Kościół greckokatolicki obchodzi dzisiaj Wielką Sobotę. W tym obrządku Wielkanoc tego roku przypada aż 5 tygodni później, niż w Kościele rzymskokatolickim. Różnica wynika z kilku względów, m.in. z tego, że Wielkanoc nie może u nich wypadać wcześniej niż święta paschalne u Żydów.
Kościoły wschodnie przyjmują podobną zasadę, jak Kościół rzymskokatolicki, że Wielkanoc wypada w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca. Oprócz tego dodają jeszcze warunek, że Święta Zmartwychwstania są obchodzone po żydowskim święcie Paschy. Do tego należy zauważyć, Cerkiew że posługuje się kalendarzem juliańskim, a nie powszechnym gregoriańskim. To wszystko sprawia, że niekiedy Wielkanoc wypada w tym samym terminie, a nieraz rozbieżność sięga nawet (tak jak w tym roku) 5 tygodni.
Wesprzyj nas już teraz!
W Kościołach wschodnich Wielki Post rozpoczyna się siedem tygodni przed Wielkanocą. W przypadającą dziś Wielką Sobotę święci się pokarmy. W cerkwiach odprawia się nieszpory wraz z Liturgią św. Bazylego. W drugiej połowie liturgii kapłan zmienia czerwone szaty na białe symbolizujące odrodzenie i odczytuje ostatni fragment Ewangelii św. Mateusza mówiący o pustym grobie. Zależnie od możliwości panujących w danej parafii, bywa odprawiana o różnych porach dnia. Wynika to ze znacznych niekiedy odległości dzielących wiernych od świątyń.
Okres Zmartwychwstania rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną, nazywaną też Wielkim Dniem (Wełykdeń). O świcie odśpiewuje się jutrznię wielkanocną. Poprzedza ją procesja wokół świątyni, w której niesiona jest Ewangelia i ikona Chrystusa zstępującego do otchłani. Celebransi wraz z procesją wiernych zatrzymują się przed zamkniętymi drzwiami świątyni. Kapłan trzy razy stuka krzyżem do drzwi, po czym zgromadzeni wchodzą do środka. Płaszczenica zostaje przeniesiona na ołtarz, gdzie pozostanie aż do święta Wniebowstąpienia. W czasie nabożeństwa uroczyście śpiewany jest hymn „Chrystus zmartwychwstał i swoją śmiercią zwyciężył śmierć, a pozostającym w grobach darował życie”.
Przed zakończeniem Eucharystii kapłan błogosławi artos – chleb pszenny, na którym kładzie się wizerunek Chrystusa zmartwychwstałego. Artos przez cały tydzień jest wystawiony w cerkwiach aż do następnej niedzieli św. Tomasza, tzw. antypaschy. W tym dniu chleb rozdaje się wiernym.
W Polsce Kościół greckokatolicki liczy obecnie ok. 50 tys. wiernych w dwóch diecezjach: archidiecezji przemysko-warszawskiej, którą kieruje abp Jan Martyniak i diecezji wrocławsko-gdańskiej pod przewodnictwem bp. Włodzimierza Juszczaka. Kościół ten jest w jedności z papieżem i uznaje jego prymat.
KAI
mat
