Od kilku dekad mamy do czynienia z systematycznym rugowaniem z polskich parafii przyjmowania Komunii świętej w postawie klęczącej. Zdaniem Benedykta XVI winę w tej materii posiadają „wpływowe środowiska”, które chcą wyperswadować nam, że postawa taka jest wręcz niegodna katolika, odkupionego Krwią Chrystusa. Kto ma rację? Jakich argumentów użyć w obronie tradycyjnego sposobu przystępowania do Stołu Pańskiego?
Książka „Uniżenie przed Bogiem centralną kwestią kultury” nie jest publikacją długą i nużącą. Tymczasem ma ona fundamentalne znaczenie dla postrzegania postawy klęczącej jako jedynego godnego przyjęcia Ciała Pańskiego. Śmiało mogę zaliczyć tę książkę do jednej z najlepszych publikacji w Roku Wiary.
Wesprzyj nas już teraz!
Ks. Jacek Bałemba SDB, jej autor, łamie stereotyp salezjanina. Niestety, zazwyczaj duchowi synowie św. Jana Bosko postrzegani są jako weseli księża z gitarami, którym zdaje się, że im dłużej będą się wygłupiać, tym skuteczniej przyciągną młodzież do Kościoła. Coraz mniej jest odpowiedzialnych salezjanów, wiernych pouczeniom swego Założyciela, który był towarzyszem i przyjacielem swych wychowanków, a nie ich kumplem.
Ks. Jacek, kapłan z 23-letnim stażem, może poszczycić się umiejętnością poruszania ludzkich serc poprzez swoje homilie i kazania. W sierpniu 2011 r., w ramach nowenny przed uroczystością Matki Bożej Częstochowskiej, wygłosił z wałów jasnogórskich kazania skierowane do rzeszy pątników przybywających do Królowej Polski. Również w nich poruszył temat, który jest motywem przewodnim publikacji.
Nie sposób nie zauważyć, że ks. Jacek powołuje się w swoim dziele wielokrotnie na wypowiedzi papieża Benedykta XVI. To właśnie w czasie jego pontyfikatu, od uroczystości Bożego Ciała w 2008 r., wierni przyjmują od papieża Komunię św. jedynie w postawie klęczącej i na język. Ks. Jacek cytuje kard. Józefa Ratzingera: „Liturgia chrześcijańska (…) zgina kolana przed ukrzyżowanym i wywyższonym Panem. To właśnie jest centrum rzeczywistej kultury – kultury prawdy”.
„Padnijmy na kolana, to Dziecię to nasz Bóg”, Tam witali w żłobie Pana, poklękali na kolana”, „Nad Nim anieli w locie stanęli i pochyleni klęczą” – to tylko kilka z wielu przykładów z kolęd i pastorałek. Jeden z rozdziałów książki poświęcony jest obecności motywu klęczenia w tradycyjnych polskich pieśniach eucharystycznych i kolędach. Mimo że tak często je śpiewamy, nie zawsze uświadamiamy sobie, jakie bogactwo treści kryje się w tych prostych niekiedy rymach. Przychodzi również refleksja. W tak wielu parafiach, gdzie wyrugowano postawę klęczącą jako podstawową formę przyjęcia Komunii świętej, nadal śpiewa się te pieśni. Czy nie jest to rodzaj hipokryzji? Z jednej strony śpiewamy „Upadnij na kolana, ludu czcią przejęty”, a z drugiej nie wprowadzamy w czyn wyśpiewanego wezwania.
W książce interesująca jest również argumentacja biblijna, przemawiająca za przyjmowaniem Komunii świętej na klęcząco. Dobrze, że pojawiają się liczne odwołania do Pisma Świętego, a na końcu publikacji, nawet aneks sigli biblijnych, które można wykorzystać w ewentualnej dyskusji. Użycie argumentu biblijnego łamie stereotyp tradycyjnych katolików jako ludzi, którzy nie znają Pisma Świętego, a swoje dyskusje prowadzą w oderwaniu od niego. Ks. Jacek przywołuje przykłady postaci zarówno ze Starego Testamentu, jak i z Nowego, które padały na twarz, padały do stóp, lub też klęczały w czasie modlitwy. Ukazuje również Pana Jezusa, który mimo swojej Boskiej natury dał nam przykład swojej modlitwy w postawie klęczącej.
Ks. Jacek Bałemba SDB w książce zwraca się z apelem, by wszyscy ludzie dobrej woli, a szczególnie media katolickie, zajęły się sprawą przypominania o konieczności godnego przyjmowania Ciała Pańskiego. Publikacja gorliwego salezjanina uświadamia, że rzeczywiście sprawa ta jest centralną kwestią kultury.
Ks. Jacek Bałemba SDB, Uniżenie przed Bogiem centralną kwestią kultury, Wydawnictwo św. Tomasza z Akwinu, Warszawa 2012, ss. 80.
Kajetan Rajski
