Podczas Europejskiego Forum Nowych Idei w Sopocie eksperci dyskutowali o rosnących napięciach między Chinami a Zachodem. Jak ocenili, globalizacja wchodzi w nową fazę, w której rywalizacja mocarstw przybiera formę określaną jako „zimna stabilizacja” — konfliktu interesów utrzymywanego pod kontrolą.
Podczas panelu dyskusyjnego pt. „Chiński gambit: geopolityka, handel i przyszłość globalizacji” prof. Bogdan Góralczyk z Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego wskazał m.in. na ekonomiczne zależności między Chinami a Unią Europejską, w tym Niemcami. Jak podkreślił, Niemcy nie mogą teraz z rynku chińskiego zrezygnować, bo wcześniej za mocno tam zainwestowali i zaangażowali się. Dodał, że obecnie w stosunkach międzynarodowych „mamy politykę siły”.
– Kto nie słyszał, niech odegra sobie już wypowiedź amerykańskiego ministra wojny Pete’a Hegsetha dwa dni temu, jak się spotkał z ministrami, odpowiednikami państw NATO: „power, power”, a nie „soft power i pięknosłowie”. A Chińczycy? Kto zna chińską strategię, to jest „power” plus wszystkiego rodzaju fortele, jak przeciwnika omamić, oskubać, obszczypać, przekupić, zmęczyć, wycieńczyć, zdołować. A my się dajemy – ocenił prof. Bogdan Góralczyk.
Wesprzyj nas już teraz!
Prof. Maciej Gaca z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu powiedział, że działania Chińczyków określić można jako „rywalizacja pod kontrolą”. – To nie jest już klasyczna zimna wojna, tylko to jest zimna stabilizacja – powiedział. Jego zdaniem „obie strony uznają konflikt interesów za trwały, lecz starają się, aby nie wyrwać jej spod kontroli”. Podkreślił przy tym, że pomiędzy Chinami a USA „cały czas są prowadzone kanały komunikacji i spotkania”.
– Te rozmowy mają jeden cel: zapobieganie niekontrolowanej eskalacji, czyli sytuacji, w których własna interpretacja działań drugiej strony mogłaby doprowadzić do kryzysu. Więc w tym kontekście przygotowanie do możliwego spotkania Xi Jinpinga i Donalda Trumpa podczas szczytu APEC w Korei Południowej jest nadal możliwe w mojej ocenie, ale będzie miało ono wydźwięk tylko i wyłącznie symboliczny – powiedział Maciej Gaca.
Do spotkania Trumpa i Xi Jinpinga podczas Forum Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC) w Korei Południowej miałoby dojść pod koniec października. Choć sam Trump w świetle napięć handlowych z Pekinem zasugerował, że do spotkania może nie dojść, to amerykański sekretarz skarbu Scott Bessent potwierdził w tym tygodniu, że plan zorganizowania rozmów w Korei Południowej jest wciąż aktualny.
Biorący udział w dyskusji podczas EFNI sekretarz stanu w MSZ Ignacy Niemczycki podkreślił, że nie zgadza się z tezą, że Unia Europejska „nic nie robi” w relacjach w Chinami. – Czy to jest jakaś nowość, że w Unii podejmujemy decyzje niejednomyślne? – pytał Niemczycki. Polityk odniósł się też do relacji Chin ze Stanami Zjednoczonymi.
– Ta sytuacja się zmienia co chwilę. Mamy teraz nową dynamikę ze strony Chin i tu się zgadzam, że to jest ewidentna chęć eskalacji. Nasze pytanie jest takie: czy to ma doprowadzić koniec końców do jakiegoś rodzaju porozumienia, jak się odnajdzie w tym Europa? Pamiętajmy o tym, że my nadal jesteśmy jednak potęgą przemysłową. To nie jest tak, że my musimy tu odgrywać taką rolę zupełnie bierną – podkreślił Niemczycki.
Paneliści podjęli próbę przewidzenia, do jakich wydarzeń może dojść w najbliższej przyszłości w polityce wewnętrznej oraz polityce zagranicznej Chin. Prof. Bogdan Góralczyk odniósł się m.in. do przecieków mówiących o zachwianiu pozycji sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Chin Xi Jinpinga, w kontekście zbliżającego się plenum Komitetu Centralnego KPCh.
– Są plotki, zawirowania, coś się wokół Xi Jinpinga dzieje, dlatego trzeba te obrady uważnie śledzić. Jest jeden element bardzo istotny. Xi Jinping, kiedy doszedł do władzy, rozpoczął nigdy niezakończoną kampanię antykorupcyjną na mocy której z partii wyrzucono ponad trzy miliony członków, kilkaset osób na najwyższych stanowiskach, w tym byłego szefa bezpieki – powiedział Góralczyk. – Tam są miliony ludzi w Chinach niezadowolonych z rządów Xi Jinpinga – dodał.
Prof. Góralczyk wskazał, że podczas obrad główny nacisk będzie kładziony na gospodarkę. Jego zdaniem, w ciągu najbliższych pięciu lat Chiny skoncentrują się na kosmosie, sztucznej inteligencji i komputerach kwantowych.
Europejskie Forum Nowych Idei organizowane przez Konfederację Lewiatan przy współpracy z miastem Sopot i BusinessEurope, jest jedną z największych i najważniejszych konferencji biznesowych w tej części Europy. Tegoroczna edycja odbywa się pod hasłem „Co będzie jutro?”. PAP jest patronem medialnym tegorocznej edycji Europejskiego Forum Nowych Idei.
Źródło: PAP / Michał Torz
