Pielgrzymka Tradycji Łacińskiej czerpie z tradycyjnej duchowości Kościoła, opierając się na jego wielowiekowej tradycji liturgicznej i ascetycznej. Kultywuje tradycyjne formy pobożności katolickiej, w szczególności umiłowanie tradycyjnej liturgii, a także tradycyjne modlitwy i śpiewy… nie brakuje też udogodnień, takich jak prysznic czy poranne espresso! – opowiada w Wojciech Środoń, kierownik Pielgrzymki Tradycji Łacińskiej, w rozmowie z Martą Dybińską.
Panie Wojciechu, po raz trzydziesty wyruszycie przed tron Jasnogórskiej Pani. Jakie nastroje towarzyszą pielgrzymom na kilka dni przed wymarszem?
Wesprzyj nas już teraz!
Tak, to dla nas wielkie wydarzenie – pielgrzymka jubileuszowa. W tym roku pod hasłem VOLO DEUM VIDERE ogólnopolska piesza XXX Pielgrzymka Tradycji Łacińskiej wyrusza z Warszawy 6 sierpnia na Jasną Górę. Jesteśmy pełni ufności i radości, a równocześnie wdzięczności za dotychczasowe lata, za każdą pielgrzymkę, za każdy dzień, za każdą Mszę Świętą, za każdego pielgrzyma, za każde nawrócenie czy utwierdzenie w wierze. Pragniemy, aby dziękczynne Te Deum, zaśpiewane po raz trzydziesty, wybrzmiało trzema tysiącami głosów pielgrzymów wchodzących na Jasną Górę!
Wasza pielgrzymka jest wyjątkowa pod wieloma względami. Kiedyś o takich warunkach, jakie są u Was pielgrzymi mogli pomarzyć…
To prawda. Formy pielgrzymowania ulegają pewnym zmianom, w wymiarze nie tylko religijnym czy kulturowym, ale i organizacyjnym. Można powiedzieć, że zagościła nowoczesność w domu i zagrodzie. Wiele lat temu mycie w misce czy rzece lub korzystanie ze sławojek było oczywiste. Teraz trudno sobie to wyobrazić. Pielgrzymce towarzyszą mobilne toalety i umywalki, dostępne na postojach i noclegach. Natomiast hitem na Pielgrzymce Tradycji Łacińskiej są prysznice z ciepłą bieżącą wodą. W miejscach noclegowych zapewniamy możliwość korzystania z pryszniców mobilnych. Są one dostępne dla wszystkich przez cały czas pobytu na noclegu: od przyjścia wieczorem aż do wyjścia rano. Zapewniamy pielgrzymom komfortowe warunki, udostępniając dwie przyczepy prysznicowe (oddzielne dla panów i pań) wyposażone w dziesięć kabin prysznicowych każda. Większa liczba pryszniców jest szczególnie ważna, żeby korzystanie z nich przebiegało sprawnie, bo to ułatwia regenerację po trudach całego dnia pielgrzymkowego, zamiast dodatkowo potęgować pokutny charakter pielgrzymki.
Po prysznicu z pewnością wielu pielgrzymom wracają siły i mogliby iść dalej… Co jeszcze wyróżnia Waszą pielgrzymkę?
Kompania, jak niegdyś określano pielgrzymkę, pochodzi od łacińskiego companio – wspólnie spożywający chleb. Wspólne jedzenie oznacza więc jedność, wspólnotę, wzajemne zaufanie. W naszej pielgrzymce od początku funkcjonuje wspólny stół, dzięki któremu poranny i wieczorny posiłek (w formie bufetu) spożywany jest wspólnie, przy jednym stole, a pielgrzymi tworzą wyjątkową wspólnotę stołu, dającą sposobność do wzajemnej życzliwości i poznania się.
I oczywiście jest poranne espresso! Mamy ekspres do kawy, a kawę ofiarowuje jeden z naszych pielgrzymów Włodzimierz Ziółkowski, właściciel palarni kawy. Do kawy jest i coś słodkiego od innego naszego pielgrzyma Sławomira Gromulskiego, który jest właścicielem tradycyjnej piekarni i cukierni.
Co jest dla Was, jako organizatorów, wyzwaniem?
Nie chciałbym omawiać kwestii organizacyjnych tak ogromnego przedsięwzięcia. Mamy wieloletnie doświadczenie, zatem teraz nic już nas nie przeraża. Chodzi o to, by zapewnić pielgrzymom optymalne warunki do modlitwy, do kontemplacji, tak by mogli się skupić na tym, co najważniejsze, a nie musieli myśleć, co mają zjeść, gdzie się umyć itd. Wszystkie udogodnienia mają temu służyć.
Jak wygląda dzień z życia pielgrzyma? Macie konferencje, odmawiacie Różaniec?
Najważniejszym punktem każdego dnia pielgrzymki jest Msza Święta w klasycznym rycie rzymskim, odprawiana po łacinie według dawnego Mszału Rzymskiego.
Pielgrzymka Tradycji Łacińskiej czerpie z tradycyjnej duchowości Kościoła, opierając się na jego wielowiekowej tradycji liturgicznej i ascetycznej. Kultywuje tradycyjne formy pobożności katolickiej, w szczególności umiłowanie tradycyjnej liturgii, a także tradycyjne modlitwy i śpiewy – uświęcone wielowiekową tradycją katolickie pieśni liturgiczne, eucharystyczne, maryjne, nie tylko piękne ze względu na swe melodie, ale także bogate w pouczającą treść, oraz dostojny śpiew gregoriański, który, jak podkreślają Ojcowie Soboru Watykańskiego II, ma pierwszeństwo przed innymi rodzajami śpiewu. Tak chcemy realizować zasadę: Lex orandi – lex credendi. Więź z Kościołem katolickim wyraża się także poprzez modlitwę w języku łacińskim, który jest oficjalnym językiem Kościoła, a którego znajomość w Polsce, niestety, zanika.
Nasze pielgrzymowanie jest głoszeniem chwały Bożej przez pokutę, umartwienie oraz modlitwę. Sięgamy do bogatego skarbca tradycji Kościoła, by wydobyć z niego skarby modlitwy refleksyjnej i medytacyjnej; skupiamy się na psalmach, śpiewamy codziennie Nieszpory według tradycyjnego brewiarza (5 psalmów) i kompletę (3 psalmy).
Coś pięknego…
Idziemy do Pani Jasnogórskiej, modląc się na różańcu, codziennie odmawiając tradycyjnie trzy części, chwaląc Jej Niepokalane Poczęcie w Godzinkach, ku Jej czci śpiewając litanię loretańską, razem z Nią towarzysząc Synowi w Drodze Krzyżowej, Jej ofiarowując się w Apelu Jasnogórskim. Jesteśmy też jedyną pielgrzymką, która codziennie śpiewa Litanię do Wszystkich Świętych oraz pokutne Suplikacje.
W naszej pielgrzymce jest miejsce dla osób decydujących się na wyjątkową formę pielgrzymowania o charakterze pokutnym, w której jest realizowany program formacyjny oparty na tradycyjnej duchowości i pobożności katolickiej, wyrażający się w sposób szczególny w przywiązaniu do Mszy Świętej w klasycznym rycie rzymskim, czyli tzw. Mszy Trydenckiej.
W pielgrzymce bierze się udział z różnych powodów… Niekiedy właśnie chcemy pogłębić wiarę, bo przecież zwątpienie może się pojawić w każdym wieku…
Oczywiście jest też miejsce dla osób poszukujących ciszy, pragnących pogłębić swoją formację duchową i intelektualną. Na pątniczym szlaku można wysłuchać konferencji poświęconych zagadnieniom doktrynalnym, przybliżających integralne nauczanie Kościoła, poruszających aktualne problemy, zagrożenia Kościoła, rodziny i Ojczyzny.
Czy na Waszej pielgrzymce występują tylko elementy pokutne?
Wieczorem zasadniczo jest kompleta, ale są też i koncerty, ponieważ w pielgrzymce zawsze uczestniczy wielu muzyków, grających i śpiewających. Są to artyści reprezentujący różne style wykonawcze od polifonii, przez operę, po śpiew ludowy, współczesny. W pamięci pielgrzymów pozostaje przepiękny koncert Antoniny Krzysztoń, która kilkakrotnie z nami pielgrzymowała, śpiewając także pieśni pasyjne w trakcie Drogi Krzyżowej. Trzydzieści lat temu pielgrzymowali muzycy z zespołu Chili My, z Jackiem Wąsowskim na czele, był też wirtuoz gitary Adam Herda. Przez wiele lat za śpiew odpowiadali wspaniali muzycy Tomasz Dąbrowski, Zbigniew Siekierzyński czy Marcin Szaciłowski. Teraz ich dzieci, można powiedzieć, że następne pokolenie muzykujących pielgrzymów, przejmuje pałeczkę po rodzicach. Jeden z najmłodszych to niespełna osiemnastoletni Jan Siekierzyński, gościnnie śpiewający w Polskiej Operze Królewskiej, Warszawskiej Operze Kameralnej i Filharmonii Narodowej. W tym roku spodziewamy się również Adama Szabata, pieśniarza, którego Pobudka na pacierz poranny od kilkunastu lat budzi pielgrzymów. Od lat w pielgrzymce uczestniczy bardzo utalentowany śpiewak Adam Rempała, który – podobnie jak Jan Kiepura rozpoczynał swoją karierę, śpiewając koncerty plenerowe – śpiewa dla nas wieczorne koncerty, w trakcie których możemy usłyszeć przepiękne utwory, perły muzyki baroku.
Tak Pan opowiada o pielgrzymce, że nie byłoby wcale zaskoczeniem, gdyby ktoś z czytelników zechciał do niej dołączyć. Czy jest taka możliwość?
Naturalnie. Zapraszamy choćby na część pielgrzymki. Gdyby ktoś nie mógł na całą, to przynajmniej na sobotę i niedzielę, by poczuć jej klimat. Szczególnie zapraszamy na ostatni dzień, na wspólne wejście na Jasną Górę i na Mszę Świętą w Bazylice Jasnogórskiej o godz. 19.00. Dla chętnych zapewniamy transport. Można się zgłaszać przez formularz zapisowy na stronie internetowej Pielgrzymki Tradycji Łacińskiej.
Na stronie jest również numer naszej infolinii, pod którym można się dowiedzieć o szczegółach i sposobach dojazdu do pielgrzymki. Można nas rozpoznać z daleka po niesionych przez pielgrzymów proporcach, licznych flagach i sztandarach.
Ile kilometrów przemierzacie?
Pielgrzymujemy szlakiem czcigodnych sanktuariów Mazowsza i centralnej Polski. Dzięki temu mamy łaskę nawiedzania przepięknych świątyń. Zatrzymujemy się na trasie na modlitwę w pięknych bazylikach i wielu mijanych kościołach. Stwarza to okazję do osobistej częstej adoracji Najświętszego Sakramentu oraz poznawania i uczczenia Matki Bożej w bogactwie jej wizerunków i tytułów. Wiąże się to czasem z koniecznością pokonania kilku kilometrów więcej. Podejmujemy pątniczy trud w przekonaniu, że ten dodatkowy wysiłek można ofiarować Panu Bogu, pielgrzymka w tym wymiarze ma charakter nie tylko pokutny, ale i wynagradzający.
Każdego dnia będzie do przejścia od 4 do 6 etapów po kilka kilometrów każdy. Długość poszczególnych etapów waha się od 4 km (najkrótszy) do 9 km (najdłuższy). Oznacza to, że w trakcie dnia pielgrzymkowego pokonujemy od 28 do 37 km. W zdecydowanej większości trasa pielgrzymki wiedzie drogami leśnymi i polnymi, co wpływa pozytywnie na komfort marszu. Niemniej jednak zdarzają się momenty (a nawet całe etapy), kiedy wędruje się asfaltem.
Co się dzieje z pielgrzymami, którzy mają pęcherze czy czują się słabiej?
Oczywiście pielgrzymce towarzyszy ambulans i mobilny punkt medyczny, w którym można uzyskać potrzebną pomoc, zarówno na postojach, jak i w większym zakresie na noclegach.
Pielgrzymi, którzy nie mogą kontynuować marszu z powodu osłabienia lub innego rodzaju niedomagania, mogą skorzystać z ambulansu lub innego transportu pielgrzymkowego, który dowozi niedomagających pielgrzymów na najbliższy odpoczynek lub bezpośrednio na nocleg.
W tej sytuacji pielgrzymi po stosownym odpoczynku, regeneracji, kąpieli i odzyskaniu sił podejmują służbę na zapleczu pielgrzymki, pełniąc różne niezbędne posługi, np. pomagając w kuchni. Pielgrzymom tym mogą towarzyszyć słowa znanej piosenki: Z tyłu za linią dekowniki, Intendentura, różne umrzyki, Gotują zupę, czarną kawę – I tym sposobem walczą za sprawę, hej!
Jak reagują na Was ludzie, których spotykacie na trasie?
Różnorodnie. Od serdecznych pozdrowień, przez obojętność, po zaskoczenie, że komuś się jeszcze chce. Niektórzy, słysząc łacińskie śpiewy lub modlitwy, myślą, że to zagraniczna pielgrzymka. Może sądzą, że to jacyś uchodźcy z Rzymu. Inni, widząc nasze proporce i flagi, mówią nam, że na Grunwald to nie w tę stronę. Niestety spotykamy się również z zaczepkami czy pewnego rodzaju agresją. Mamy służbę porządkową, która profesjonalnie reaguje i błyskawicznie rozwiązuje takie incydenty. Na szczęście króluje jeszcze polska gościnność i generalnie pielgrzymi są dobrze przyjmowani.
W tym roku XXX pielgrzymka. W jakim wieku jest najmłodszy pielgrzym, a ile lat ma najstarszy?
Jeszcze trwają zapisy, więc o tym dopiero się przekonamy. Natomiast w ubiegłym roku najmłodszą pątniczką była dwumiesięczna Róża, a najstarszą 84-letnia Maria, która na pytanie o wiek odpowiadała, że ma 16 lat… do stu. Można powiedzieć, że są pielgrzymi w każdym wieku, właściwie z każdego stanu.
Jak w tym roku będziecie świętować XXX pielgrzymkę?
Przez miniony rok przygotowywaliśmy się do jubileuszu przez comiesięczne spotkania modlitewne i formacyjne. Ukoronowaniem będzie uroczysta Msza Święta w Bazylice Jasnogórskiej na zakończenie pielgrzymki. Natomiast po zakończeniu będziemy chcieli wydać okolicznościowy album, zorganizować uroczyste spotkanie pielgrzymów, którzy przez lata uczestniczyli w pielgrzymce, spotkać się na kolędowaniu i eleganckim tradycyjnym balu.
Czy można wysyłać do Was intencje? Jak to zrobić?
Przesyłając na adres e-mailowy: [email protected]. Można też zgłosić się jako pielgrzym duchowy, łącząc się z pątnikami w czasie modlitw odmawianych w trakcie pielgrzymki, uczestnicząc duchowo w pielgrzymce.
Korzystając z okazji jeszcze raz z radością zapraszamy wszystkich do podjęcia pielgrzymiego trudu i wspólnego pielgrzymowania w jubileuszowej XXX ogólnopolskiej pieszej Pielgrzymce Tradycji Łacińskiej z Warszawy na Jasną Górę. Tych zaś, którzy nie mogą pielgrzymować, zachęcamy do wsparcia pielgrzymki w serwisie Zrzutka.pl.
Dziękuję za rozmowę.
