Prokuratura Generalna przesłała do Trybunału Konstytucyjnego opinię, wedle której w myśl polskiego prawa lekarz ma obowiązek działać wbrew własnemu sumieniu w przypadkach niezdefiniowanych przez orzecznictwo. Takiego samego zdania jest Sejm. „Lekarz, tak jak każdy, ma prawo do odmowy podejmowania działań, które są niezgodne z jego sumieniem” – mówi dr Joanna Banasiuk z Instytutu Ordo Iuris.
Prokuratura Generalna przyłączyła się do państwowej ofensywy przeciwko sumieniom obywateli. W zeszłym roku przepisy nakazujące lekarzom działać przeciwko własnemu sumieniu zaskarżyła Naczelna Izba Lekarska, stwierdzając, iż są one niezgodne z Konstytucją. Prokuratura i Sejm zgodnym głosem wypowiedziały się przeciwko wolności sumienia lekarzy.
Wesprzyj nas już teraz!
„Chodzi zwłaszcza o zapis art. 39 mówiący ograniczeniach podejmowania przez lekarza działań zgodnych z własnym sumieniem w sytuacjach niecierpiących zwłoki” – tłumaczy Paulina Gajkowska na łamach Naszego Dziennika.
Prokuratura stwierdziła, iż wola pacjenta jest ważniejsza, niż sumienie lekarza. „W sytuacji określonej jako inny przypadek niecierpiący zwłoki pacjent otrzymuje gwarancję wykonania świadczenia zdrowotnego, nawet w sytuacji, gdy pozostawałoby ono niezgodne z sumieniem wykonującego je lekarza” – czytamy w oświadczeniu.
„Brak takiej gwarancji prowadziłby do zniweczenia prawa do ochrony zdrowia lub prawa do prywatności, w szczególności w aspekcie określanym jako prawo do decydowania o swoim życiu osobistym” – przekonuje Prokuratura Generalna. Prezes Naczelnej Izby Lekarskiej, Maciej Hamankiewicz skomentował, iż nie zgadza się ona ze sposobem, w jaki Prokuratura oceniła kolizję praw pacjenta i wolności sumienia lekarza.
Prezes NIL zwrócił uwagę na nakładane przez państwo na lekarzy liczne obowiązki mające wywierać „efekt odstraszający”. „Mam tu na myśli np. obowiązek uzasadnienia światopoglądu w dokumentacji medycznej czy konieczność uprzedniego zgłoszenia przełożonemu” – powiedział.
Dr Joanna Banasiuk, wiceprezes Instytutu na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris, w rozmowie z Naszym Dziennikiem wskazała konkretne zapisy prawne, które przeczą tendencyjnej opinii Prokuratury. „Lekarz, tak jak każdy, ma prawo do odmowy podejmowania działań, które są niezgodne z jego sumieniem. Prawo do działania zgodnie z własnymi przekonaniami gwarantowane jest m.in. w art. 53 Konstytucji RP czy w art. 18 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Należy też przypomnieć, że prawo do powstrzymania się od działań sprzecznych z przekonaniami jest gwarantowane przez art. 9 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i potwierdzone przez (…) Europejski Trybunał Praw Człowieka” – tłumaczyła.
„Co więcej, właśnie taką wykładnię wolności sumienia czy wyznania przyjmuje i stosuje Trybunał sprawiedliwości Unii Europejskiej” – dodała Joanna Banasiuk. Prawnik odniosła się także do kontrowersyjnej wypowiedzi Prokuratury Generalnej, twierdząc, iż takie rozumienie przepisów prowadziłoby na do naruszenia samego prawa, otwierając – z powodu niedoprecyzowanych przepisów – zbyt szeroki zakres sytuacji, w których lekarze mieliby działać wbrew sumieniu.
Naczelna Izba Lekarska zakwestionowała także zapis dotyczący obowiązku poinformowania pacjenta o możliwości uzyskania świadczenia u innego lekarza, „co czyni iluzorycznym prawo do wolności sumienia”. Warto w tym kontekście przypomnieć, iż do świadczeń, których ma prawo zażyczyć sobie pacjent należy m.in. aborcja.
FO
