzonych w korporacje. „Sprawa Palestyny stanowi kolejną próbę dla ustanowienia standardów międzynarodowych”.
Pośród korporacji, w które uderza raport są główne firmy zbrojeniowe Izraela tworzące kompleks wojskowo-przemysłowy, który „stał się ekonomicznym kręgosłupem państwa”. Chodzi o Elbit Systems, założony jako partnerstwo publiczno-prywatne, a następnie sprywatyzowany, a także o państwową spółkę Israel Aerospace Industries (IAI), która znajduje się wśród 50 największych producentów broni na świecie. „Elbit i IAI zapewniają kluczowe krajowe dostawy uzbrojenia i wzmacniają sojusze wojskowe Izraela poprzez eksport broni i wspólny rozwój technologii wojskowej”.
Izrael korzysta także z „największego w historii programu zamówień obronnych – myśliwców F-35, prowadzonego przez amerykańską firmę Lockheed Martin, wraz z co najmniej 1600 innymi firmami, w tym włoskim producentem Leonardo S.p.A, i ośmioma państwami. Komponenty i części produkowane na całym świecie przyczyniają się do izraelskiej floty F-35, którą Izrael dostosowuje i utrzymuje we współpracy z Lockheed Martin i firmami krajowymi. Izrael jako pierwszy latał F-35 w walce w 2018 roku, a następnie używał go w „trybie bestii” do 2025 roku”.
„Drony, heksakoptery i quadrokoptery również były wszechobecnymi maszynami do zabijania w powietrzu nad Gazą. Drony, w dużej mierze opracowane i dostarczane przez Elbit Systems i IAI, od dawna latają obok tych myśliwców, obserwując Palestyńczyków i dostarczając dane wywiadowcze na temat celów. W ciągu ostatnich dwóch dekad, dzięki wsparciu tych firm i współpracy z instytucjami takimi jak Massachusetts Institute of Technology (MIT), izraelskie drony uzyskały zautomatyzowane systemy uzbrojenia i zdolność do lotu w formacji roju”.
„Aby dostarczać Izraelowi tę broń i ułatwiać transakcje eksportowe i importowe, producenci polegają na sieci pośredników, w tym firmach prawniczych, audytorskich i konsultingowych, a także handlarzach bronią, agentach i brokerach. Dostawcy, tacy jak japońska korporacja FANUC, zapewniają maszyny robotyczne do linii produkcyjnych broni, m.in. dla IAI, Elbit Systems i Lockheed Martin. Firmy żeglugowe, takie jak duńskie A.P. Moller – Maersk A/S, transportują komponenty, części, broń i surowce, zapewniając stały przepływ sprzętu wojskowego dostarczanego przez USA po październiku 2023 r.”
„Dla izraelskich firm, takich jak Elbit i IAI, trwające ludobójstwo było opłacalnym przedsięwzięciem. 65-procentowy wzrost wydatków wojskowych Izraela w latach 2023–2024 – wynoszący 46,5 miliarda dolarów, jeden z najwyższych na świecie w przeliczeniu na mieszkańca – wygenerował gwałtowny wzrost ich rocznych zysków. Zagraniczne firmy zbrojeniowe, zwłaszcza producenci amunicji i uzbrojenia również czerpią z tego zyski”.
„Represje wobec Palestyńczyków stają się coraz bardziej zautomatyzowane, a firmy technologiczne dostarczają infrastrukturę podwójnego zastosowania, integrującą masowe gromadzenie danych i nadzór, czerpiąc jednocześnie korzyści z unikalnego poligonu doświadczalnego dla technologii wojskowych, jaki oferuje okupowane terytorium palestyńskie. Napędzane przez amerykańskich gigantów technologicznych, którzy zakładają spółki zależne i centra badawczo-rozwojowe w Izraelu, izraelskie roszczenia dotyczące potrzeb bezpieczeństwa doprowadziły do niespotykanego dotąd rozwoju usług więziennictwa i nadzoru, od sieci CCTV, nadzoru biometrycznego, sieci zaawansowanych technologicznie punktów kontrolnych, „inteligentnych murów” i nadzoru dronów, po przetwarzanie w chmurze, sztuczną inteligencję i analizę danych wspierającą personel wojskowy na miejscu” – czytamy w raporcie.
Jest w nim m. in. o oprogramowaniu szpiegującym Pegasus firmy NSO Group. „Technologia nadzoru grupy NSO, eksportowana na podstawie ustawy o kontroli eksportu obronnego, umożliwia „dyplomację szpiegowską”, jednocześnie wzmacniając bezkarność państwa” – czytamy.
Dostało się IBM, który działa w Izraelu od 1972 roku, szkoląc personel wojskowy/wywiadowczy, a od 2019 r. IBM Israel „obsługuje i modernizuje centralną bazę danych Urzędu ds. Ludności, Imigracji i Granic (PIBA), umożliwiając gromadzenie, przechowywanie i wykorzystywanie przez rząd danych biometrycznych Palestyńczyków oraz wspierając dyskryminacyjny system zezwoleń w Izraelu”. Wcześniej „Hewlett Packard Enterprises utrzymywało tę bazę danych, a jego izraelska spółka zależna nadal dostarcza serwery w okresie przejściowym”. „HP od dawna wspiera izraelskie systemy apartheidu, dostarczając technologię COGAT służbie więziennej i policji. Od czasu podziału HP w 2015 roku na HPE i HP Inc., nieprzejrzyste struktury biznesowe przesłoniły rolę siedmiu pozostałych izraelskich spółek zależnych”.
Microsoft działa w Izraelu od 1991 roku, a „jego technologie są osadzone w służbie więziennej, policji, na uniwersytetach i w szkołach – w tym w koloniach. Od 2003 roku Microsoft integruje swoje systemy i technologię cywilną w izraelskim wojsku, jednocześnie przejmując izraelskie start-upy z branży cyberbezpieczeństwa i nadzoru”.
„W miarę jak izraelskie systemy apartheidu, wojska i kontroli populacji generują coraz większe ilości danych, rośnie zależność firm od przechowywania danych w chmurze i przetwarzania danych. W 2021 roku Izrael przyznał firmom Alphabet Inc. (Google) i Amazon.com Inc. kontrakt o wartości 1,2 miliarda dolarów (Projekt Nimbus) – w dużej mierze finansowany ze środków Ministerstwa Obrony – na dostarczenie podstawowej infrastruktury technologicznej. Microsoft, Alphabet i Amazon zapewniają Izraelowi praktycznie ogólnokrajowy dostęp do swoich technologii chmurowych i sztucznej inteligencji, zwiększając możliwości przetwarzania danych, podejmowania decyzji oraz nadzoru i analizy. W październiku 2023 roku, gdy izraelska wewnętrzna chmura wojskowa uległa przeciążeniu, Microsoft Azure i konsorcjum Projektu Nimbus wkroczyły z krytyczną infrastrukturą chmurową i sztucznej inteligencji. Ich serwery zlokalizowane w Izraelu zapewniają suwerenność danych i ochronę przed odpowiedzialnością, dzięki korzystnym umowom oferującym minimalne ograniczenia lub nadzór. W lipcu 2024 roku izraelski pułkownik określił technologię chmurową jako „broń w każdym znaczeniu tego słowa”, wymieniając te firmy”.
„Wojsko izraelskie opracowało systemy sztucznej inteligencji (AI), takie jak „Lavender”, „Gospel” i „Gdzie jest Tata?”, służące do przetwarzania danych i generowania listy celów, zmieniając oblicze współczesnej wojny i ilustrując podwójne zastosowanie sztucznej inteligencji. Firma Palantir Technology Inc., której współpraca technologiczna z Izraelem sięga października 2023 r., rozszerzyła swoje wsparcie dla izraelskiego wojska po październiku 2023 r. Istnieją uzasadnione podstawy, by sądzić, że Palantir dostarczył technologię automatycznego predykcyjnego nadzoru policyjnego, podstawową infrastrukturę obronną do szybkiej i skalowalnej budowy, i wdrażania oprogramowania wojskowego oraz swoją platformę sztucznej inteligencji (AI), która umożliwia integrację danych z pola walki w czasie rzeczywistym w celu zautomatyzowanego podejmowania decyzji. W styczniu 2024 roku Palantir ogłosił nowe strategiczne partnerstwo z Izraelem i zorganizował posiedzenie zarządu w Tel Awiwie „w geście solidarności”. W kwietniu 2025 roku prezes Palantira odpowiedział na oskarżenia o zabójstwo Palestyńczyków w Strefie Gazy, mówiąc: „głównie terrorystów, to prawda”. Oba incydenty świadczą o wiedzy i zamiarach kadry kierowniczej wobec bezprawnego użycia siły przez Izrael oraz o braku zapobieżenia takim aktom lub wycofania się z zaangażowania” – czytamy.
„Izrael jako „naród startupów”, wspierany globalnym boomem sekurytyzacji po 11 września, odnotował znaczny wzrost dzięki ludobójstwu. Zajął pierwsze miejsce na świecie pod względem liczby startupów na mieszkańca, ze wzrostem o 143% w start-upach technologii wojskowej w 2024 r., a technologia stanowiła 64% izraelskiego eksportu w okresie ludobójstwa”.
Uderzono w firmę Caterpillar Inc., która dostarczyła Izraelowi sprzęt używany do burzenia palestyńskich domów i infrastruktury. Także w koreański HD Hyundai i częściowo zależną spółkę Doosan, szwedzką Grupą Volvo, Merkavim Transport Pty Ltd, Masafer Yatta, których zaangażowanie i sprzęt przyczyniły się do wyburzeń domów Palestyńczyków itp. „Koparki i ciężki sprzęt marek Caterpillar, HD Hyundai i Volvo były wykorzystywane do budowy nielegalnych kolonii od co najmniej 10 lat. Niemiecka firma Heidelberg Materials AG, za pośrednictwem swojej spółki zależnej Hanson Israel, przyczyniła się do grabieży milionów ton dolomitu z kamieniołomu Nahal Raba na ziemi przejętej od palestyńskich wiosek na Zachodnim Brzegu. W 2018 r. Hanson Israel wygrała przetarg publiczny na dostawę materiałów z tego kamieniołomu do budowy kolonii i od tego czasu niemal całkowicie wyczerpała złoże, co spowodowało ciągłe prośby o jego rozbudowę”.
„Hiszpański/baskijski Construcciones Auxiliar de Ferrocarriles dołączyło do konsorcjum z firmą notowaną w bazie danych ONZ, aby utrzymać i rozbudować Jerozolimską „Czerwoną Linię” kolei miejskiej oraz zbudować nową „Zieloną Linię”, w czasie gdy inne firmy wycofały się z projektu z powodu presji międzynarodowej”.
Firmy z branży nieruchomości sprzedają nieruchomości w koloniach izraelskim i międzynarodowym nabywcom. To głównie firmy Keller Williams Realty LLC, franczyzobiorca KW Israel, Home in Israel, która zorganizowała objazdową kampanię nieruchomości w USA i Kanadzie.
„Od 1967 roku Izrael sprawuje systematyczną kontrolę nad palestyńskimi zasobami naturalnymi, budując infrastrukturę, która integruje jego kolonie z izraelskimi systemami narodowymi i utrwala palestyńską zależność od nich. Kiedy 9 października 2023 roku izraelski minister obrony Gallant nakazał „całkowite oblężenie” Gazy, natychmiast odcinając wodę, prąd i paliwo, ta celowo zaplanowana zależność – mająca na celu wysiedlenie i kontrolowanie życia – została wykorzystana do ludobójstwa. Dostawy te nigdy nie zostały w pełni przywrócone, co przyczyniło się do celowego stworzenia warunków życia obliczonych na zniszczenie Palestyńczyków jako grupy. Dlatego też kontroli nad zasobami na Zachodnim Brzegu – zaostrzonej po październiku 2023 r. – nie można postrzegać w oderwaniu od zniszczeń, które dokonują się w Strefie Gazy” – zwrócono uwagę w raporcie, wskazując na niedopuszczalne działania firm izraelskich dostarczających wodę.
Uderzono również w międzynarodowe firmy energetyczne, które miały „napędzać energochłonne ludobójstwo Izraela”. „Uzależniony od importu paliwa i węgla, Izrael utrzymuje zintegrowaną infrastrukturę energetyczną obsługującą zarówno Izrael, jak i okupowane terytoria palestyńskie, płynnie zasilając nielegalnych osadników, jednocześnie kontrolując i utrudniając dostęp do niego Palestyńczyków. Elektrownia w Gazie dostarczała zaledwie 17% energii elektrycznej dla Gazy, co czyni ją w dużym stopniu zależną od paliwa do generatorów i izraelskich linii zaopatrzeniowych. Od października 2023 r. Izrael odciął dostawy energii elektrycznej w większości Gazy. Bez prądu i paliwa większość pomp wodnych, szpitali i transportu stanęła na skraju całkowitego załamania, przepełnione ścieki spowodowały ponowny wzrost zachorowań na polio; kluczowe zakłady odsalania wody zostały zmuszone do zamknięcia”.
„Drummond Company Inc. i Swiss Glencore plc są głównymi dostawcami węgla do produkcji energii elektrycznej dla Izraela, pochodzącego głównie z Kolumbii (tj. 60% importu Izraela w 2023 r.). Ich odpowiednie spółki zależne są właścicielami kopalni i trzech portów, które zapewniły 15 dostaw węgla do Izraela od października 2023 r., w tym sześć dostaw po tym, jak Kolumbia zawiesiła eksport węgla do Izraela w sierpniu 2024 r. Glencore była również zaangażowana w dostawy z Republiki Południowej Afryki, które stanowiły 15% izraelskiego importu węgla w 2023 r. i były kontynuowane w 2024 r.”
„Amerykańska korporacja Chevron, w konsorcjum z izraelską NewMedEnergy (spółką zależną notowanej w bazie danych ONZ Delek Group), wydobywa gaz ziemny ze złóż Lewiatan i Tamar, płacąc rządowi Izraela 453 miliony dolarów w postaci tantiem i podatków w 2023 roku. Konsorcjum Chevron zaspokaja ponad 70 procent krajowego zużycia gazu ziemnego w Izraelu. Chevron czerpie również zyski z częściowego udziału w gazociągu wschodniośródziemnomorskim (EMG), który przebiega przez palestyńskie terytorium morskie oraz ze sprzedaży eksportowej gazu do Egiptu i Jordanii”.
Uderzono w brytyjski koncern BP, który „rozszerza swoje zaangażowanie w izraelską gospodarkę, a w marcu 2025 roku potwierdzono licencje poszukiwawcze, które pozwalają BP na eksplorację palestyńskich obszarów morskich nielegalnie eksploatowanych przez Izrael”. BP i Chevron to także najwięksi udziałowcy w izraelskim imporcie ropy naftowej, jako główni właściciele strategicznego azerskiego rurociągu Baku-Tbilisi-Ceyhan i kazachskiego Konsorcjum Rurociągów Kaspijskich. Zaangażowany jest Petrobras, Paz Retail and Energy Ltd itp.
Również agrobiznes czerpie korzyści dzięki „izraelskiemu ekstraktywizmowi i zawłaszczaniu ziemi – produkując towary i technologie służące interesom izraelskich osadników i kolonii, zwiększając dominację rynkową i przyciągając globalne inwestycje – jednocześnie niszcząc palestyńskie systemy żywnościowe i przyspieszając przesiedlenia”.
„Tnuva, największy izraelski konglomerat spożywczy, obecnie w większości należący do chińskiej Bright Dairy & Food Co. Ltd napędzał i czerpał korzyści z wywłaszczania ziemi”. Izrael wykorzystał kibuce i placówki rolnicze do przejmowania palestyńskiej ziemi i zastępowania Palestyńczyków.
„Netafim, światowy lider w technologii nawadniania kropelkowego, obecnie w 80% należący do meksykańskiej Orbia Advance Corporation, zaprojektował swoją technologię rolniczą zgodnie z imperatywami ekspansji Izraela. Utrzymując globalny wizerunek zrównoważonego rozwoju, technologia Netafim umożliwiła intensywną eksploatację wody i ziemi na Zachodnim Brzegu, jeszcze bardziej wyczerpując palestyńskie zasoby naturalne, a jednocześnie jest udoskonalana we współpracy z izraelskimi firmami technologii wojskowej”.
„Produkty izraelskie, w tym pochodzące z kolonii, zalewają rynki globalne za pośrednictwem dużych sieci detalicznych, często bez żadnej kontroli. Aby uniknąć narastającej fali krytyki, firmy maskują pochodzenie za pomocą wprowadzających w błąd etykiet, kodów kreskowych i mieszanych łańcuchów dostaw, skutecznie przygotowując towary do sprzedaży na półkach. Globalni giganci logistyczni, tacy jak A.P. Moller – Maersk A/S, są integralną częścią tego ekosystemu, wysyłając towary z nielegalnych osiedli i firm wpisanych do bazy danych ONZ bezpośrednio do Stanów Zjednoczonych i na inne rynki. W wielu krajach nie rozróżnia się produktów z Izraela i tych z jego kolonii. Nawet w UE, gdzie wymagane jest oznakowanie, towary te są nadal dopuszczone do obrotu, a odpowiedzialność spoczywa na nieświadomych konsumentach. Biorąc pod uwagę nielegalność kolonii w świetle prawa międzynarodowego, produkty te nie powinny być w ogóle przedmiotem handlu”.
„Sieci supermarketów, w tym wiele z nich wymienionych w bazie danych ONZ, oraz platformy e-commerce, takie jak Amazon.com, działają bezpośrednio w koloniach, podtrzymując ich gospodarkę, umożliwiając ekspansję i uczestnicząc w apartheidzie poprzez dyskryminacyjne świadczenie usług”.
„Główne internetowe platformy turystyczne, z których korzystają miliony osób do elektronicznej rezerwacji zakwaterowania, czerpią zyski z okupacji, sprzedając turystykę, która utrzymuje kolonie, wyklucza Palestyńczyków i promuje narracje wojenne oraz legitymizuje aneksję”. Pośród nich są: Booking Holdings Inc. i Airbnb, Inc. Obie platformy znajdują się w bazie danych ONZ od 2020 roku.
„Lista podmiotów wspomagających – firmy finansowe, badawcze, prawne, konsultingowe, medialne i reklamowe – od dawna zaangażowane w podtrzymywanie okupacji kolonialnej poprzez wiedzę, narrację, umiejętności i inwestycje, nadal wspierają, czerpią zyski i normalizują gospodarkę działającą w trybie ludobójczym”.
„Niektóre z największych banków świata, w tym BNP Paribas i Barclays, wkroczyły, aby wzmocnić zaufanie rynku, udzielając gwarancji na międzynarodowe i krajowe obligacje skarbowe, umożliwiając Izraelowi utrzymanie premii za stopy procentowe, pomimo obniżenia ratingu kredytowego. Firmy zarządzające aktywami – w tym Blackrock (68 milionów dolarów), Vanguard (546 milionów dolarów) i spółka zależna Allianz zajmująca się zarządzaniem aktywami PIMCO (960 milionów dolarów) – były wśród co najmniej 400 inwestorów z 36 krajów, którzy je zakupili. Tymczasem Korporacja Rozwoju Izraela (DCI) (tj. Israel Bonds) świadczy usługi pozyskiwania obligacji rządu Izraela przez zagraniczne osoby prywatne i innych inwestorów. DCI potroiło swoją roczną sprzedaż obligacji, aby od października 2023 r. przekazać Izraelowi prawie 5 miliardów dolarów, oferując jednocześnie inwestorom możliwość przekazania zwrotu z inwestycji w obligacje organizacjom charytatywnym wspierającym izraelskie wojsko i kolonie”.
„Te podmioty finansowe przekazują miliardy dolarów na obligacje skarbowe i przedsiębiorstwa bezpośrednio zaangażowane w okupację i ludobójstwo Izraela. Blackrock i jego spółka zależna, iShares oraz Vanguard należą do największych inwestorów instytucjonalnych w wielu firmach, posiadając te akcje w celu dystrybucji między swoimi indeksami funduszy inwestycyjnych i funduszy elektronicznych (ETF). Blackrock jest drugim co do wielkości inwestorem instytucjonalnym w Palantir (8,6 proc.), Microsoft (7,8 proc.), Amazon.com (6,6 proc.), Alphabet (6,6 proc.) i IBM (8,6 proc.), a trzecim co do wielkości w Lockheed Martin (7,2 proc.) i Caterpillar (7,5 proc.); Vanguard jest największym inwestorem instytucjonalnym w Caterpillar (9,8 proc.), Chevron (8,9 proc.) i Palantir (9,1 proc.), a drugim co do wielkości w Lockheed Martin (9,2 proc.) i Elbit Systems (2,0 proc.)”.
„Globalne firmy ubezpieczeniowe, w tym Allianz i AXA, inwestują również duże sumy w akcje i obligacje powiązane z okupacją i ludobójstwem, częściowo jako rezerwy kapitałowe na pokrycie roszczeń ubezpieczonych i wymogów regulacyjnych, ale przede wszystkim w celu generowania zysków”.
„Największy na świecie suwerenny fundusz majątkowy, Norwegian Government Pension Fund Global (GPFG), twierdzi, że posiada „najbardziej kompleksowe na świecie wytyczne etyczne”. Po październiku 2023 r. GPFG zwiększył swoje inwestycje w izraelskie spółki o 32% do 1,9 miliarda dolarów. Do końca 2024 r. GPFG zainwestował 121,5 miliarda dolarów – 6,9% swojej całkowitej wartości – w spółki wymienione wyłącznie w niniejszym raporcie”. Podobnie spółka kanadyjska Caisse de Dépôt et Placement du Québec.
Co istotne, firmy doradztwa finansowego i stowarzyszenia odpowiedzialnych inwestycji podjęły decyzję, aby nie uwzględniać naruszeń praw człowieka na okupowanych terytoriach palestyńskich w swojej ocenie inwestycji w obszarze środowiska, społeczeństwa i ładu korporacyjnego (ESG). „Dzięki temu odpowiedzialne/etyczne fundusze inwestycyjne mogą zachować zgodność z ESG pomimo inwestowania w izraelskie obligacje rządowe i akcje spółek zaangażowanych w naruszenia na okupowanych terytoriach palestyńskich”.
„Całe to otoczenie umożliwiło rekordowy wzrost o 179% cen akcji spółek notowanych na giełdzie w Tel Awiwie od początku ataku na Gazę, co przełożyło się na zysk w wysokości 157,9 miliarda dolarów” – czytamy w raporcie.
Uderza on także w „organizacje charytatywne oparte na wierze”, które „stały się kluczowymi podmiotami finansowymi wspierającymi nielegalne projekty, w tym na okupowanych terytoriach palestyńskich, często otrzymując ulgi podatkowe za granicą pomimo rygorystycznych przepisów dotyczących organizacji charytatywnych”. „Żydowski Fundusz Narodowy (KKL-JNF) i ponad 20 jego podmiotów stowarzyszonych finansują ekspansję osadników i projekty związane z wojskiem. Od października 2023 r. platformy takie jak Israel Gives umożliwiają w 32 krajach finansowanie społecznościowe z odliczeniem podatkowym na rzecz izraelskich jednostek wojskowych i osadników. Amerykańscy Przyjaciele Społeczności Izraelskiej, holenderscy Chrześcijanie dla Izraela i organizacje stowarzyszone na całym świecie przekazały w 2023 roku ponad 12,25 miliona dolarów na różne projekty wspierające kolonie, w tym takie, które szkolą ekstremistycznych osadników”.
„W Izraelu uniwersytety – zwłaszcza wydziały prawa, archeologii i studiów bliskowschodnich – przyczyniają się do ideologicznego rusztowania apartheidu, kultywując narracje związane z państwem, wymazując historię Palestyny i usprawiedliwiając praktyki okupacyjne. Tymczasem wydziały nauki i technologii pełnią funkcję centrów badawczo-rozwojowych dla współpracy między izraelskim wojskiem a dostawcami uzbrojenia, w tym Elbit Systems, IAI, IBM i Lockheed Martin, przyczyniając się w ten sposób do tworzenia narzędzi do nadzoru, kontroli tłumu, walki w miastach, rozpoznawania twarzy i celowych zabójstw – narzędzi, które są skutecznie testowane na Palestyńczykach”.
„Wiodące uniwersytety, zwłaszcza z grupy Global Minority, współpracują z izraelskimi instytucjami w obszarach bezpośrednio szkodzących Palestyńczykom. W laboratoriach MIT prowadzone są badania nad bronią i inwigilacją finansowane przez izraelskie Ministerstwo Obrony (IMOD) – jedyne zagraniczne źródło finansowania badań MIT przez wojsko. Do najważniejszych projektów IMOD należą: kontrola roju dronów – charakterystyczna cecha izraelskiego ataku na Gazę od października 2023 r. – algorytmy pościgowe oraz nadzór podwodny. W latach 2019–2024 MIT zarządzał Funduszem Zalążkowym Lockheed Martin, łączącym studentów z zespołami w Izraelu. W latach 2017–2025 Elbit Systems opłacał członkostwo w Programie Współpracy Przemysłowej MIT, umożliwiając dostęp do badań i talentów”.
„Program Horyzont Europa Komisji Europejskiej (KE) aktywnie wspiera współpracę z instytucjami izraelskimi, w tym z tymi zaangażowanymi w APA. Od 2014 r. Komisja Europejska przyznała ponad 2,12 mld euro (2,4 mld dolarów) podmiotom izraelskim, w tym Ministerstwu Obrony, a europejskie instytucje akademickie korzystają z tego powiązania i je wzmacniają. Politechnika Monachijska (TUM) otrzymuje 198,5 mln euro (218 mln dolarów) z finansowania w ramach programu Horyzont KE, w tym 11,47 mln euro (12,6 mln dolarów) na 22 projekty współpracy z izraelskimi partnerami, firmami wojskowymi i technologicznymi. TUM i IAI otrzymują 792 795,75 euro (868 416 dolarów) na wspólny rozwój technologii tankowania zielonego wodoru, istotnej dla wojskowych dronów IAI używanych w Strefie Gazy. TUM współpracuje z IBM Israel – firmą zarządzającą dyskryminującym Rejestrem Ludności Izraela – w oparciu o systemy chmurowe i AI, w ramach finansowania Horizon IBM Israel o wartości 7,02 mln euro (7,71 mln dolarów). TUM współpracuje również przy projekcie o wartości 10,76 mln euro (11,71 mln dolarów) o nazwie „Płynna mobilność miejska”, który obejmuje gminę Jerozolimę, miasto utrwalające aneksję poprzez transport miejski. Nie da się oddzielić wiedzy specjalistycznej, którą izraelscy partnerzy wnoszą do tych partnerstw, od wiedzy zdobytej i wykorzystywanej w naruszeniach, z którymi są powiązani”.
„Wiele uniwersytetów podtrzymywało relacje z Izraelem pomimo eskalacji po październiku 2023 roku. Jednym z wielu brytyjskich przykładów jest Uniwersytet Edynburski, który posiada prawie 25,5 miliona funtów (31,72 miliona dolarów) (2,5% swojego funduszu powierniczego) w czterech gigantach technologicznych – Alphabet, Amazon, Microsoft i IBM – kluczowych dla izraelskiego systemu nadzoru i trwającej destrukcji Strefy Gazy. Dzięki inwestycjom bezpośrednim i indeksowanym, Uniwersytet plasuje się wśród najbardziej powiązanych finansowo instytucji w Wielkiej Brytanii. Uniwersytet współpracuje również z firmami wspierającymi izraelskie operacje wojskowe, w tym z Leonardo S.p.A. i Uniwersytetem Ben Guriona za pośrednictwem Laboratorium Sztucznej Inteligencji i Nauki o Danych, dzieląc się badaniami, które bezpośrednio łączą go z atakami na Palestyńczyków”.
Raport podaje więcej szczegółowych danych, wskazując na rekordowe zyski różnych korporacji, które wspierają Izrael i współuczestniczą we „wspólnym przedsięwzięciu przestępczym” napędzającym „ludobójstwo”.
Raport, co istotne, zawiera zalecenia obejmujące m. in. wprowadzenie sankcji i pełnego embarga na broń na Izrael, w tym wszystkie istniejące umowy i towary podwójnego zastosowania, takich jak technologia i cywilny ciężki sprzęt; wzywa do zamrożenia aktywów osób fizycznych zaangażowanych w działania mogące zagrozić Palestyńczykom; pociągnięcia do odpowiedzialności podmiotów korporacyjnych.
Wzywa się też korporacje do niezwłocznego zaprzestania wszelkiej działalności gospodarczej i zerwania relacji bezpośrednio związanych z naruszeniami praw człowieka i zbrodniami międzynarodowymi przeciwko narodowi palestyńskiemu; do wypłaty odszkodowań narodowi palestyńskiemu,
Jednocześnie zwrócono się do Międzynarodowego Trybunału Karnego i krajowych organów sądowniczych o zbadanie i ściganie kadry kierowniczej korporacji i/lub podmiotów korporacyjnych za ich udział w popełnianiu przestępstw międzynarodowych i praniu pieniędzy pochodzących z tych przestępstw.
Organizacje pozarządowe i zwykłych obywateli, prawników, związki zawodowe wzywa się do naciskania na bojkoty, wycofanie inwestycji, wprowadzenie sankcji, wszczęcie rozliczeń na szczeblu międzynarodowym i krajowym.
Źródła: france24.com, un.org
AS
