Komisja Europejska na usługi doradcze od czterech firm audytorskich – Deloite, PWC, EY i KPMG – wydała w zeszłym roku 156 mln euro. W 2019 roku kontrakty zawarte z tymi firmami opiewały na kwotę 125 mln euro.
W ciągu ostatnich dwóch lat Deloitte pozyskał najwięcej środków unijnych, wygrywając kontrakty o wartości 53 mln euro w 2020 r. i 57 mln euro w 2019 r.
Od 2017 r. regularnie rosną wydatki KE na doradców zewnętrznych. To te firmy opracowują projekty reform strukturalnych dotyczących dekarbonizacji, migracji, promocji LGBT itp. Formalnie firmy te mają zapewniać pomoc techniczną państwom członkowskim w opracowywaniu reform strukturalnych.
Wesprzyj nas już teraz!
W nadchodzących latach rachunki Komisji za usługi doradcze będą prawdopodobnie rosnąć. Instrument Wsparcia Technicznego otrzymał łącznie 864 mln euro na lata 2021-2027.
Komisja stwierdziła, że ponad 60 proc. wsparcia, o które wnioskowały państwa członkowskie na 2021 r., przeznaczone jest na reformy zawarte w krajowych planach odbudowy, by uzyskać dostęp do unijnego Funduszu Odbudowy i Odporności.
Zaktualizowane dane za zeszły rok odpowiadały pierwszemu pełnemu rokowi pełnienia funkcji przewodniczącej Komisji przez Ursulę von der Leyen. Wcześniej, zanim została szefową KE, niemiecki parlament badał jej powiązania ze sprawą lukratywnych kontraktów przyznawanych w niejasny sposób gdy stała na czele resortu obrony RFN.
Według szacunków portalu euractiv.com, którego dokonano na podstawie oficjalnych dokumentów, Komisja Europejska miała wydać ponad 462 mln euro w ciągu zaledwie trzech lat (2016-2019) na kontrakty z firmami doradczymi z „wielkiej czwórki” (PWC, Deloitte, EY i KPMG).
W następstwie tych rewelacji grupa 73 posłów do PE wysłała list do von der Leyen i wiceprzewodniczącego Komisji Valdisa Dombrovskisa, wyrażając swoje zaniepokojenie. Okazuje się, że firmy te doradzają także w kwestiach dotyczących wrażliwych obszarów np. wymiaru sprawiedliwości.
W odpowiedzi przesłanej europosłom 11 czerwca Dombrovskis bronił roli konsultantów w programie reform Komisji. Jego zdaniem zewnętrzni wykonawcy „mają na celu dostarczenie najlepszego i najbardziej dostosowanego rozwiązania do państwa członkowskiego będącego beneficjentem, w sposób najbardziej korzystny ekonomicznie”.
Kontrakty są udzielane w drodze zamówień publicznych, a eksperci mają świadczyć „usługi doradztwa oparte na wiedzy”. „Gdy zadanie ma charakter tymczasowy lub gdy wymaga zestawu umiejętności, z powodu szybkiej ewolucji – zwłaszcza w odniesieniu do rozwoju IT – skorzystanie z wiedzy zewnętrznej jest rozsądną opcją, przynoszącą umiejętności niezbędne do ćwiczenia w określonym czasie, na konkretnym polu” – zaznaczył Dombrovskis.
Philippe Lamberts, współprzewodniczący grupy Zielonych w Parlamencie i autor listu „nie jest zadowolony” z odpowiedzi udzielonej przez Komisję. Podkreślił, że nie chodzi o to, czy umowy podpisywane z zewnętrznymi konsultantami są zgodne z prawem, ale czy istnieje „demokratyczna legitymizacja” do „sprzedawania” funkcji publicznych prywatnym wykonawcom. Istnieje bardzo duże ryzyko konfliktu interesów, na co wskazał choćby Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich przy okazji sprawy dotyczącej kontraktu KE z największym na świecie funduszem Black Rock, który miał zbadać kwestię włączenia celów środowiskowych, społecznych i zarządzania (ESG) do unijnych przepisów bankowych.
Deloite to założona w 1845 r. w Wielkiej Brytanii międzynarodowa sieć spółek handlowych świadczących usługi doradcze i audytorskie. Firma jawnie promuje żądania ruchu homoseksualizmu politycznego twierdząc, że kraje, które przyciągają przedstawicieli tzw. społeczności LGBT+, są bardziej konkurencyjne.
PricewaterhouseCoopers to globalna sieć przedsiębiorstw świadczących usługi księgowe, audytorskie i doradcze, utworzona w 1998 r. w wyniku połączenia Price Waterhouse oraz Coopers&Lybrand w Wielkiej Brytanii.
Ernst & Young to kolejny międzynarodowy koncern świadczący usługi doradcze i audytorskie powstały w 1894 r. w USA, a mający główną siedzibą w Londynie.
KPMG to jedna z największych firm na świecie świadczących tzw. usługi profesjonalne (audyt, doradztwo podatkowe i gospodarcze) i jednocześnie międzynarodowa spółdzielnia osób prawnych zarejestrowana w Szwajcarii, ale mająca swoją siedzibę również w Holandii. Powstała w 1870 r.
„Wielka czwórka” często wygrywa kontrakty ze względu na długą obecność na rynku i renomę. W praktyce jednak ciągną się za nią kary finansowe za nierzetelność w różnych państwach.
Ostatnio Deloite miał opracować system danych szczepionkowych dla rządu USA. W grę wchodził kontrakt o wartości 44 milionów dolarów. CDC zamówiła oprogramowanie do zarządzania redystrybucją szczepionek. Stworzony przez Deloitte system VAMS – Vaccine Administration Management System – okazał się niezwykle wadliwy w przeciwieństwie do programów opracowanych przez mniejszych dostawców.
W 2019 r. udokumentowano 21 skandali dotyczących rozliczeń i przestępstw korporacyjnych „wielkiej czwórki” firm księgowych.
Tak zwane przestępstwa białych kołnierzyków pojedynczo lub w połączeniu mogą przyczynić się do upadku korporacji, a nawet odegrać kluczową rolę w krajowym lub globalnym kryzysie finansowym, jak to miało miejsce w latach 2007-2008.
Dyrektor generalny Rady Sprawozdawczości Finansowej (FRC) Stephen Haddrill wskazywał w roku 2020, że „w czasach, gdy przyszłość sektora audytu znajduje się pod lupą, najnowsze wyniki jakości audytu są nie do przyjęcia”.
Zaznaczył, że „żadna firma z wielkiej czwórki – Deloitte, EY, KPMG i PwC – nie zdołała przekroczyć 90 proc. celu swoich audytów. Ponieważ jakość badania nie jest na poziomie, firmy audytorskie muszą podjąć kroki w celu zidentyfikowania problemów i podjęcia odpowiednich działań, aby poprawić jakość badań”. Dodał, że od audytorów zależy wiele, a nieskuteczny audyt może powodować utratę ciężko zarobionych pieniędzy ludzi odkładających na emerytury, inwestorów itp., co stawia pod znakiem zapytania wiarygodność zbadanych sprawozdań finansowych.
Oto kilka przykładów skandali z 2019 r. Projekt ujednoliconej infrastruktury zdrowia (Unified Health Infrastructure Project) był realizowany przez Deloitte Consulting dla władz Rhode Island. Projekt ten miał usprawnić weryfikację uprawnień do programu kartek żywnościowych, znanego obecnie jako SNAP – Medicaid, dotowanej opieki nad dziećmi i pomoc gotówkową.
Projekt został uruchomiony we wrześniu 2016 r., ale bez kopii zapasowej. Spowodowało to wiele problemów. W apogeum kryzysu, w lutym 2019 r., wciąż nie rozpatrzonych było 15 tys. wniosków o pomoc.
W kwietniu, kiedy umowa Deloitte miała wygasać, gubernator Gina Raimondo przedłużyła ją o dwa lata i zgodziła się nie pozywać firmy ponieważ nie chciała, aby stan był „związany z kosztownymi sporami na lata”.
W ramach ugody Deloitte zgodził się zapłacić Rhode Island 50 mln dol. odszkodowania.
PwC oskarżono o dyskryminację starszych pracowników – to jest księgowych mających więcej niż 40 lat. W kwietniu 2016 r. Steve Rabin złożył wniosek o dyskryminację ze względu na wiek i pozew zbiorowy w imieniu swoim i wszystkich innych kandydatów na księgowych w PwC (sprawa Rabin v. PricewaterhouseCoopers LLP). Według „Forbesa”, w raporcie za 2011 r. PwC chwaliło się, że średni wiek jej pracowników to 27 lat, a dwóch na trzech pracowników PwC miało 20 i 30 lat. Według statystyk rządowych mediana wieku księgowych i biegłych rewidentów w USA wynosiła wówczas około 43 lata.
W marcu 2020 r. PwC zgodziło się zapłacić 11,625 mln dol. w związku z pozwem o dyskryminację starszych osób.
W 2018 roku Capital Market Authority (CMA) wykrył poważne nieprawidłowości finansowo-księgowe podczas dochodzenia wobec niektórych spółek giełdowych kontrolowanych przez KPMG. KPMG otrzymało wówczas od władz roczny zakaz świadczenia usług. Po dochodzeniu regulator stwierdził, że niektóre firmy audytorskie dopuściły się „zawodowych zaniedbań” w „interesie inwestorów i innych interesariuszy”.
Następnie niezależny organ rozpatrzył tę apelację od decyzji CMA i po wysłuchaniu argumentacji obu stron wydał 28 lutego 2019 r. wyrok podtrzymujący decyzję CMA.
Na Bermudach KPMG ma być ukarana za brak potwierdzenia niezależności ekspertów przygotowujących sprawozdania finansowe.
Thomas Avent, partner w KPMG w Atlancie od 1999 do 2016 roku, został oskarżony o poinformowanie maklera giełdowego o nadchodzących przejęciach trzech spółek giełdowych. W rezultacie jeden z inwestorów uzyskał przewagę nad pozostałymi, zarabiając ponad 111 tys. dolarów na nielegalnym handlu informacjami poufnymi.
W kwietniu 2019 r. KPMG LLP i trzech członków kadry kierowniczej zostało ukaranych grzywną po dochodzeniu, w którym stwierdzono nieprawidłowości w związku z badaniem sprawozdań finansowych konsorcjum ubezpieczeniowego Lloyd’s of London. Rada Sprawozdawczości Finansowej nałożyła na KPMG grzywnę w wysokości 6 mln funtów.
Wszystkie zlecenia audytowe KPMG powiązane z instytucjami kredytowymi za 2019, 2020 i 2021 zostaną poddane dodatkowemu przeglądowi przez oddzielny zespół ds. jakości audytu KPMG, który będzie dostarczał raporty do FRC.
W 2020 r. dwa największe skandale korporacyjne dotyczyły niemieckiej firmy płatniczej Wirecard AG i chińskiej firmy zajmującej się sprzedażą kawy Luckin Coffee. Audytor 17 października 2020 r. w „Wall Street Journal” pisał, że wielu klientów firmy audytorskiej EY zmierzyło się w ostatnich miesiącach z problemami finansowymi, wywołując pytania czy w podejściu EY do audytu jest coś, co przyczyniło się do powstania problemów lub umożliwiło wystąpienie problemów?
Wirecard, niegdyś wielbiciel technologii, został nazwany „Enronem Niemiec” po uwikłaniu w skandal związany z niemożnością zlokalizowania 1,9 miliarda dolarów funduszy firmy. Z kolei Luckin Coffee miał aż 300 milionów dolarów w sfabrykowanej sprzedaży.
Wedle „WSJ” wśród klientów audytu E&Y zaangażowanych w głośne skandale księgowe znajdują się nie tylko te dwie firmy, ale także operator szpitala NMC Health PLC i jego siostrzana firma Finablr PLC, które mają 5 miliardów dolarów w nieujawnionych długach. Ponadto firma E&Y przeprowadziła również audyt WeWork zajmującej się powierzchniami biurowymi.
„WSJ” zasugerował, że istnieją rozległe powiązania między EY a kierownictwem i członkami zarządu w przypadku niektórych klientów mających problemy z audytem, co rodzi pytania dotyczące niezależności audytu itp.
Źródło: euractiv.com / cnbc.com / facelesscomplinace.com
AS
