Odzyskiwanie utraconych, skradzionych dzieł sztuki jest jednym z priorytetów MKiDN – podkreśliła minister kultury i dziedzictwa narodowego Marta Cienkowska, która w czwartek w Poznaniu wzięła udział w uroczystości przekazania czterech zabytkowych obiektów odzyskanych dzięki działaniom ministerstwa.
Do Muzeum Narodowego w Poznaniu trafiły dwa obrazy Michała Gorstkina Wywiórskiego: „Przedwiośnie” i „Autoportret w plenerze”. Na Zamek w Gołuchowie powrócił flamandzki gobelin „Scena w ogrodzie” z przełomu XVII i XVIII wieku, natomiast do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu wrócił starodruk Johanna Albrechta Gesnera z pierwszej połowy XVIII w. W przekazaniu odzyskanych dzieł wzięła udział minister kultury i dziedzictwa narodowego Marta Cienkowska. Uroczystość odbyła się w czwartek w Muzeum Sztuk Użytkowych w Zamku Królewskim w Poznaniu.
– Tych obiektów mamy już ponad 800, odzyskanych z całego świata. Kolejne 190 obiektów jest w trakcie procesów restytucyjnych. Pracujemy w tym momencie w aż 18 krajach na całym świecie, żeby te niesamowite obiekty polskiego dziedzictwa wracały do swoich domów. Te obiekty, o których mówimy, one głównie zostały skradzione za czasów II wojny światowej i teraz krok po kroku, element po elemencie, cegiełka po cegiełce do nas wracają – mówiła minister Cienkowska.
Wesprzyj nas już teraz!
Minister zaznaczyła, że te cztery zabytkowe obiekty, które wracają do poznańskich zbiorów „mają za sobą fascynującą historię”. Wskazała, że np. flamandzki gobelin „Scena w ogrodzie” z przełomu XVII i XVIII wieku został znaleziony… na Allegro.
– Te ścieżki, którymi one do nas z powrotem trafiają, sposoby ich odnajdywania są niesamowite (…) niejednokrotnie są to historie czysto kryminalne i detektywistyczne i właśnie w ten sposób nawet pracownicy ministerstwa kultury działają dlatego i po to, żeby odzyskiwać nasze dobra kultury – podkreśliła minister.
Podziękowała również pracownikom MKiDN, którzy angażują się w odzyskiwanie utraconych dzieł sztuki. Minister przypomniała także, że działa specjalna strona internetowa, na której można znaleźć bazę utraconych, zrabowanych obiektów. – Tam jest już 70 tys. rekordów, więc warto tam zajrzeć i zobaczyć, czego nam jeszcze brakuje, czego poszukujemy. Bardzo do tego zachęcam – powiedziała.
Podczas czwartkowej uroczystości do Muzeum Narodowego w Poznaniu zostały przekazane dwa obrazy Michała Gorstkina Wywiórskiego: „Przedwiośnie” z pocz. XX w. oraz „Autoportret w plenerze” z 1913 r. Ich przedwojenne losy nie są do końca znane. W czasie okupacji dzieła trafiły do zbiorów Muzeum Miejskiego w Poznaniu. Być może zostały zakupione w miejskim lombardzie, ponieważ na jednym z dzieł zachowała się nalepka tej instytucji. Mogły zostać również ukradzione przez Niemców na terenie Poznania.
„Obrazom zostały nadane niemieckie numery inwentarzowe. Opatrzono je również pieczęciami Kulturamt der Gauhauptstadt Posen, czyli Urzędu do spraw Kultury, który sprawował nadzór nad przejętym przez nazistów Muzeum Miejskim. Zbiory Muzeum Miejskiego były podczas wojny kilkukrotnie przemieszczane. Podczas działań wyzwoleńczych w styczniu i lutym 1945 r. z magazynu muzealnego zniknęło około 250 obrazów. Część z nich była później rewindykowana z ZSRR” – podano.
Jak przypomniano w czwartek, w grudniu 1941 r. Niemcy odnaleźli zbiory gołuchowskie ukryte przy Kredytowej i przewieźli je do Muzeum Narodowego w Warszawie. Ukradzione obiekty zostały spisane i sfotografowane. Dzięki temu w zbiorach warszawskiego Muzeum Narodowego zachowała się fotografia gobelinu „Scena w ogrodzie”.
„Po wybuchu powstania warszawskiego wiele dzieł zgromadzonych w Muzeum Narodowym w Warszawie uległo zniszczeniu i kradzieży. Zbiory gołuchowskie zostały wywiezione przez Niemców do składnicy na zamku Fischorn w Austrii. Tam część z nich zaginęła w nieznanych okolicznościach. Gobelin »Scena w ogrodzie« został wystawiony na aukcji na jednym z portali internetowych w lipcu br. Rozpoznali go pracownicy Muzeum Narodowego w Warszawie. Dzięki interwencji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego sprzedaż wstrzymano” – poinformowano.
Gobelin to kolejne dzieło, które powróciło do zbiorów gołuchowskich dzięki działaniom restytucyjnym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2023 r. do Gołuchowa powrócił z Hiszpanii średniowieczny dyptyk Mater Dolorosa i Ecce Homo.
Źródło: PAP
„Beznadziejna sprawa”. Radosław Sikorski skomentował apel prezydenta o reparacje od Niemiec
