Katechizm z Baltimore dla dzieci po raz pierwszy w języku polskim. Poznaj tą wyjątkową publikację

Katechizm z Baltimore (Baltimore Catechism) był od dziewiętnastego wieku narodowym katechizmem katolickim dla dzieci w Stanach Zjednoczonych, opartym na Małym Katechizmie św. Roberta Bellarmina z 1597 roku. Zaaprobowany w 1885 roku stał się standardowym tekstem wspierającym wysiłki zarówno rodziców, jak i edukatorów w katolickim wychowaniu dzieci i młodzieży przez następne pokolenia.

Edycja z 1964 roku pt. Saint Joseph Baltimore Catechism, z której skorzystała redakcja wydawnictwa Rosa Mystica, została opatrzona formułami nihil obstat, imprimatur oraz imprimi potest. Niniejszy przekład pozostaje wierny oryginałowi, a zatem jego charakter jest historyczny.

Jednocześnie należy wspomnieć, że katechizm odwołuje się do rzeczywistości teologiczno-prawnej Kościoła katolickiego sprzed reform Soboru Watykańskiego II. Tyczy się to w szczególności Mszy Świętej według Mszału rzymskiego św. Piusa v oraz tradycyjnego kalendarza liturgicznego. Niektóre fragmenty tekstu wydawca opatrzył przypisami.

Wesprzyj nas już teraz!

Katechizm ten składa się z trzech zasadniczych części: I – Wiara; II – Przykazania; III – Sakramenty. Wychodząc od tekstu Pisma Świętego, oferuje on zwięzły i przejrzysty wykład nauki Kościoła w postaci pytań i odpowiedzi, skonstruowanych w sposób przystępny dla umysłu dziecka. Każda część kończy się zestawem różnego rodzaju zadań i ćwiczeń, zachęcających dziecko do nauki prawd wiary katolickiej, sprawdzających jego wiedzę i zrozumienie poszczególnych treści, ale także inspirujących je do praktyk religijnych w codzienności. Służą temu chociażby modlitwy i nawiązania do liturgii, która jest rzeczywistym doświadczeniem tego, o czym dzieci dowiadują się z katechizmu.

Na końcu publikacji umieszczony został specjalny Dodatek wyjaśniający niektóre katolickie nabożeństwa, jak choćby Droga Krzyżowa czy Różaniec.

Poniżej prezentujemy fragmenty Katechizmu

19.CZWARTE, PIĄTE I SZÓSTE PRZYKAZANIE BOŻE

Czwarte przykazanie Boże:

Czcij ojca swego i matkę swoją.

Piąte przykazanie Boże:

Nie zabijaj.

Szóste przykazanie Boże:

Nie cudzołóż.

W Piśmie Świętym czytamy:

Potem poszedł z nimi i wrócił do Nazaretu; i był im poddany. A Matka Jego chowała wiernie wszystkie te wspomnienia w swym sercu.

(Łk 2,51)

[…] uniżył samego siebie, stawszy się posłusznym aż do śmierci – i to śmierci krzyżowej.

(Flp 2,8)

WYJAŚNIENIE

Cała władza pochodzi od Boga

Bóg posiada pełnię władzy zarówno w niebie, jak i na ziemi. Dzieli się z nami swoją władzą bądź autorytetem. Rodzicom daje władzę nad dziećmi, a rządzącym nad państwami. Jesteśmy winni posłuszeństwo ziemskiej władzy, gdyż ta pochodzi od Boga.

Pan Jezus słuchał tych u władzy

Pan Jezus był posłuszny przede wszystkim swojemu Ojcu niebieskiemu. Powiedział: Wszystko, co Mi daje Ojciec, do Mnie przyjdzie, a tego, który do Mnie przychodzi, precz nie odrzucę, ponieważ z nieba zstąpiłem nie po to, aby pełnić swoją wolę, ale wolę Tego, który Mnie posłał ( J 6,37–38). Innym razem zaś rzekł: Ale niech świat się dowie, że Ja miłuję Ojca, i że tak czynię, jak Mi Ojciec nakazał. Wstańcie, idźmy stąd! ( J 14 31).

Pan Jezus słuchał również swoich ziemskich rodziców. Był posłuszny Maryi, swej Matce, i Józefowi, swojemu przybranemu ojcu. Wiedział, że Ojciec niebieski przekazał mu władzę nad nimi. To właśnie znaczy, że „był im poddany”.

Pan Jezus był też posłuszny władzy świeckiej. Zdawał sobie przecież sprawę, że każda władza pochodzi od Boga, czyli Jego Ojca w niebie. Poncjusz Piłat, rzymski namiestnik w Palestynie, zapytał Go: Nie chcesz mówić ze mną? Czy nie wiesz, że mam władzę uwolnić Ciebie i mam władzą Ciebie ukrzyżować? ( J 19,10). Pan Jezus odparł: Nie miałbyś żadnej władzy nade Mną, gdyby ci jej nie dano z góry. Dlatego większy grzech ma ten, który Mnie wydał tobie (w. 11). Pan Jezus słuchał władzy aż do śmierci na krzyżu.

Pan Jezus jest dla nas przykładem

Nasz Pan pokazał nam drogę miłości i posłuszeństwa. Musimy więc za Nim podążać. Przestrzegał dziesięciu przykazań danych człowiekowi przez Boga Ojca. W tej lekcji uczymy się o czwartym, piątym i szóstym przykazaniu. Naśladujmy Pana Jezusa w Jego posłuszeństwie wobec Bożego prawa. Naśladujmy Go w Jego posłuszeństwie wobec rodziców, nauczycieli i wszystkich tych, którzy otrzymali od Boga władzę nad nami.

Kiedy jesteśmy posłuszni, słuchamy głosu Dobrego Pasterza. Okazujemy Mu tym samym naszą miłość, zwłaszcza wtedy, kiedy posłuszeństwo wymaga od nas zrobienia czegoś, czego nie chcemy robić.

Ćwiczenie: Okaż posłuszeństwo ze względu na miłość do Pana Jezusa, zwłaszcza, kiedy nie jest to łatwe.

CZWARTE PRZYKAZANIE

Jak brzmi czwarte przykazanie Boże?

Czwarte przykazanie brzmi: Czcij ojca swego i matkę swoją.

Czego Pan Bóg od nas żąda w czwartym przykazaniu?

W czwartym przykazaniu Pan Bóg żąda od nas, abyśmy szanowali i kochali naszych rodziców, byli im posłuszni we wszystkim, co nie jest grzechem, i pomagali im, kiedy tego potrzebują. Słuchając naszych rodziców, jesteśmy posłuszni Bogu. Oni rządzą nami w Jego imieniu. Poza posłuszeństwem rodzicom we wszystkim, co nie jest grzechem, musimy im także okazywać pomoc. Pomagając naszym rodzicom, z całą pewnością podobamy się Bogu.

Czego zabrania nam czwarte przykazanie?

Czwarte przykazanie zabrania nam okazywania nieposłuszeństwa oraz braku szacunku i uprzejmości względem naszych rodziców i przełożonych.

PIĄTE PRZYKAZANIE

Jak brzmi piąte przykazanie Boże?

Piąte przykazanie Boże brzmi: Nie zabijaj.

Czego żąda od nas Pan Bóg w piątym przykazaniu?

W piątym przykazaniu Pan Bóg żąda od nas, abyśmy należycie dbali o naszego ducha i nasze ciało, a także o ducha i ciało naszego bliźniego.

Czego zakazuje piąte przykazanie?

Piąte przykazanie zakazuje morderstwa i samobójstwa, a także bójek, złości, nienawiści, zemsty, pijaństwa, ryzykownej jazdy samochodem i gorszenia innych.

SZÓSTE PRZYKAZANIE

Jak brzmi szóste przykazanie Boże?

Szóste przykazanie Boże brzmi: Nie cudzołóż.

Czego żąda od nas Bóg w szóstym przykazaniu?

W szóstym przykazaniu Pan Bóg żąda od nas czystości i skromności w naszym zachowaniu. Duch Święty mieszka w nas. Mając to na uwadze, zawsze będziemy starać się dbać o to, aby nasze dusze były czyste i nieskalane. Powinniśmy szanować nasze własne ciała i ciała innych ludzi.

Czego zakazuje szóste przykazanie?

Szóste przykazanie zakazuje wszelkiej nieczystości i braku skromności w słowach, wyglądzie i czynach, czy to w samotności, czy to z innymi.

PYTANIA DO DYSKUSJI

Od kogo pochodzi cała ziemska władza?
Jak Pan Jezus okazał posłuszeństwo swojemu Ojcu niebieskiemu?
Czy Pan Jezus był posłuszny swoim rodzicom?
Czy Pan Jezus był posłuszny Poncjuszowi Piłatowi?
Jak możemy naśladować Pana Jezusa?

PRAWDA CZY FAŁSZ

(Jeśli dane twierdzenie jest fałszywe, zmień podkreślone słowa tak, aby były prawdziwe.)

Nigdy nie musimy myśleć o naszym zdrowiu.
Musimy szanować nasze własne ciało.
Bóg jest niezadowolony, kiedy próbujemy wyrównać rachunki z innymi ludźmi.
Musimy być posłuszni naszym rodzicom, nawet jeśli prowadzi to do grzechu.
Pan Jezus zawsze był posłuszny swoim rodzicom.

UZUPEŁNIJ

Czwarte przykazanie Boże brzmi: Czcij ………………….. swego i ………………………. swoją.
Piąte przykazanie Boże brzmi: Nie ……………………………………….. .
Szóste przykazanie Boże brzmi: Nie ……………………………………………………… .
Wszelka władza na ziemi pochodzi od ………………………………………………….. .
Naszym wzorem posłuszeństwa jest ………………………………………………………… .

DODATKOWE CZYTANIA Z BIBLII

Posłuszeństwo Abrahama:

Księga Rodzaju – rozdz. 22.

Posłuszeństwo dzieci:

Dzieci, bądźcie posłuszne w Panu waszym rodzicom, bo to jest sprawiedliwe. Czcij ojca twego i matkę – jest to pierwsze przykazanie z obietnicą – aby ci było dobrze i abyś był długowieczny na ziemi.

(Ef 6,1–3)

Bądźcie poddani każdej ludzkiej zwierzchności ze względu na Pana: czy to królowi jako mającemu władzę, czy to namiestnikom jako przez niego posłanym celem karania złoczyńców, udzielania zaś pochwały tym, którzy dobrze czynią. Taka bowiem jest wola Boża, abyście przez dobre uczynki zmusili do milczenia niewiedzę ludzi głupich. Jak ludzie wolni [postępujcie], nie jak ci, dla których wolność jest usprawiedliwieniem zła, ale jak niewolnicy Boga. Wszystkich szanujcie, braci miłujcie, Boga się bójcie, czcijcie króla! Niewolnicy! Z całą bojaźnią bądźcie poddani panom nie tylko dobrym i łagodnym, ale również surowym.

To się bowiem podoba [Bogu], jeżeli ktoś ze względu na sumienie [uległe] Bogu znosi smutki i cierpi niesprawiedliwie. Co bowiem za chwała, jeżeli przetrzymacie chłostę jako grzesznicy? – Ale to się Bogu podoba, jeżeli dobrze czynicie, a przetrzymacie cierpienia. Do tego bowiem jesteście powołani. Chrystus przecież również cierpiał za was i zostawił wam wzór, abyście szli za Nim Jego śladami. On grzechu nie popełnił, a w Jego ustach nie było podstępu. On, gdy Mu złorzeczono, nie złorzeczył, gdy cierpiał, nie groził, ale oddawał się Temu, który sądzi sprawiedliwie. On sam, w swoim ciele poniósł nasze grzechy na drzewo, abyśmy przestali być uczestnikami grzechów, a żyli dla sprawiedliwości – Krwią Jego ran zostaliście uzdrowieni. Błądziliście bowiem jak owce, ale teraz nawróciliście się do Pasterza i Stróża dusz waszych.

(1 P 2,13–25)

Szacunek do ciała:

Czyż nie wiecie, że ciało wasze jest świątynią Ducha Świętego, który w was jest, a którego macie od Boga, i że już nie należycie do samych siebie? Za [wielką] bowiem cenę zostaliście nabyci. Chwalcie więc Boga w waszym ciele!

(1 Kor 6,19–20)

LITURGIA, MODLITWA

Pomódl się Psalmem 95 (94), który mówi o posłuszeństwie Dobremu Pasterzowi:

Przyjdźcie, radośnie śpiewajmy Panu,

wznośmy okrzyki na cześć Skały naszego zbawienia:

przystąpmy z dziękczynieniem przed Jego oblicze,

radośnie śpiewajmy Mu pieśni!

Albowiem Pan jest wielkim Bogiem

i wielkim Królem ponad wszystkimi bogami:

głębiny ziemi są w Jego ręku i szczyty gór należą do Niego.

Morze jest Jego własnością: bo On sam je uczynił,

i stały ląd ukształtowały Jego ręce.