Kilkanście tysięcy osób weźmie udział w XVII Międzynarodowym Marszu Pamięci Zesłańców Sybiru, który w piątek przejdzie ulicami Białegostoku. Trudno jednak znaleźć w mediach informacje na temat tego największego światowego spotkania Sybiraków, gdyż dominuje w nich inny „wschodni” temat – rosyjsko- białoruskie Manewry Zapad 2017. Oba wydarzenia coś jednak łączy.
Tym spoiwem jest historia. Odbywający się po raz 17. Międzynarodowy Marsz Pamięci Zesłańców Sybiru jest hołdem oddanym około 1,3 miliona obywateli Polski ( według obliczeń Związku Sybiraków), ofiar sowieckich wywózek. Nie przypadkiem organizowany jest on w Białymstoku, skąd wywieziono na Wschód około 20 tys. osób. Stolica województwa podlaskiego jest dziś również symbolem Gogoty Wschodu przez jaką Polacy przeszli na Sybirze. To właśnie w Białymstoku funkcjonuje już, pierwsze w Polsce – Muzeum Pamięci Sybiru. Również tu, w tym wschodnim polskim mieście, jest jedyny taki w naszym kraju, monumentalny Pomnik – Grób Nieznanego Sybiraka, gdzie znajdują się urny z prochami nieznanych Sybiraków.
Wesprzyj nas już teraz!
Organizowanie sybirackiego marszu we wrześniu ma związek z rocznicą agresji sowieckiej na Polskę 17 września 1939 roku, która dała początek wywózkom – jednej z najcięższych zbrodni dokonanych na narodzie polskim. Trudno nie dostrzec, że dniach w których będą się odbywały Manewry Zapad 2017 (14 – 20 września), w Polsce obchodzona będzie 78. rocznica tej agresji. XVII Międzynarodowy Marsz Pamięci Zesłańców Sybiru jest pierwszym ważnym akcentem obchodów tej rocznicy. Białystok, przez który przejdzie Marsz, jest położony zaledwie około 50 km od granicy z Białorusią, czyli terenem manewrów.
Oficjalne uroczystości sybirackiego marszu rozpocznają się już dziś 7 września. Sybiracy tego dnia będą mogli m.in. wziąć udział w wyjeździe do sanktuarium Maryjnego w Świętej Wodzie, niedaleko Białegostoku. Odwiedzą m.in. znajdującą się tam Górę Krzyży. Wśród tysięcy symboli Męki Pańskiej, stoi okazały Krzyż Wdzięczności Zesłańców Sybiru, postawiony przez tych, którzy chcieli w ten sposób wyrazić wdzięczność Bożej Opatrzności, za to, iż z łagrów i innych miejsc katorgi, mogli do ukochanej Ojczyzny powrócić żywi. Dla uczestników sybirackiego święta, przygotowano też w Białymstoku kilka koncertów, wśród nich jest występ 77. Drużyny Harcerskiej im. Armii Krajowej z Krzęcina koło Krakowa z koncertem pieśni patriotycznych pt. „Dęby Pamięci”.
Międzynarodowy Marsz Pamięci Zesłańców Sybiru organizowany jest w Białymstoku od 17 lat. Tegoroczny Marsz rozpocznie się 8 września o godz. 10.00 przy Pomniku Mordu Katyńskiego, który jest hołdem oddanym 22 tys. ofiar tej ogromnej sowieckiej zbrodni. Ulicami Świętojańską, Warszawską i Piastowską uczestnicy Marszu przejdą na teren kościoła pw. Ducha Świętego, w którym o godz. 11.30 zostanie odprawiona Msza św. w intencji Sybiraków. Po Eucharystii uroczystości przeniosą się pod, stojący przy kościele, Pomnik – Grób Nieznanego Sybiraka, jedyny taki w Polsce, gdzie znajdują się urny z prochami nieznanych Sybiraków. Na murze, okalającym to mauzoleum, umieszczono tablice z nazwiskami Sybiraków. Jest tam już ich kilkaset – m.in. gen. Władysława Andersa oraz prezydenta RP Ryszarda Kaczorowskiego.
Pod tym mauzoleum będzie m.in. modlitwa za zmarłych, apel poległych zakończony salwą honorową oraz złożenie kwiatów i zapalenie zniczy. Tego dnia, w intencji
Sybiraków, odbędą się również nabożeństwa w Katedralnej Cerkwi św. Mikołaja w Białymstoku.
W tym roku Marszowi przyświeca hasło „Ojczyzna w naszych sercach i pamięci”. W spotkaniu bierze udział kilkanaście tysięcy osób, głównie Sybiracy i ich rodziny, kombatanci, jak również młodzież szkolna i harcerze. Co roku przyjeżdżają Sybiracy z Australii, USA, Wielkiej Brytanii, Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Ukrainy i innych krajów.
Organizatorami Marszu są m.in. Związek Sybiraków, Muzeum Pamięci Sybiru i Urząd Miejski w Białymstoku. – Naszym obowiązkiem jest podejmowanie działań, które spowodują, że pamięć o tych wydarzeniach i ludziach, którzy doświadczyli tych tragicznych losów, będzie żyła i łączyła kolejne pokolenia – mówi Przemysław Tuchliński, zastępca prezydenta Białegostoku. – To trudne karty naszej pamięci, ale żaden naród nie może istnieć, ani rozwijać się bez przywiązania do swej tradycji i swoich dziejów – podkreśla przedstawiciel władz samorządowych.
Sowieckie wywózki, przeprowadzone w latach 40. i 50. ubiegłego wieku były jedną z najcięższych zbrodni dokonanych na narodzie polskim. Związek Sybiraków przyjmuje, że wywieziono w sumie 1 mln 350 tys. osób. Bardzo wielu z wywiezionych rodaków, zginęła z powodu głodu, chorób oraz nieludzkich warunków obozowego życia i katorżniczej pracy.
Adam Białous
