W sobotę na cmentarzu w Markowej na Podkarpaciu przekazany został uroczyście akt opieki nad byłym grobem rodziny Ulmów parafialnemu oddziałowi Akcji Katolickiej. Odtworzony nagrobek powstał dzięki staraniom Instytutu Pamięci Narodowej.
W uroczystości udział wziął m.in. wiceprezes IPN Mateusz Szpytma, który przypomniał, że w marcu br. ekshumowano grób Ulmów, w czasie tych prac nagrobek został zniszczony.
– Bardzo zależało nam, również mi osobiście, aby ten nagrobek został przywrócony w takim kształcie, jaki miał od 1963 r., kiedy powstał. To wyraz oddania szacunku tym wszystkim ludziom i krewnym, którzy się o ten grób troszczyli, jest też świadectwem ich pamięci o tej rodzinie. Ten grób to część tradycji Markowej i tak powinno zostać – dodał.
Wesprzyj nas już teraz!
Szpytma podkreślił, że miejsce, gdzie spoczywali Ulmowie przez kilkadziesiąt lat, jest „uświęcone ich obecną”. – To jest też miejsce, do którego pielgrzymowało wielu wiernych, przyjeżdżało wielu turystów, dlatego to miejsce powinno być zachowane – tłumaczył w rozmowie z PAP.
Po zakończeniu ekshumacji doczesne szczątki zostały złożone w specjalnie przygotowanym i stosownym miejscu, w oczekiwaniu na moment, gdy zostaną one przewiezione do kościoła parafialnego w Markowej przy okazji beatyfikacji rodziny Ulmów.
W uroczystości wziął udział również metropolita przemyski arcybiskup Adam Szal, który poświęcił nagrobek. W swoim wystąpieniu dziękował IPN-owi za renowację nagrobku oraz za pomoc w trakcie procesu beatyfikacji rodziny Ulmów.
Abp Szal przypomniał, że 10 września br. w Markowej odbędzie się beatyfikacja Wiktorii i Józefa Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci.
24 marca 1944 r. w okupowanej przez Niemców Markowej, za udzielanie pomocy prześladowanym Żydom, została rozstrzelana rodzina Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ukrywani przez nią Żydzi. Zginęło wówczas 17 osób.
Zbrodniarze nakazali pogrzebanie zastrzelonych w obejściu Ulmów. Już po okupacji niemieckiej mieszkańcy Markowej 11 stycznia 1945 r. przenieśli ciała Ulmów na miejscowy cmentarz parafialny. Spoczywały one na nim do czasu ekshumacji, którą na wniosek Archidiecezji Przemyskiej przeprowadził Instytut Pamięci Narodowej w dniach 30 marca – 1 kwietnia 2023 r.
Szczątki rodzin Goldmanów, Didnerów i Grünfeldów, którzy ukrywali się u Ulmów, zostały przeniesione 1947 r. na cmentarz wojenny w Jagielle-Niechciałkach.
W 1995 r. Wiktorię i Józefa Ulmów zaliczono w poczet Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
Źródło: PAP
