W trakcie gdy trwają aktywne prace nad tzw. traktatem pandemicznym WHO, drastycznie ograniczającym suwerenność poszczególnych krajów w momencie wystąpienia globalnego zagrożenia zdrowotnego, minister zdrowia Adam Niedzielski przekonuje, że skompromitowana organizacja „ma pozostać liderem w zakresie globalnego bezpieczeństwa zdrowotnego”. Co więcej, wnioski organizacji kształtującej odpowiedź na pandemię COVID-19 mają być „zbieżne z priorytetami Polski”.
Światowa Organizacja Zdrowia, wraz z rządami państw i międzynarodowymi organizacjami, w tym Bill & Melinda Gates Foundation, Clinton Health Access Initiative czy International Planned Parenthood Federation, pracuje nad rozwiązaniami, które mogą znacznie poszerzyć jej kompetencje. Postulaty odnoszą się m.in. do globalnego zarządzania i koordynacji czy wprowadzenia ogólnoświatowych mechanizmów oceny przygotowania do pandemii.
Pierwsze spotkanie Międzynarodowego Organu Negocjacyjnego (INB) w sprawie „traktatu antypandemicznego” miało miejsce 24 lutego 2022 r. Określono na nim metodykę pracy. Następnie odbyły się kolejne spotkania, podczas których dyskutowano o potencjalnych elementach merytorycznych instrumentów międzynarodowych oraz wybrano interesariuszy, którzy mogą uczestniczyć w dyskusji. 12 kwietnia zorganizowano za to wysłuchanie publiczne, w którym uczestniczył Instytut Ordo Iuris. Projekt porozumienia ma zostać opublikowany po zakończeniu konsultacji, planowanym na październik 2022 r. Z kolei na 76. Światowym Zgromadzeniu Zdrowia zostanie przedstawione sprawozdanie z postępu prac, tak aby dokument został przyjęty na 77. Zgromadzeniu w 2024 r.
Wesprzyj nas już teraz!
Instytut Ordo Iuris skierował do Ministerstwa Zdrowia wniosek o udostępnienie informacji publicznej w zakresie udziału jego przedstawicieli w negocjacjach nad traktatem. Na pytanie o stanowisko resortu w sprawie toczących się prac, MZ odpowiedziało, że zostało ono wyrażone przez ministra Adama Niedzielskiego podczas Drugiej Sesji Specjalnej Światowego Zgromadzenia Zdrowia, zorganizowanej na przełomie listopada i grudnia 2021 r., Minister podkreślił wówczas, że „wnioski WHO są zbieżne z priorytetami Polski”. Adam Niedzielski wezwał też państwa członkowskie do „kontynuowania w przyszłości dyskusji, które będą konstruktywne, inkluzywne i oparte na konsensusie, w celu wzmocnienia globalnej gotowości”.
Minister zdrowia podkreślał też, iż „Polska jest przekonana, że WHO musi mieć swój udział we wzmacnianiu globalnej gotowości i pozostać liderem w zakresie globalnego bezpieczeństwa zdrowotnego” oraz że „Polska wspiera wysiłki” mające na celu przyjęcie globalnego porozumienia.
Resort udostępnił również sprawozdanie ze spotkania INB, odbywającego się 24 lutego. Podkreślono w nim m.in., że istnieje powszechny konsensus co do przyjęcia traktatu, jednak ustalenie jego ostatecznego brzmienia może przysporzyć wielu trudności ze względu na znaczne rozbieżności w stanowiskach poszczególnych państw.
Instytut otrzymał także kwestionariusz dotyczący kluczowych elementów przygotowywanego traktatu. Polska zgodziła się w nim na 54 z 57 z postulatów WHO. Propozycje te dotyczą m.in. „sprawiedliwego statusu genderowego, geograficznego i socjalno-ekonomicznego” w ogólnoświatowym procesie decyzyjnym. WHO postuluje również wdrożenie „globalnego i lokalnego zarządzania i koordynacji” oraz „globalnych mechanizmów wzajemnej oceny przygotowania” do pandemii. Postulaty dotyczą także „koordynacji prowadzonej przez WHO wraz z agendami ONZ i innymi organizacjami międzyrządowymi”.
Ponadto, ankieta WHO odnosi się również do kwestii komunikacyjnych, takich jak walka z „infodemią” (czyli procesami dezinformacyjnymi), zarządzanie informacją publiczną czy „komunikacją ryzyka”. Propozycje zakładają ponadto zaangażowanie w cały proces „podmiotów niepaństwowych” czy sektora prywatnego.
Polska przystała na niemal wszystkie z propozycji Organizacji. Skierowała także własne uwagi do proponowanych rozwiązań. Dotyczą one m.in. szczepień w „populacjach wrażliwych” oraz zaangażowania w „redukcję ryzyka transmisji infekcji” instytucji takich jak wojsko czy policja. Polska proponuje też przygotowanie planów zarządzania dla regionów o niskim poziomie wyszczepienia, a także wypracowanie przez laboratoria wspólnej formuły testowania. Wśród zagadnień poruszonych przez Rzeczpospolitą znalazła się także kwestia promocji szczepień czy kontroli dostarczanych informacji. Polska zaproponowała również m.in. gromadzenie przez instytucje danych dotyczących kwestii epidemicznych i przekazywanie ich do jednostki nadzorczej.
Ordo Iuris
